Hoogwater door winterstorm Pia
De Benelux had gisteren te maken met winterstorm Pia. Op de Waddeneilanden kwam het tot een storm (windkracht 9) en plaatselijk werden windstoten tot ruim boven de 100 km/h gemeten. In zowel Nederland als België viel een dode. Naast storm was er ook sprake van hoogwater. Voor het eerst in de geschiedenis sloot de Maeslantkering bij Rotterdam automatisch vanwege het zeer hoge waterpeil.
- Volg NoodweerBenelux op X en Facebook
- Blijft up-to-date met livestreams en weervideo’s op YouTube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Donderdag trok storm Pia van de noordelijke Noordzee via het zuiden van Zweden naar de Oostzee. Vooral aan de zuidwestkant van het lagedrukgebied ontstond daarbij een flink windveld. Door een combinatie van de windrichting (NW) en de hoge rivierstanden door het bijzonder natte weer kwam het ook tot hoge waterstanden. Op verschillende plekken werden maatregelen genomen om de risico’s te beperken. De naam Pia is overigens voorgedragen door de Deense weerdienst, die als eerste code oranje voor de storm afkondigde.
- Waarom krijgen sommige stormen eigenlijk een naam? Ontdek het hier.
De weerkaart van donderdagavond 21 december, met de kern van storm Pia boven het zuiden van Zweden (Meteociel).
Windstoten tot 118 km/h in de Benelux
Over het algemeen waren de hoogste windstoten in het noorden van de Benelux te vinden. In België bedroeg de maximale windstoot 80 km/h in Oostende en in Luxemburg was dat 91 km/h in Reiler. In Nederland waaide het nog wat harder met 111 km/h in Nieuw Beerta, 117 km/h op Vlieland en maximaal 118 km/h bij Stavoren. Op het Waddeneiland Vlieland stond een uur lang gemiddeld windkracht 9, waarmee officieel sprake was van storm.
Nog onstuimiger was het in Duitsland en Denemarken. Op het eiland Norderney voor de kust van Duitsland kwam het tot een windstoot van 134 km/h en in het Deense Thyboroen werd zelfs een windstoot van 160 km/h gemeten. Dat soort windsnelheden zien we hier in de Benelux zelden. Toch zorgde storm Pia in de Benelux voor slachtoffers. In Oudenaarde (België) en bij Deventer (Nederland) kwamen mensen onder een omgevallen boom terecht.
Waterkeringen sluiten vanwege hoogwater
Door de combinatie van een noordwesterstorm, vloed en een hoge rivierafvoer bestond naast stormgevaar ook een risico op overlast door hoogwater. De rekenmodellen van Rijkswaterstaat in Nederland verwachtte bijvoorbeeld waterstanden van +3,00 meter t.o.v. NAP in Rotterdam en zelfs +4,70 meter t.o.v. NAP in Delfzijl. Ook in België werden zeer hoge waterstanden verwacht, onder andere bij Antwerpen.
Gemeten waterstand van de Nieuwe Maas bij Rotterdam in het blauw en de verwachting in het rood, met een piek van +300 cm t.o.v. NAP (Rijkswaterstaat).
Om overlast en risico’s te beperken werden op verschillende plekken maatregelen getroffen. Zo gingen de waterkeringsmuren aan de Antwerpse Scheldekaaien dicht. Vanochtend is alles weer open gegaan. In Nederland werden alle 6 de stormvloedkeringen van Rijkswaterstaat gesloten.
Voor het eerst sinds de ingebruikname in 1997 sloot de Maeslantkering bij Hoek van Holland automatisch vanwege het hoogwater. De stormvloedkering met twee deuren van 210 meter lang sloot eerder in 2007 en 2018, maar toen was het sluitingspeil tijdelijk bijgesteld naar +2,60 meter t.o.v. NAP om de systemen te testen. Door het sluiten van de Maeslantkering steeg het waterpeil in Rotterdam uiteindelijk ‘slechts’ tot +2,44 meter t.o.v. NAP.
Plaatselijk alsnog wateroverlast
Naast wat stormschade en overlast op de weg door storm Pia, was plaatselijk alsnog sprake van wateroverlast. In het uiterste noordoosten van de Benelux (Delfzijl) liepen straten onder water. Uiteindelijk kwam het waterpeil er wel lager uit dan eerder verwacht, met maximaal +4,12 meter t.o.v. NAP. In het Noord-Hollandse Egmond aan Zee scheelde het niet veel, of het dorp had onder water gestaan. De zandwal heeft het water van de Noordzee buiten de deur gehouden, maar een groot deel van het strand is wel weggeslagen.
Een deel van Delfzijl stond vanochtend vroeg onder water (Geert Molema).
Hoe vaak komt het tot een winterstorm?
Hoewel stormen vaak worden gekoppeld aan de herfst, komen ze het vaakst voor in de meteorologische winter. In Nederland komt het in de maanden december, januari en februari gemiddeld tot 4 stormen. Ongeveer één keer in de 7 à 8 jaar komt het ‘s winters tot geen enkele storm. Dat gebeurde vorige winter voor het laatst. In 2022 verliep de winter juist erg stormachtig met op 9 dagen storm. Toen kreeg de Benelux in februari te maken met drie stormen op rij: Dudley, Eunice en Franklin.
