19 april 2014 - 3 min. lezen 1 reacties

LADEE (uitgesproken als “laddie”) staat voor ‘Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer’. Het is een ruimtetuig van meer dan 200 miljoen euro dat in september (2013) werd gelanceerd. Op 18 april tussen 05.30u en 06.22u (onze tijd) crashte LADEE op de maan. Het gaat niet om een ongeluk, maar om een gecontroleerde crash.

LADEE’s missie

Het doel van de missie was om de structuur en samenstelling van de dunne atmosfeer van de maan te onderzoeken om te zien of er stof opwaait vanaf de maan. Wetenschappers hopen dat LADEE’s informatie een antwoord kan geven op deze vraag: Was stof van de maan, elektrisch geladen door het zonlicht, verantwoordelijk voor de gloed te zien voor de opgaande zon boven de maanhorizon zichtbaar tijdens de verschillende Apollo-missies?

Men veronderstelt dat deze gedetailleerde informatie zal bijdragen in het begrijpen van andere objecten in ons zonnestelsel zoals grote asteroïden, planeten zoals Mercurius en de manen van andere planeten.

crash ruimtesonde LADEE

LADEE maakt meer dan 100 omwentelingen rond de maan op lage hoogte. Hij maakte dan ook de beste metingen over het opwaaiend stof dat veroorzaakt wordt door de inslag van kleine meteorieten. Opmerkelijk is dat dit toestel de laatste weken zeer dicht boven het maanoppervlak vloog, tot op minder dan 2 km hoogte op 5 april. Dit leverde zeer waardevolle, ongekende informatie op.

LADEE was de eerste demonstratie van ‘Optical Laser Communications’ vanuit de ruimte, hiermee werd data tot 6 keer sneller doorgestuurd dan via radiogolven. Ook het unieke ontwerp van de romp kan op termijn de kosten van ruimtetuigen drastisch verlagen. Deze nieuwe technologieën kunnen de ruimtewetenschap enkel ten goede komen.

Begin en einde

Wanneer LADEE gelanceerd werd, werd uitgerekend dat hij tot 21 april zou kunnen blijven werken, na die periode zou de brandstof op zijn. LADEE moest zijn missie voltooien voor de maaneclips omdat het niet duidelijk was of hij deze wel zou doorkomen zonder kleerscheuren. Bij elke baan om de maan verdween LADEE even uit het zonlicht. Het zonlicht zorgde ervoor dat het toestel zijn batterij geladen was en de verwarming kon draaien. Bij een gewone baan om de maan gaat dit over een uur in deze ijzige temperatuur, maar bij de maansverduistering waarbij de maan gevangen zat in de schaduw van de aarde ging dit om 4 uren zonder zonlicht. Bij NASA rapporteert men dan ook van enkele spannende momenten waarbij allerlei sensoren op het punt stonden het te begeven, lampjes en alarmen gingen aan… Maar LADEE overleefde de eclips, kon zich weer opladen en kon weer verder informatie verzamelen.

De reden waarom men LADEE eerder liet crashen is simpel: de brandstof was op. Dat betekent dat het toestel niet langer rond de maan kon blijven draaien en ook geen verdere informatie kon verschaffen.

Het toestel, ongeveer even groot als een drankautomaat, raakte het maanoppervlak aan een snelheid van om en bij de 5800 km/u. Het ruimtetuig is vermoedelijk in stukken geslagen en misschien deels opgebrand door de opwarming tot honderden graden. Men heeft er nog het raden naar of LADEE een krater zal geslagen hebben of dat er overal brokstukken verspreid liggen op het maanoppervlak. Het team van de ‘Lunar Reconnaissance Orbiter’ (in een baan om de maan sinds juni 2009) hoopt later beelden te kunnen maken van de plaats van de impact. LADEE sloeg in op de donkere achterzijde van de maan.

Bronnen: NASA & afbeeldingen: NASA, NASA

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

11 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen