Spaanse oostkust zet zich opnieuw schrap voor veel neerslag

Hoewel het in de Benelux de komende dagen mooi voorjaarsweer wordt met veel zon en weinig tot geen neerslag, is het weerbeeld in Spanje en Portugal volledig omgekeerd. Lagedrukgebieden gevuld met koude lucht op hoogte zorgen daar voor wisselvallig weer, sneeuw boven 1500m en aan de oostkust lokaal veel neerslag door een continue aanvoer van buien. Hoewel de neerslaghoeveelheden lager zouden uitvallen dan in oktober 2024, is het opnieuw opletten geblazen of komt het toch tot een nieuwe waterbom?

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Algemene weersituatie in het zuidwesten van Europa

Een omvangrijk hogedrukgebied ligt boven het centrale gedeelte van Europa. Ten zuiden ervan zit een hoogtelaag ingesloten (te merken aan de gele/groene kleuren). Verbonden aan dit hoogtelaag zit op een hoogte van 5.5 km relatief koude lucht. De temperatuur zakt op die hoogte richting -20°C tot -25°C. De combinatie met de temperatuur van het zeewater van de Middellandse Zee die schommelt rond 14-15°C levert sterke stijgbewegingen op. Het contrast loopt immers op 35-40 graden. Dat contrast zou in de Benelux ook voor felle maartse buien zorgen. Daarnaast zorgt ook de (zuid)oostelijke wind voor een stuwing tegen de heuvels in die regio, waardoor de convectie een extra zetje krijgt in die regio (stijgingsneerslag).

Synoptisch gesproken is er zelfs weinig verschil in de situatie met eind oktober 2024 aan de Spaanse oostkust. Ook toen was er sprake van een high over low situatie (waarbij een hogedrukgebied een lagedrukgebied volledig omsluit) waardoor de weerkaarten tijdelijk geblokkeerd waren. Er zijn natuurlijk ook duidelijke verschillen, zoals de temperatuur en de duurte van deze episode. Beide spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van buien en de totale neerslag voor het oosten van Spanje.

Groot verschil met oktober 2024: zeewatertemperatuur

Er is dus opnieuw sprake van een DANA, al zou deze wel minder fel uitpakken als eind oktober 2024. Er zijn immers verschillende factoren die daarvoor zorgen. Enerzijds is de Middellandse Zee een pak minder warm. Op dit moment liggen de zeewatertemperaturen daar rond 14-15 graden. Dat is minstens 5 graden koeler dan oktober 2024. Dit koeler zeewater zorgt voor een minder groot contrast met de bovenluchten (minder stijgbewegingen) én koeler zeewater levert ook minder vocht aan de omgeving waardoor het beschikbare vocht iets lager ligt.

Ook de temperatuur op 2m ligt een stuk lager. Dit is natuurlijk gekoppeld aan het minder warme zeewater, maar warme lucht kan meer vocht bevatten dan koelere lucht. In dit geval zou de luchttemperatuur ook meer dan 5 graden koeler zijn dan in oktober 2024. Dit zou tevens moeten resulteren in lagere neerslaghoeveelheden.

Wat zijn de verwachte neerslaghoeveelheden?

De meeste weermodellen laten de komende dagen vooral aan de oostkust van Spanje (tussen Valencia en Barcelona) veel neerslag zien. Enerzijds door buien, maar anderzijds ook door buien die continu worden gevoed door het relatief warme zeewater van de Middellandse Zee (langdurig intense neerslag). Ook het heuvelachtig gebied zorgt voor een extra optilling van de lucht in die regio (stijgingsneerslag, zoals in de Alpen). Het meest extreme weermodel is het Duitse weermodel. Tot en met vrijdag lopen de neerslaghoeveelheden in die regio op tot lokaal 200 mm. In de episode van oktober 2024 zat dat weermodel er vrij goed op, maar laten we hopen dat dit nu niet werkelijkheid wordt.

Het Europese weermodel toont eenzelfde beeld als het Duitse weermodel, maar met lagere neerslaghoeveelheden. Hier lopen de neerslaghoeveelheden op tot 100-150 mm, al zijn lokale uitschieters hier mogelijk.

Ook het Amerikaanse weermodel is gematigder dan de Duitse tegenhanger, maar ook in dit weermodel valt de komende dagen meer dan 100 mm neerslag. Een belangrijke opmerking dient wel gemaakt te worden en dat is dat bij deze weermodellen convectieve neerslag vaak minder goed wordt weergeven dan de weermodellen met een hogere resolutie. Pas in de loop van de komende dagen zal er dus een goed zicht komen op de precieze verwachte neerslaghoeveelheden.

Zit er ook onweer of hagel op deze buien?

Bij deze buien kan ook onweer plaatsvinden of overmatige hagel. Zoals vaak in het voorjaar komen bij zulke situaties beelden van overvloedige hagel op de sociale media. Dat is ook niet onlogisch gezien de relatief koude lucht op hoogte en de krachtige stijgbewegingen door het temperatuurscontrast. Ook convergentie aan de grond kan een extra zetje geven aan de convectie. Een waarschuwing werd ook nog niet uitgegeven door de Spaanse weerdienst, maar dit zal vermoedelijk een dezer dagen wel het geval zijn.

Hoewel de neerslagintensiteit dus lager zou liggen, blijven de algemene parameters desalniettemin wel goed in die regio voor lokaal veel neerslag. Vakantiegangers in die regio moeten de komende dagen dan ook rekening houden met veel regen. Overstromingen behoren met deze neerslaghoeveelheden ook tot de optie, al zouden de neerslaghoeveelheden wel lager moeten liggen dan eind oktober 2024. Toen kwamen bovenstaande weermodellen met neerslaghoeveelheden boven 200-300 mm uit. We houden de komende dagen dit artikel via de reacties actueel met de meest recente verwachtingen.

Waarschuwing Spaanse weerdienst

Ondertussen heeft de Spaanse weerdienst (AEMET) ook een waarschuwing uitgegeven voor die regio. Voorlopig gaat het nog om code oranje. Dat wil zeggen dat er op 12 uur tijd meer dan 100 mm kan vallen of meer dan 150 mm op 24 uu tijd. De laatste weermodellen hebben de neerslaghoeveelheden ook iets omhoog gebracht, dus laten we hopen dat het toch zal meevallen!