26 januari 2019 - 7 min. lezen 3936 reacties

Na lang wachten kregen we afgelopen week eindelijk onze eerste echte winterprik. Met een sneeuwlaag tot lokaal 13 cm en temperaturen die meerdere dagen ruim onder het vriespunt gingen, en bleven, was Koning Winter volop aanwezig in de Benelux. Vandaag en morgen is dat niet het geval aangezien het met hoge temperaturen, veel wind en buien eerder herfst lijkt. Voor komende week zijn de kaarten bijzonder interessant. Krijgen we terug kouder weer en kan het opnieuw sneeuwen? Jullie lezen het allemaal in dit artikel: ‘Winterse Signalen deel 8’. 

Winterse perikelen nog niet voorbij!

Al geruime tijd hebben we te maken met een duikende straalstroom. Die term klinkt misschien raar maar het betekent dat de straalstroom zich ten zuiden van de Benelux voortbeweegt. De luchtstroming duikt als het ware onder de Benelux door. Het is een situatie waarbij we in de koude lucht vertoeven (ten noorden van de straalstroom is het immers kouder). En dat hebben we de afgelopen week geweten. Een sneeuwzone trok afgelopen dinsdag van west naar oost over de Benelux met gemiddeld zo’n 2-3 cm sneeuw.

Het leuke was dat die sneeuw niet meteen wegsmolt zoals het wel vaker gebeurt… Vervolgens trokken er tijdens dinsdagnacht actieve sneeuwbuien over West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Henegouwen met daar accumulaties tot 13 cm (Oosterkamp). Op het toppunt van de sneeuwval (woensdagochtend) was dit de situatie (zie kaart hieronder). Let op, deze kaart is gebaseerd op alle metingen die we binnenkregen, waardoor het in bepaalde gebieden waar weinig data beschikbaar was, minder nauwkeurig kan zijn.

Sneeuwhoogte op woensdagochtend.
Sneeuwhoogte op woensdagochtend.

Die sneeuwval leverde prachtige foto’s op:

En met dank aan de talrijke volgers van NoodweerBenelux ook nog deze 3:

Maldegem – Steven Vdf
Kortrijk – Stephan Valcke
Wevelgem – Rinus Holvoet

Nu winterprik 1 is afgelopen kunnen we de weerkaarten en winterse signalen eens bekijken om te zien of er een tweede in zicht is. Aangezien het weer bijzonder interessant is, en blijft, heeft het nu weinig zin om alle signalen zoals tijdens het begin van de winter uitvoerig te analyseren en te bespreken. Daarom enkel in het kort deze bespreking en hier ligt de focus dan vooral op de situatie voor komende week.

Wat zeggen de winterse signalen?

De Polar Vortex die begin dit jaar gesplitst werd in 2-3 delen is zich momenteel aan het herstellen. Echter, zoals aangehaald in het vorige artikel, hoeft dat niet meteen negatief te zijn. De toename in kracht zorgt er namelijk voor dat de downwelling een steuntje van bovenaf krijgt om zich op gang te trekken.

Dat is iets wat we de afgelopen dagen ook zagen terugkomen in de prognoses. Hoe dit de komende dagen evolueert en wat het effect zal zijn op de Benelux is koffiedik kijken, maar het blijft alleszins interessant om te volgen.

De PV zal zich komende dagen duidelijk terug beginnen herstellen.
De PV zal zich komende dagen duidelijk terug beginnen herstellen. (H. Attard)

Uit de vele reacties die ik gelezen heb was het duidelijk dat de meesten véél meer hadden verwacht de afgelopen weken van de SSW en PV-split…dat is te begrijpen. Door de verplaatsing van de twee hoofddelen van de PV lijkt vooral Noord-Amerika en Oost-Siberië de koude-uitstroom te krijgen. Daarnaast bleef de invloed beperkt door een minimale downwelling.

De prachtige kaarten in de stratosfeer konden zich dus niet helemaal verplaatsen naar de troposfeer. Boven Europa bleven de gevolgen daardoor voorlopig te beperkt om zuiver winterweer te geven. De hoge druk rond de Noordpool (negatieve AO-index) is wel kenmerkend voor de situatie en dat is wel duidelijk …

De Ao-index is nette negatief geworden sinds begin januari.
De AO-index is netter negatief geworden sinds begin januari. (NOAA)

De MJO-index, wat vaak een push kan zijn voor gunstige drukstijgingen ten noorden van ons, zit momenteel in fase 6 en evolueert richting fase 7. Dit zijn in principe beide goede zones. Tijdens een ideaal scenario evolueert de MJO komende dagen richting fase 7-8, maar dat zie ik voorlopig nog niet gebeuren. In principe is de MJO momenteel eerder positief dan negatief voor winterweer, maar blijft het effect…eerder beperkt.

MJO-index voor de volgende periode.
MJO-index voor de volgende periode. (NOAA)

De temperatuur van de Noordzee en de omliggende zeeën is afgelopen dagen goed afgekoeld (vooral langs de kust). Dat heeft ertoe geleid dat deze op veel plaatsen nu iets kouder zijn dan normaal. Het is vooral ook imposant hoe de Baltische Zee en de Botnische Golf zeer snel aan het afkoelen zijn door de strenge winter in Scandinavië. Helsinki beleeft bijvoorbeeld één van de koudste periodes sinds lange tijd met ook veel sneeuw. De Botnische Golf begint helemaal dicht te vriezen, dat is wel opvallend!

Temperatuur van het zeewater in West en Noordwest-Europa.
Temperatuur van het zeewater in West en Noordwest-Europa. (DMI)

Het sneeuwdek in Europa is momenteel best imposant. In de Benelux is het ondertussen wel geslonken tot een paar centimeter op de Hoge Venen, maar vooral in Noord-, Zuid- en Oost-Europa ligt er veel meer sneeuw dan normaal. Dat is ook duidelijk te zien op onderstaande kaarten en grafieken. Ook een groot deel van Turkije is bijvoorbeeld bedekt met een dik pak sneeuw.

Heel deze situatie draagt er nu toe bij dat het continent vrij koud blijft en het niet vanzelfsprekend is voor de zachte Atlantische Oceaanlucht om snel grip te krijgen op Europa. Hoe meer sneeuw, hoe uitgebreider het sneeuwdek en hoe meer verspreid het sneeuwdek…hoe gunstiger dit kan uitpakken voor winterweer in de Benelux!

Sneeuwdek in Europa.
Sneeuwdek in Europa. (ZOZ, DMI, RUTGER)

De lange termijn modellen voorzien nog steeds een maand februari die iets kouder is dan normaal. Hoge druk blijft persistent aanwezig over het noorden! Het CFS model kwam deze ochtend zelfs nog met prachtige kaarten voor februari. Schrijf de winter dus zeker nog niet af!

Vorst- en sneeuwkansen komende week

We konden er niet aan ontsnappen. Gisteren trad de dooi onverbiddelijk in waardoor de sneeuwlaag snel verdween. Momenteel liggen er nog wat restanten, maar ook die zullen snel verdwijnen. De verzachting werd veroorzaakt door een pittige depressie waarvan de warme sector met een grote portie Atlantische Oceaanlucht over de Benelux schoof.

In de warme sector van een depressie dooit het vandaag en morgen in de hele Benelux.
In de warme sector van een depressie dooit het vandaag en morgen in de hele Benelux. (KNMI)

Op bovenstaande kaart is het echter al te zien. Een koufront ligt in het westen klaar om over de Benelux te trekken en de bovenluchten weer flink af te koelen. Dit gebeurt komende nacht met flink wat regen. Pas tegen morgenavond trekt het koufront echt door, richting Duitsland en begint het weer om te slaan. De buien krijgen in toenemende mate een winters karakter en in de Ardennen gaat het gewoon weer sneeuwen.

Maandag blijft het met een vrij stevige noordweststroming wisselvallig met winterse buien en sneeuwbuien in de Ardennen. Daar wordt dus terug een sneeuwlaag van betekenis gevormd. Het zou met niet verbazen dat er tegen maandagavond opnieuw 20 cm wit goud ligt op de Hoge Venen.

Vanaf zondagavond terug sneeuwval in de Ardennen door sterk afkoelende bovenluchten.
Vanaf zondagavond terug sneeuwval in de Ardennen door sterk afkoelende bovenluchten. (Wetteronline)

De dagen daarna blijven de bovenluchten erg koud (tussen -5 en -8°C) waardoor ook de lagere gebieden kans maken op sneeuw. De temperatuur aan de grond zal namelijk ook opnieuw afnemen, waardoor de neerslag niet meer alleen als regen zal vallen. De straalstroom blijft de hele week duiken (ten zuiden van de Benelux dus) waardoor de aangevoerde lucht koud is.

De lucht komt steeds van over zee en met bijhorende depressies blijft het wisselvallig. Met deze drukconfiguratie moeten we geen droog en echt koud winterweer verwachten, maar een eerder koud weertype met regelmatig winterse neerslag.

Komende week blijft de straalstroom ten zuiden van de Benelux waardoor de aangevoerde lucht eerder koud is.
Komende week blijft de straalstroom ten zuiden van de Benelux waardoor de aangevoerde lucht eerder koud is. (Weerplaza, Wetterzentrale)

Hoe dan ook…de winter is komende week vlakbij en kan zich regelmatig laten zien! Richting volgend weekend maakt een verzachting momenteel de meeste kans, maar…mét een zwakke straalstroom, véél sneeuw in Europa én een duikende JET… zijn de kaarten allesbehalve zeker. Het is én blijft zeer interessant deze winter en mogelijk mogen we deze week ons terug verwachten aan winterse toestanden!

De Ardennen maken zelfs kans op een dik pak sneeuw. Na een korte dip dit weekend lijken de wintersportactiviteiten daar vanaf maandag-dinsdag dus te kunnen hervatten!

Delen


Verder lezen

Alles bekijken
2

Rol van de AMOC in het veranderende klimaat

20 uren geleden - 7 min. lezen
Opgelet!

Flinke storm mogelijk tijdens Sinterklaasnacht

3 dagen geleden - 5 min. lezen