12 april 2020 - 4 min. lezen 0 reacties

Onlangs raakte bekend dat op Antarctica de eerste hittegolf ooit werd geregistreerd in januari 2020. Wat betekende dit juist? Waar werd deze hittegolf geregistreerd en zit de klimaatopwarming er voor iets tussen? U leest het allemaal in onderstaand artikel.

Deelnemen aan discussie?Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Eerste hittegolf ooit op Antarctica

In januari 2020 werd op één van de vele Antarctische weerstations extreme temperaturen gemeten. Het Casey station, dat gelegen is in het oosten van Antarctica (kaartje), noteerde tussen 23 en 26 januari uitzonderlijke temperaturen.

Gedurende een periode van 3 dagen daalden de minimumtemperaturen er niet onder het vriespunt en de maximumtemperaturen bleven ruim positief en zelfs ruimschoots boven +5°C. Op 24 januari werd er daar zelfs een temperatuur gemeten van +9.2°C. Dat is daarmee bijna 7 graden hoger dan het gemiddelde voor die periode!

Omdat de temperaturen er voor een lange periode zo hoog klommen, spreekt men dan ook over de eerste hittegolf ooit op Antarctica.

Overzicht van verschillende weerstations op Antarctica waar onder meer de temperatuur en windsnelheden continu worden gemeten. Casey station is gelegen in het oostelijk gedeelte van Antarctica. Esperanza station ligt op het schiereiland (Turner et al., 2020).

Uitzonderlijk of niet?

Wie Antarctica zegt, denkt daarbij meteen aan diepvriestemperaturen. Positieve temperaturen lijken dan ook zeer uitzonderlijk voor dit continent bij vele mensen. Toch zijn positieve temperaturen niet zo uitzonderlijk, zeker niet voor sommige kustzones op Antarctica.

In het diepe binnenland van Antarctica blijven de temperaturen permanent onder 0. Daar vriest het zowel in de zomer als in de winter, met zelfs pieken tot onder -70°C. In de kustregio’s vriest het ook in de winter, maar kunnen in de zomerperiode de maxima uitkomen tot dicht bij het vriespunt. Dat is ook het geval voor het Casey station, waar de recordtemperaturen werden gemeten afgelopen januari.

  • Ooit al gehoord van deze expeditie op Antarctica? Via dit interessant boek kom je er alles over te weten.

Gemiddeld vriest het er permanent tijdens de wintermaanden, maar in de zomermaanden komen de temperaturen in deze regio uit rond het vriespunt. Tijdens warme periodes kan het kwik zelfs iets boven het vriespunt stijgen (zie grafiek).

Toch is de waarneming van +9.2°C van januari 2020 zeer uitzonderlijk als je het vergelijkt met de normale temperaturen voor deze periode. Nooit eerder werden op deze plek zulke hoge temperaturen opgetekend. Ook de duur van de warme periode ( meerdere dagen) was opmerkelijk.

De klimatologie van het Casey station. In de winter vriest het er permanent. In de zomer komen de temperaturen dicht bij het vriespunt uit. +9.2°C is een zeer uitzonderlijke waarneming!

Casey was trouwens niet het enige station dat de afgelopen zomer recordtemperaturen noteerde. Eerder raakte al bekend dat er ook andere stations op het Antarctische schiereiland nooit eerder geziene temperaturen maten afgelopen zomer. Dat was onder meer het geval op het Esperanza station en op Seymour eiland.

Zit klimaatverstoring er voor iets tussen?

Wanneer er temperatuurrecords worden verbroken, denkt men vaak aan de klimaatverstoring. Toch moeten we met zulke conclusies voorzichtig zijn. Het is inderdaad zo dat we de laatste jaren wereldwijd meer en meer warmterecords verbreken. De extreme waarnemingen op het Antarctische schiereiland afgelopen zomer passen ook in dit plaatje. Voor de extreme temperaturen op Casey is het echter moeilijker om uit te maken of de klimaatverstoring mee heeft bijgedragen aan de recordtemperaturen.

Een recente studie die de temperatuurtrends voor de afgelopen 30 jaar onderzocht op verschillende stations op Antarctica, concludeerde immers dat de temperaturen op Casey niet zijn toegenomen de laatste 30 jaar. Meer zelfs, het is er zelfs iets koeler geworden. Van een opwarming voor deze regio van Antarctica is dan ook geen sprake. De kans is dan ook groot dat de extremen van afgelopen zomer mede te wijten zijn aan toevallige veranderingen in het circulatiepatroon in de atmosfeer en niet aan de klimaatverstoring.

Het schiereiland van Antarctica is wél opgewarmd en is zelfs zeer gevoelig aan de klimaatopwarming. Deze regio warmt snel op, als gevolg van sterkere westenwinden die warmere lucht aanvoeren naar dit gedeelte van het Antarctische continent. Het is net in deze regio dat in februari recordtemperaturen werden waargenomen tot dicht bij 20°C.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Samuel

Door Samuel

Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven in de specialisatie weer- en klimaat. Ik ben professioneel omgevings- en klimaatexpert en ben actief geweest als klimaatwetenschapper aan de KU Leuven. Al van kinds been af ben ik bijzonder gepassioneerd door weer en klimaat. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral actief als weeranalist en schrijf ik artikels over weer en klimaat.


Verder lezen

Alles bekijken