2 februari 2021 - 5 min. lezen
4669 reacties 4669

De derde en laatste maand van de meteorologische winter is goed en wel ingezet. De weermodellen tonen voor de komende week/weken een poging van alles of niets van Koning Winter, Thialf. Lukt het om echt winterweer naar de Benelux te brengen? De onzekerheid is bijzonder groot en dat maakt een nauwkeurige weersverwachting zeer moeilijk. De exacte positionering van enkele lagedrukgebieden zal doorslaggevend zijn.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

België zacht – Noord Nederland koud

De grens tussen koude lucht en zachte lucht lag afgelopen dagen precies over de Benelux. Zaterdag vertoefde de hele Benelux nog grotendeels in de koude lucht met hier en daar (smeltende) sneeuw. Met een toenemende invloed van de Atlantische Oceaan door een zuidwestenwind trok de polaire lucht zich vervolgens steeds meer terug richting het noorden, gedwongen door de opmars van subtropische lucht.

Op de grenszone viel er op 1 februari op grote schaal ijzel in Nederland. Een zeer gevaarlijke neerslagsoort die ontstaat wanneer onderkoelde regen bevriest aan de oppervlakte. Bekijk ons artikel over gladheid op de baan.

Zachte week met regen

Een depressie boven Groot-Brittannië zorgt nu en de komende dagen voor “anti-winterweer”. De wind komt uit het zuidwesten en voert zachte, subtropische lucht aan die bovendien gevoed wordt met vocht van de Atlantische Oceaan. Resultaat? Boterzacht en regen(achtig). positief nieuws voor de grondwatertafels die na de natte januarimaand ongetwijfeld gestegen zullen zijn. En dan moet het smeltwater van de Ardennen er nog bij!

De huidige setting zorgt voor zachte lucht vanaf het zuidwesten. Anti-winterweer (vanaf morgen ook in Nederland).

De zachte lucht wint komende dagen terrein waardoor de hogere temperaturen zich uitbreiden over de Benelux. De hoogste temperaturen worden bereikt in België met op woensdag, donderdag en vrijdag 10-12°C. In Nederland (en zeker in het noorden) blijft het steevast een aantal graden koeler.

Donderdag lopen de temperaturen hoog op.

Woensdag lijkt een kletsnatte dag te worden met een secundaire depressie die precies over de Benelux trekt. Bijhorende onstabiliteit kan enkele buien triggeren die zelfs onweersachtig van aard kunnen zijn. In de gaten houden!

Korte winterprik op komst?

Komend weekend moet het dan gebeuren. De lagedruk boven Groot-Brittannië wordt teruggekaatst door de opmars van koude lucht aan de oostkant van een hoog tussen Scandinavië en Groenland. Zaterdag schuift de lagedruk (over de Benelux) dan richting oosten en zuidoosten. Dat maakt de weg vrij voor een instroming van polaire lucht uit het noorden tot noordoosten. Bijgevolg begint het vanaf Friesland af te koelen. Afhankelijk van hoever de lagedrukgebieden doorschuiven (en een zuidelijke positie kiezen) kan er meer of minder koude lucht binnenstromen. Het is een kwestie van 500-1000 km.

  • Lagedruk ten westen en noordwesten van de Benelux = zacht
  • Lagedruk ten oosten en zuidoosten van de Benelux = koud
  • Lagedruk ten zuiden van de Benelux = koud en sneeuw
  • Lagedruk ten noorden van de Benelux = zacht
Koude of toch niet? De Benelux ligt op de grens!

Statistisch gezien is de kans op een korte/kleine winterprik reëel. En dan bedoel ik dat de meeste weermodellen een omslag naar kouder weer berekenen. Met zekerheid kunnen we ook zeggen dat de kans op winterweer in het noorden van Nederland (duidelijk) groter is dan langs de Franse grens.

De huidige setting op de weerkaarten is enorm indrukwekkend. Met name dat we een zeer sterk poolhoog zien. De gemiddelde winden op 60°N zijn dan ook oostelijk (rond dit poolhoog). De band lijkt echter 1000 km te noordelijk te liggen waardoor de pure ijskoude lucht over de Noordzee schuift en de Benelux schampt.

Een zeer sterk poolhoog domineert momenteel op het noordelijk halfrond.
De grens tussen kouder en warmer dan normaal ligt zonaal over Europa.

Winterse signalen in een ruimer perspectief

Laten we tot slot nog even kijken naar het ruimere plaatje.

Stratosfeer – Polar Vortex

De Polar Vortex is momenteel zwakker dan normaal. De gemiddelde zonale winden zijn voor de derde! keer oostelijk. Komende dagen en weken lijkt er wel een een sterke intensivering aan de orde. Dat betekent dat de zonale winden terug westelijk worden en sterker dan normaal. Finito met de SSW al kunnen de effecten nog wel geruime tijd aanwezig blijven op de weerkaarten die focussen op de troposfeer.

De polar vortex sterkt aan. (ECMWF)

MJO

Vorige 2 weken berekenden de weermodellen consistent een MJO index evoluerend naar 6->7 en zelfs 8. Nu is het allemaal wat twijfelachtiger. De MJO lijkt meer op numero 6 te blijven. Dit stimuleert hogedruk tussen Scandinavië en Groenland, toevallig of niet precies wat we nu zien op de weerkaarten… meer uitleg over de gevolgen van de MJO index is hier te vinden.

De evolutie van de MJO-index komende dagen. (Weatheriscool)

Lange termijn modellen

Is het nu of nooit? De lange termijn modellen tonen een koud signaal voor de eerste 2 weken van februari en een neutraal signaal voor de tweede helft van februari qua temperatuur. Langdurig zacht weer zit er voorlopig nog niet in, maar een heuse langdurige winterprik lijkt ook niet meteen aan de orde.

Temperatuurafwijking EC46. (Effis)

Krijgen we echt winterweer?

Laten we nu nog even terugkomen op de titel van deze blog. Met zekerheid een antwoord op deze vraag geven is voorlopig echt niet mogelijk. Voor komende dagen blijft het sowieso zacht en is winterweer niet aan de orde. Het is pas daarna dat het “kan gebeuren” en dan spreken we nog steeds over +5 dagen. Afwachten dus! Het weer laat zich niet sturen en dat maakt het beroep van weerman juist leuk en opwindend. Als je nu mijn mening vraagt ga ik voor een korte winterprik, maar mist de meeste polaire lucht de Benelux nipt.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken