25 januari 2024 - 4 min. lezen
0 reacties 0

Storm Isha heeft de winter weggevaagd in West- en Centraal-Europa. Met een diepe zuidwestelijke luchtstroming wordt er nu maritieme subtropische Atlantische Zee-lucht naar het noorden gepompt waardoor de temperaturen fors gestegen zijn. In de Alpen zorgt dat nu voor recordwarmte voor de maand januari. Het is eens te meer opvallend omdat het vorige week nog bitter koud was. Is dit het nieuw soort winters dat we krijgen door klimaatverandering?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Diepe zuidwestelijke luchtstroming door Spaans hoog

Een krachtig hogedrukgebied heeft zich genesteld boven Spanje en het noorden van Afrika. Aan de westflank van dit hoog wordt er zeer maritiem subtropische zachte lucht met een zuidwestelijke luchtstroming naar Europa gevoerd. Het resultaat? Zeer hoge temperaturen voor de tijd van het jaar.

Zachte lucht stroomt naar Europa met een zuidwestelijke luchstroming. (Wetterzentrale)

In Spanje en Portugal zorgt de aanwezigheid van het hogedrukgebied voor zeer hoge temperaturen en kurkdroog weer. In verschillende regio’s wordt nu al met grote bezorgdheid gekeken naar de stuwmeren die amper aangevuld worden in een periode die “normaal” relatief gunstig zou moeten zijn voor de watervoorraden.

Vooral de tgemperaturen in het oosten van Spanje en westen van de Middellandse Zee op hoogte zijn imposant. Deze liggen tot 12°C boven normaal op het 850 hPa vlak. (WXCharts)

Record hoge januari temperaturen in de Alpen

Na een koude week (net als in de Benelux trouwens) heeft storm Isha de zachte lucht in de Alpen ingeluid. Afgelopen woensdag 24 januari 2024 was de meest extreme dag in de Alpen met temperaturen die in verschillende weerstations recordhoogtes bereikten voor de maand januari.

Geholpen door een föhnwind steeg het kwik in Imst (Oostenrijk) tot 17,9°C. In Zermatt (Zwitserland) werd het 13,4°C, 2,2°C meer dan het vorige januari record. Een ander opvallend weerstation was dat van Samedan.

Afgelopen zaterdag werd het daar nog -27°C, maar nu steeg het kwik tot een recordhoogte voor januari op 11°C. 38 graden verschil dus op 5 dagen tijd!

recordwarmte in Tirol
In het Oostenrijkse Imst sneuvelde een warmterecord uit 1936. (Wetterblog.at)

Veel sneeuw vs veel regen

De recordwarmte doet uiteraard geen goed aan het sneeuwdek in de Alpen, dat dit jaar sowieso al rare bokkensprongen maakte. Dat ligt niet aan de neerslag. Tot nu toe viel er op hoogte in de Alpen namelijk vrij veel sneeuw. Hogerop bleef het namelijk meestal koud genoeg om de neerslag in vaste vorm te doen vallen.

Dit heeft ervoor gezorgd dat er boven pakweg 2000 m zelfs meer sneeuw ligt dan normaal. Onderstaande kaart toont dit mooi voor Zwitserland. Een mooi voorbeeld is het station van L’Ecreuleuse (Zwitserland) op 2252 m, waar bijna 2x zoveel sneeuw ligt dan normaal eind januari.

In de Zwitserse bergen ligt momenteel meer sneeuw dan normaal. Lagerop ligt veel minder sneeuw dan normaal. Bron: SLF

Lagerop ligt veel minder sneeuw dan normaal in de Alpen. Hier viel wel regelmatig sneeuw, tijdens de regelmatige koudere periodes, maar verschillende intense regengebeurtenissen deden de sneeuwlaag nooit goed. Eenzelfde patroon zien we in Oostenrijk en Frankrijk.

Meer sneeuw dan normaal op hoogte, en minder sneeuw dan normaal lagerop. In Italië ligt algemeen overal minder sneeuw dan normaal. De typische sneeuwbrengers, zoals een Genua-laag, bleven tot nu toe in deze winter grotendeel uit.

“Nieuw” soort winters door klimaatverandering

De vraag is of dit soort winters zoals we die nu beleven in de Alpen uitzonderlijk is of eigenlijk het “nieuwe normaal”: Veel sneeuw op hoogte, waar het (voorlopig) koud genoeg is, en weinig sneeuw lagerop waar sneeuw en regenepisodes elkaar afwisselen.

Doe daarbij een afwisseling tussen koudere weken en meerdere (zeer) warme weken en je krijgt het soort taferelen dat we nu zien. We kunnen ons dus de vraag stellen of we dit soort winters, waarbij we spreken over recordwarmte in de Alpen, over pakweg 30-50 jaar nog als “speciaal” zouden beschouwen, of als een behoorlijk koude winter?

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken