Overlast door hoogwater in de Benelux en Duitsland
Het hoogwater in de Benelux zorgt voor steeds meer overlast. De waterstanden in de rivieren zijn erg hoog door een combinatie van factoren. Wel blijft het in de Benelux voorlopig bij ondergelopen weilanden, kelders en andere ongemakken. Het water zal de komende 24 tot 48 uur echter nog wat verder kunnen stijgen. In Duitsland zijn de problemen momenteel acuter.
Afgelopen vrijdag zorgde winterstorm Pia al voor een risico op wateroverlast door hoogwater. In Nederland werden daarom alle zes de stormvloedkeringen gesloten, een unieke gebeurtenis. Maar waar toen vooral de kustgebieden maatregelen moesten treffen, is de focus de afgelopen dagen verschoven naar het binnenland. Door de vele regen de afgelopen tijd én veel smeltwater vanuit de Alpen stijgen de waterstanden alsmaar verder.
- Volg NoodweerBenelux op X en Facebook
- Blijft up-to-date met livestreams en weervideo’s op YouTube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Alarmdrempel overschreden in Oostkantons
Nadat op 1e Kerstdag in het oosten van België tot 20 millimeter aan regen viel, overschreed de Our afgelopen nacht de alarmdrempel. Gelukkig was het vandaag – 2e Kerstdag – overwegend droog. Daarmee kon vanmiddag het alarmniveau weer worden opgeheven.
Ook elders in België staan rivieren hoger dan normaal, zoals de Dijle en de Dender. Wel zal daar het waterpeil de komende dagen eveneens gaan dalen. Hoewel de kans op een enkele bui morgen en overmorgen blijft bestaan, zijn de neerslaghoeveelheden in tegenstelling tot de afgelopen tijd beperkt. Dat helpt om de rivierstanden weer enigszins te normaliseren.
Neerslagverwachting van GFS voor woensdag (links) en donderdag (rechts). Voor België worden slechts beperkte hoeveelheden van 0 tot 3 millimeter verwacht (Weerkaarten).
Overlast in Nederland, maar vooralsnog geen grote problemen
In Nederland zijn de rivierstanden nog wat uitzonderlijker, mede vanwege de hoge aanvoer vanuit de Rijn. Net als in België doen de grootste problemen zich voor in het oosten. De Dinkel in Twente is normaal een smalle stroom van enkele meters breed, maar deze trad vandaag zo ver buiten de oevers dat auto’s door het water moesten rijden.
Ook in grotere rivieren zoals de Vecht en de IJssel is de waterstand erg hoog. In het Overijsselse Nijverdal ontstond vanochtend vroeg een stroomstoring doordat een schakelstation overstroomde. De IJssel bij Deventer stond maandagvroeg nog op +5,86 meter t.o.v. NAP maar vanavond is dat opgelopen tot +6,18 meter. Bij een waterstand van +6,30 meter t.o.v. NAP zal het water over de kademuur heen stromen. Om de oude binnenstad te beschermen worden zandzakken geplaatst, daarmee wordt de kade zo’n 30 centimeter opgehoogd.
Bijna alle grote rivieren in Nederland hebben verhoogde waterstanden. In de Maas is de waterstand “licht verhoogd”, in de IJssel is plaatselijk sprake van hoogwater (Rijkswaterstaat).
Serieuzere problemen in Duitsland
Bij onze oosterburen zijn de problemen serieuzer. In Leer – vlakbij de grens met Nederland – dreigde afgelopen nacht een dijk door te breken. Dankzij grootschalige inzet van hulpdiensten kon een dijkdoorbraak uiteindelijk worden voorkomen. Eerder moest op maandag een deel van het dorp Windehausen in Centraal-Duitsland worden geëvacueerd. In sommige straten stond het water een meter hoog.
In de loop van 2e Kerstdag waren de ogen in Duitsland vooral gericht op de Okertalsperre. Het waterpeil van het stuwmeer in het Harz-gebergte is dusdanig hoog wat het water over de rand van de stuwdam dreigt te gaan stromen. Dat zou in steden als Goslar, Braunschweig en Hildesheim voor verhoogde waterstanden kunnen leiden. Hoewel er geen catastrofale problemen zullen ontstaan zoals in het westen van Duitsland in juli 2021, zijn er wel de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen.
Combinatie van factoren, verbetering op komst
Het hoogwater in de Benelux en omliggende landen is een combinatie van factoren. Na een kletsnatte herfst was de bodem al voor een groot deel verzadigd. Vervolgens hield het sterk wisselvallige weer ook in december aan. In het oosten van Nederland en in de Ardennen is deze maand plaatselijk zelfs 150 tot 180 mm regen gevallen. Al dat regenwater moet ergens naartoe, maar infiltratie in de bodem is door de natte voorgeschiedenis beperkt.
Neerslag in de maand december tot 26 december in Nederland (KNMI).
Een andere belangrijke factor is de forse sneeuwval in november en begin december rond de Alpen. Op 2 december kwam het in München bijvoorbeeld tot een enorm pak sneeuw van bijna een halve meter. Veel van de sneeuw die toen viel in het stroomgebied van de Rijn is de afgelopen tijd gesmolten. De temperaturen in het Alpengebied gingen na dat pak sneeuw namelijk flink omhoog, inclusief de nodige regenval.
Het meeste smeltwater uit het stroomgebied van de Rijn bereikt Nederland de komende 24 tot 48 uur. In het Alpengebied is het de komende tijd droger. Vanaf het nieuwe jaar neemt de neerslagkans er weer toe, maar dan lijken de temperaturen ook omlaag te gaan. Er zal dan ook aanzienlijk minder smeltwater zijn dan de afgelopen tijd. Bovendien neemt de kans op een droger weertype voor de Benelux vanaf het nieuwe jaar toe. Daarmee zal de overlast door hoogwater morgen of overmorgen pieken, om daarna geleidelijk af te nemen.
