13 november 2017 - 5 min. lezen 0 reacties

Na een turbulent weekend met de passage van verschillende neerslagzones (warmtefront, occlusie, koufront) is de winter de Alpen nu brutaal binnengevallen. Afgelopen nacht sneeuwde het op veel plaatsen op 800 meter hoogte en lokaal zelfs lager. In dit artikel krijgen jullie een overzicht van afgelopen weekend en de huidige sneeuwsituatie in de Alpen.

Sneeuwsituatie in de Alpen

De eerste dag van het weekend startte nog droog maar als snel betrok de lucht en arriveerde de eerste neerslag in de noordwestelijke Alpen. Dit was de voorbode van een (actief) warmtefront dat na de middag en ’s nachts over de Alpen trok. Omwille van de beperkte verticale uitstrekking van de neerslag geraakt deze neerslagzone niet over de Alpenhoofdkam en sneeuwde/regende het dus enkel aan de noordkant.

weerkaart zaterdag 11-11
Weerkaart van zaterdag 11 november 2017. Een warmtefront arriveerde vanaf het westen.

Onderstaande sneeuwvalkaart toont de gevallen neerslag tussen zaterdagochtend 10 uur en zondagochtend 10 uur. Het is duidelijk dat door het warmtefront vooral de noordwestelijke Alpen sneeuw hebben gekregen. Door de aanvoer van relatief zachte westelijke lucht bleef de sneeuwgrens wel aan de hoge kant. Gemiddeld sneeuwde het vanaf 1800-2000 meter in het westen en 1400-1600 meter in het oosten.

sneeuwval zaterdag 11-11
Zaterdag viel er met de passage van het warmtefront vooral in de noordwestelijke Alpen neerslag. De oostkant kreeg veel minder en de zuidkant kreeg helemaal niets.

Op bovenstaand kaart is te zien dat het Berner Oberland vol getroffen werd. Bekende gebieden als Grindelwald en Engelberg kregen de volle laag. De noordwestenwind botst dan tegen het Jungfrau-massief met bergen tot 4000 meter en sneeuwt volledig uit. In de schaduw van dit massief krijgen de gebieden ten zuidoosten van dit massief dan veel minder neerslag. Op de afbeelding hieronder is dit principe uitgelegd. De loefzijde van de berg bevindt zich in de stuw van vochtige lucht, de lijzijde ligt in de schaduw.

stuwingsneerslag
Principe van stuwingsneerslag en neerslagschaduw. (sneeuwhoogte.nl)

Stau in de Alpen

Nu we toch bezig zijn over stuwingsneerslag en regenschaduw is dit het uitgelezen moment om de Staugebieden in de Alpen even bij te lichten. Stau is niets meer dan het Duitse woord voor stuw/stuwing. Komt de wind van het noordwesten dan hebben de Alpen een Nordweststau. Komt de wind van het oosten bijvoorbeeld dan hebben de Alpen een Eststau (oostelijke stuw). Afhankelijk van het type Stau krijgen bepaalde berggebieden/massieven meer of minder neerslag dan anderen. We kijken even naar de Alpen.

satellite beeld nordstau
Mooi voorbeeld van een Nordstau, een noordelijke stuw, waarbij de wolken niet over de Alpenhoofdkam geraken. Wat eveneens opvalt is dat Zwitserland twee gebieden in de zuidkant heeft: regio Lugano en Bernina. (sat24)

Grosso modo worden de Alpen ingedeeld in de noordelijke Alpen en zuidelijke Alpen waarbij de scheidingslijn de Alpenhoofdkam is. Dit is een lijn waarop zich bijna alle hoogste bergen in de Alpen bevinden. Wie naar Italië gaat zal sowieso een tunnel door moeten om deze kam te kruisen of een pas moeten beklimmen om over deze kam te gaan. Op weergebied speelt de Alpenhoofdkam een zeer belangrijke rol. Als de neerslag/koude vanaf het noorden komt dan botst deze tegen de hoogste bergen op de hoofdkam en geraakt deze er niet over. Aan de zuidkant blijft het dan droger en zachter en vaak zelfs Föhnig.

alpen_indeling
De indeling van de Alpen in een Noord- en zuidkant. De Alpenhoofdkam maakt de scheidingslijn. (CC BY-SA 2.5, Perconte)

Verder kunnen de Alpen nog eens opgedeeld worden in de Westelijke-Alpen, de Oostelijke-Alpen en de Centrale-Alpen. Op deze gebieden gaan we in een volgend artikel verder op in. Voor dit artikel is het belangrijk te houden dat er dwars door de Alpen een Alpenhoofdkam loopt die de Alpen verdeelt in een noordkant en een zuidkant.

Zondag 12 november

Gedurende de voormiddag was het veelal bewolkt met vooral in het oosten nog wat lichte neerslag. Nog steeds in de zachte lucht sneeuwde het daarbij vanaf 1600-1800 meter. Vanaf de middag was het dan kijken naar het noorden van waaruit een actief koufront naar de Alpen stormde. Dit koufront was mooi te volgen op de satelliet- en radarbeelden waar het te herkennen was als een smalle lijn met intense neerslag.

radarbeeld koufront
Het koufront botste gisteren na de middag en tegen de avond brutaal tegen de Noordelijke Alpen. (meteo.search.ch)

Met het instromen van het koufront daalde de sneeuwgrens in de Alpen razendsnel richting 1000 meter en nog lager. Net als zaterdag viel de meeste neerslag gisteren en afgelopen nacht in de noordwestelijke Alpen waar het bovendien al sneeuwde vanaf 600 meter. Een echte winterinval dus. De zuidelijke Alpen moesten het met veel minder/amper neerslag doen omwille van het schaduweffect.

Weersverwachting vandaag en komende dagen

Vandaag valt er aan de noordkant van de Alpen nog steeds neerslag welke onder vaste vorm is vanaf 600-1000 meter. De zuidkant houdt het opnieuw zo goed als helemaal droog met opklaringen. Volgende dagen schuift een hogedrukgebied over de Alpen en klaart het overal volledig op. De temperaturen zullen geleidelijk stijgen maar blijven zeker morgen en overmorgen nog aan de lage kant. Genieten dus van de prachtige webcambeelden en de eerste geopende pistes.

Webcambeelden sneeuw- en skigebieden

Mittelberg-13nov
Mittelberg (Twitter Hans ter Braak)
tignes
Tignes Grande Motte (Twitter Tignes)
val thorens2
Val Thorens (Twitter Val Thorens)
val thorens
Val Thorens (Twitter Val Thorens)

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken