Overzicht nachthemel: november 2021
De maand oktober is reeds achter de rug. We kregen enkele fraaie nazomerdagen, met vaak veel zon en ook maxima tussen 15 en 20°C. Op het einde van de maand schakelden we over naar een meer wisselvallig weerbeeld, met vaak regen en soms ook stevig wat wind. Op 30 oktober waren de opklaringen ‘s nachts net voldoende om in het noorden van Nederland fotografisch poollicht waar te nemen! Een G3-geomagnetische storm lag aan de oorzaak. Iedere maand krijg je via dit handige overzicht een indruk van wat er allemaal aan de nachthemel te zien valt. Naast enkele meteorenzwermen vallen ook diverse planeten én een gedeeltelijke maansverduistering extra goed op in november. Nu maar duimen dat het weerbeeld in de nachtperiode gunstig is om hemellichamen te spotten.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
November 2021
Maanfasen
Op donderdag 28 oktober was de maan nog slechts voor de helft verlicht en was het het Laatste Kwartier. Sindsdien neemt het licht van de maan stelselmatig af, tot en met 4 november. We zien dan de schaduwzijde van de maan, de Nieuwe maan. Vanaf 4 november 22.15u neemt het licht van de maan stelselmatig weer toe. Op 11 november is de rechterhelft van de maan opnieuw verlicht. Op vrijdag 19 november is het volle maan om 09.59u. Vanaf dan neemt het licht van de maan opnieuw af, zodat uiteindelijk op zaterdag 27 november opnieuw enkel de linkerhelft van de maan verlicht is.
Nachthemel
Op vrijdag 5 november staat de planeet Uranus in oppositie. Dit betekent dat de planeet recht tegenover onze Zon aan de hemel staat. Bovendien staat de gasplaneet relatief dicht bij onze Aarde, waardoor deze groter en helderder is dan normaal. Het moet helder en donker zijn om de planeet met je blote oog waar te nemen, maar met een kleine telescoop of verrekijker kun je het object sowieso waarnemen, als je weet waar je moet zoeken. Je kunt de planeet vinden in het sterrenbeeld Ram op zo’n 50° boven de horizon.
Nog vandaag staat onze maan in het perigeum van haar baan om de Aarde. Dit is het punt dat het dichtst bij onze planeet ligt. Door de afstand van ‘maar’ 359 duizend kilometer lijkt de maan groter dan normaal. De maan is vandaag voor ongeveer 2% verlicht. Veel van die extra grote maan zullen we dus niet zien.
Op vrijdag 19 november vindt een gedeeltelijke maansverduistering plaats. Het begin van de eclips is zichtbaar vanuit de Benelux. De eclips begint om 7u01 en het maximum wordt bereikt om 10u03. De Maan verdwijnt geleidelijk aan in de schaduw van de Aarde, waardoor er geen direct zonlicht meer kan schijnen op het maanoppervlak. Bij een maansverduistering staat de Aarde dus tussen de Maan en onze Zon. Bij ons is het event niet volledig waar te nemen, doordat de Maan onder de horizon verdwijnt en het bovendien overdag gebeurt.
Zondag 21 november staat de maan in het apogeum van haar baan rond de Aarde. De afstand van de Aarde tot de maan bedraagt nu circa 406 duizend kilometer, waardoor deze nu het verst van onze planeet verwijderd is. De maan lijkt nu kleiner dan normaal en is voor ongeveer 96% verlicht.
Op dinsdag 23 november en bij uitbreiding de hele maand november, is ideaal om de open cluster, M45 waar te nemen. Een open cluster, of open sterhoop, is een groep van enkele duizenden sterren die uit dezelfde gaswolk ontstaan zijn. Vandaag kunnen we één van de bekendste clusters spotten: de Plejaden. Deze open cluster is te zien in het sterrenbeeld Stier. Met een kleine telescoop of verrekijker kun je honderden blauwachtige sterren waarnemen die omgeven zijn door een gasnevel.
Op zondag 28 november is de planeet Mercurius in bovenconjunctie. Dit betekent dat de planeet achter de zon langs beweegt en bijgevolg onzichtbaar wordt voor ons op Aarde. Voor 28 november bevond Mercurius zich aan de ochtendhemel, na de conjunctie is hij weer te zien aan de avondhemel.
Meteoren
Tijdens de maand november zijn er 5 meteorenzwermen actief die voor vallende sterren kunnen zorgen.
De Zuidelijke Tauriden zijn actief van 10 september tot en met 20 november. Het maximum viel dit jaar op 10 oktober. Er waren dan ongeveer 5 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. De meteoren van deze zwerm zijn helder en traag en zijn hierdoor ideaal voor mensen die vallende sterren willen leren fotograferen.
Daarnaast hebben we ook de Noordelijke Tauriden. Deze zwerm is actief van 20 oktober tot en met 10 december. Het hoogtepunt valt dit jaar op 28 november. Er zijn dan ongeveer 3 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm.
Ook de meteorenzwerm van de Leoniden bereikt deze maand, op 17 november, z’n hoogtepunt. Er zijn dan ongeveer 13 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. De meteoren van deze zwerm zijn snel en zijn vooral gekend van enkele sterrenregens in het verleden, die voor honderden vallende sterren per uur zorgden. Dit jaar zullen enkel de meest heldere vallende sterren zichtbaar zijn, doordat het hoogtepunt dicht bij de volle maan valt, waardoor de maan een grote stoorzender zal zijn.
Als voorlaatste hebben we nog de Monocerotiden. Deze zwerm is actief van 27 november tot en met 20 december. Het hoogtepunt valt echt maar volgende maand.
Ook de meteorenzwerm van de november orioniden is actief deze maand, van 14 november tot en met 6 december. Het hoogtepunt valt dit jaar op 28 november. Er zijn dan ongeveer 3 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm.
