29 augustus 2021 - 6 min. lezen
0 reacties 0

Het Atlantische orkaanseizoen van 2005 was al zeer actief begonnen en ook in augustus zette dit zich voort. In de buurt van de Bahama’s ontstond een tropische depressie die vervolgens nog een lange weg zou afleggen. De storm trok over het warme water van de Golf van Mexico richting het Amerikaanse vasteland. Inmiddels werd duidelijk dat het om orkaan Katrina ging. Ze was zelfs al de tweede categorie 5 orkaan van dat jaar en op 29 augustus 2005 werd de stad New Orleans het epicentrum van de gruwelijke gevolgen van Katrina.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Orkaan Katrina ontstond al bij de Bahama’s

Katrina was in vele opzichten een bijzondere orkaan. Ze ontstond namelijk uit de restanten van een eerdere tropische depressie. Die waren namelijk helemaal tot bij de Bahama’s terechtgekomen. Op 23 augustus 2005 stelde het National Hurricane Center vast dat er een tropische depressie was ontstaan in de buurt van Long Island. Dat ligt in het zuidwesten van de eilandenstaat.

Orkaan Katrina ontstond bij de Bahama’s en kwam vervolgens via Florida uit bij de Amerikaanse Golfkust.

In eerste instantie was er twijfel of dit systeem een voortzetting was van de eerdere tropische depressie ‘Ten’, of dat het ging om een nieuw systeem. Uiteindelijk werd besloten dat het ging om tropische depressie ‘Twelve’. Vervolgens trok de depressie recht over de Bahama’s naar het noordwesten. Tegelijkertijd werd deze snel sterker. Het warme zeewater en het ontbreken van de typische hogedruk rond de eilandengroep Bermuda droegen hieraan bij. Op 24 augustus bereikte ‘Twelve’ de status van tropische storm en kreeg ze de naam Katrina.

Eerste ‘landfall’ in Florida

Tropische storm Katrina begon zich meer naar het westen te bewegen. Op 25 augustus in de avond (lokale tijd) werd ze een orkaan, de vijfde al van 2005. Twee uur later ging orkaan Katrina aan land in het zuiden van Florida, niet ver van de stad Miami. Na de overtocht over Florida kwam orkaan Katrina boven het zeer warme water van de Golf van Mexico terecht. Er is daar over het algemeen weinig verticale windschering, waardoor een orkaan snel kan groeien.

De combinatie van atmosferische omstandigheden zorgde ervoor dat orkaan Katrina zeer snel uitdiepte en zelfs ‘rapid intensification’ onderging. Daarvoor moet de maximale windsnelheid met minimaal 30 knopen, omgerekend zo’n 55 km/u, toenemen binnen een tijdspanne van 24 uur.

Eyewall replacement cycle

Op 27 augustus 2005 was Katrina een orkaan van de derde categorie op de schaal van Saffir-Simpson. Daarna begon Katrina aan een ‘eyewall replacement cycle’. Hierbij vormt zich een band met zeer zware onweersbuien net buiten de binnenste ring (rondom het oog van de storm). De binnenste buienring wordt dan als het ware ‘beroofd’ van het benodigde vocht en de draaiing (hoekmoment). De buitenste buienring slokt de binnenste ring op en vormt zo de nieuwe ‘eyewall’, een muur van buien rondom het oog van de orkaan.

Over het algemeen zwakken de tropische cyclonen tijdens dit proces licht af. De zwaarste windstoten komen namelijk voor in de eyewall, die dus wordt vervangen. Bij Katrina nam de omvang van de orkaan echter wel flink toe tijdens de eyewall replacement cycle. Aan het einde van de cyclus bedekte ze een groot gedeelte van de Golf van Mexico tussen Louisiana en het Mexicaanse schiereiland Yucatán.

Een satellietbeeld van 28 augustus 2005 toont dat Katrina een orkaan van formaat is geworden. Ze raast hier als orkaan van de hoogste categorie af op het zuiden van de Verenigde Staten.

Na afloop van de eyewall replacement cycle lag de cycloon nog steeds boven de Golf van Mexico. Katrina onderging nogmaals ‘rapid intensification’. Slechts 12 uur later, in de ochtend van 28 augustus, was ze een categorie 5 orkaan geworden. Dat is de zwaarste en meest verwoestende categorie die we kennen. Het was overigens niet de eerste categorie 5 orkaan van 2005. Ook Emily voldeed eerder in dat jaar al aan de voorwaarden.

Dezelfde middag nog bereikte Katrina haar maximale windsnelheden van 280 km/u. Ook de windstoten waren ongekend zwaar. Dichtbij het oog werden ze geschat op bijna 350 km/u. Hoewel het oog nog bijna 300 km van de Amerikaanse kust verwijderd was, stond er daar al storm en werden de eerste verwoestingen aangericht.

Orkaan Katrina verwoest New Orleans en omstreken

Orkaan Katrina kwam op 28 augustus steeds dichter bij de kust van Louisiana te liggen en leek oorspronkelijk als categorie 4 of 5 orkaan aan land te gaan. Plotseling zwakte Katrina af. Het is niet precies duidelijk waarom, maar het is bekend er een nieuwe eyewall replacement cycle startte. Mogelijke andere factoren die hieraan bijdroegen zijn droge lucht ten westen van de orkaan en interactie met het continent. In de ochtend van 29 augustus 2005 ging Katrina voor de tweede keer aan land in Louisiana, vlak ten zuiden van de stad New Orleans.

Initieel werd al gevreesd voor verstrekkende gevolgen. Vooral de staten Louisiana en Mississippi kregen te maken met enkele honderden millimeters neerslag in korte tijd en heel veel wind. De zwaarste klap werd echter veroorzaakt door de stormvloed. De dagen ervoor had de sterke wind al gezorgd dat er enorm hoge golven waren opgestuwd. Het water voor de kust kwam daardoor plotsklaps meters hoger te staan.

Het laaggelegen kustgebied in deze regio hielp de ramp in de hand. Ten noorden van New Orleans ligt namelijk het Pontchartrainmeer. Dit meer ligt hoger dan de stad. Vanwege de stormvloed steeg het waterpeil bijna vijf meter. De winden van orkaan Katrina stuwden het water nog hoger op. Door een boei op zee werd zelfs een golf van 17 meter hoogte geregistreerd. Na enkele uren begaven de dijken rondom de stad het. Uiteindelijk stond 80% van New Orleans onder water.

Orkaan Katrina heeft hele wijken compleet doen overstromen.

Desastreuze gevolgen

Ondanks dat meer dan 1 miljoen mensen waren geëvacueerd uit de omgeving van New Orleans vielen hier alsnog vele honderden doden. Ook op andere plekken verloren veel mensen het leven. Het officiële dodental van de orkaan staat op 1836, waarmee Katrina de dodelijkste orkaan was in de VS sinds 1928.

Daarnaast veroorzaakte de storm voor 125 miljard dollar aan schade. Katrina voert daarmee het lijstje aan met orkanen die het meeste schade veroorzaakten. In 2017 werd dit record geëvenaard door orkaan Harvey. Het is een natuurramp geworden die niet snel vergeten zal worden…

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

18 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen