Wat is de Subtropical Indian Ocean Dipole?
De verschillende weer- en klimaatpatronen op aarde worden beïnvloed door heel veel verschillende factoren. Voor de Benelux is bijvoorbeeld de polaire straalstroom zeer belangrijk voor het weerbeeld. Wereldwijd drukken fenomenen zoals ENSO (El Niño Southern Oscillation) een grote stempel op het weer gedurende een langere periode. Ook in andere zee- en oceaangebieden komen zulke patronen voor. Één daarvan is de Subtropical Indian Ocean Dipole. Wat houdt dit in en hoe beïnvloedt deze parameter het weerpatroon in de regio?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor komende dagen in binnen- en buitenland
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Wat is de Subtropical Indian Ocean Dipole?
De Subtropical Indian Ocean Dipole is als het ware een manier om het verschil aan te duiden tussen de zeewatertemperatuur in het subtropische gedeelte van de Indische Oceaan. Hiervoor worden twee zeegebieden met elkaar vergeleken. Enerzijds betreft het westelijke deel het zeegebied ten zuidoosten van Madagaskar. Het gaat om het gebied tussen 55 en 65°OL en tussen 27 en 37°ZB. Het oostelijke deel bevindt zich tussen 90 en 100°OL en tussen 18 en 28°ZB.
De Subtropical Indian Ocean Dipole, ook wel afgekort als SIOD, wordt bepaald door te kijken naar het verschil in zeewatertemperatuur ten opzichte van normaal in deze twee gebieden. De SIOD kan zodoende, net zoals ENSO, in drie fases geclassificeerd worden: neutraal, positief en negatief.
- Ontdek het weer op onze planeet met dit boek!
Neutrale, positieve en negatieve fase
In welke fase de SIOD zich bevindt, wordt bepaald aan de hand van het verschil tussen de anomalie van de zeewatertemperatuur in de twee gebieden. Is het verschil tussen deze twee waarden (ongeveer) nul, dan is de SIOD neutraal.
Wanneer het zeewater in het zuidwestelijke deel van de oceaan warmer is dan normaal en het oostelijke deel juist kouder dan gemiddeld, dan is er sprake van een positieve SIOD. Bij de negatieve fase van de Subtropical Indian Ocean Dipole is dit precies andersom. Het zeewater is ten zuidoosten van Madagaskar dan juist kouder dan normaal. Ten westen van Australië is het zeewater relatief warm.
- Hoe kunnen we ons voorbereiden op de negatieve gevolgen van klimaatverandering? Lees er meer over in dit boek!
Ontstaanswijze
De SIOD is een fenomeen dat seizoensgebonden is. Het (mogelijke) verschil in anomalie van de zeewatertemperatuur ontstaat vaak aan het begin van de zomer. Op het zuidelijk halfrond zijn dit de maanden december en januari. De positie van het subtropisch hogedrukgebied heeft een sleutelrol in het ontstaansproces van de SIOD.
In het geval van een positieve SIOD zijn de winden rondom dit hogedrukgebied sterker dan normaal. Ook ligt de kern van het hogedrukgebied zuidelijker dan normaal. Daardoor krijgt de wind een sterkere zuidelijke component en neemt de verdamping in het zeegebied bij Australië toe. Het verdampen van water zorgt ervoor dat de zee afkoelt, waardoor de zeewatertemperatuur hier daalt. Aan de andere kant van de oceaan is er minder verdamping waardoor de temperatuur van de zee hoger blijft. Bij een negatieve Subtropical Indian Ocean Dipole is de situatie uiteraard omgekeerd.
Na de piek van de SIOD in februari, zwakt het in maart en april licht af. In mei en juni keert de situatie terug naar normaal.
Welke invloed heeft de Subtropical Indian Ocean Dipole op het weerpatroon in de omringende landen?
De SIOD heeft in tegenstelling tot El Niño en La Niña een beperkte en eerder regionale invloed op het weerpatroon. Vooral de gebieden die het zuidelijke deel van de Indische Oceaan omringen merken de gevolgen van dit fenomeen. Bij een positieve fase van de Subtropical Indian Ocean Dipole valt er gebruikelijk meer neerslag dan normaal in Madagaskar en het zuiden van Afrika. In het (zuid)westen van Australië is het vaak droger dan normaal. Echter is ook de fase van de Indian Ocean Dipole (IOD) belangrijk voor deze regio, net zoals een eventuele El Niño/La Niña. De drie verschillende condities kunnen elkaar soms versterken, op andere momenten neutraliseren ze elkaars effecten.
Tevens heeft de SIOD invloed op de intensiteit van de moesson op het noordelijke deel van de Indische Oceaan. Aan het eind van de positieve fase beweegt het hogedrukgebied dat normaal rond de Mascarenen ligt naar het zuidoosten. Hierdoor wordt de luchtstroming richting India verzwakt. Het leidt daar tot een relatief droge moesson.
Sommige linkjes bevatten affiliate
