7 december 2022 - 7 min. lezen
0 reacties 0

Sinds 1 november is het zo ver. Toen begon officieel het seizoen voor tropische cyclonen in de Australische regio en in het zuidelijk deel van de Stille Oceaan. Op 15 november volgde ook het derde bassin van het zuidelijk halfrond, het zuidwestelijk deel van de Indische Oceaan. Vanaf dat moment tot en met eind april komen hier jaarlijks de meeste tropische cyclonen voor. Wat kunnen we dit jaar verwachten van de cycloonseizoenen in deze regio en welke factoren dragen hieraan bij?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Opmerkelijk vroege start van cycloonseizoen in Australische regio

In de Australische regio, die zich, zoals de naam al aangeeft, bevindt rond Australië, duurt dit seizoen officieel van 1 november 2022 tot en met 30 april 2023. Echter wordt elke tropische depressie die zich vormt tussen 1 juli 2022 en 30 juni 2023 bij dit cycloonseizoen geteld.

Dit jaar kwam de eerste cycloon ook al veel eerder dan de officiële startdatum. Op 26 juli vormde zich namelijk al een tropische depressie op zo’n 1500 km ten westen van Java. Dit systeem werd benoemd als ‘Tropical Low 01U’ en verplaatste zich eerst naar het zuidoosten en nam later een bocht richting het zuidzuidwesten. Initieel werd niet verwacht dat het systeem niet verder zou intensiveren, waardoor er ook geen naam aan het systeem werd gegeven. Vanaf 30 juli boog het systeem af richting het westen en zwakte af. Uit post-analyse blijkt dat er wel sprake was van een tropische cycloon. Deze bereikte een maximale windsnelheid van 85 km/u, oftewel categorie 1 op de Australische schaal.

Na deze eerste cycloon kwam het nog tot twee tropische depressies, die beide geen naam kregen en geen schade aanrichtten.

Nog geen activiteit in de zuidelijke Stille Oceaan

Ook in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan begon het cycloonseizoen officieel op 1 november. In dit bassin, dat zich uitstrekt van 160°OL naar het oosten, was er tot nu toe nog geen enkele activiteit van tropische systemen.

Indische Oceaan tot nu toe al redelijk actief

Het derde bassin op het zuidelijk halfrond beslaat het zuidwestelijk deel van de Indische Oceaan, tot aan het Afrikaanse continent. Hoewel het cycloonseizoen hier officieel pas op 15 november begint, is het tot en met eind november 2022 het actiefste van de drie bassins. Ook hier kwam het vóór de officiële startdatum tot een tropische cycloon. En het gaat dan zelfs om twee tropische stormen. Dit staat in schril contrast met afgelopen cycloonseizoen, toen het pas op 20 januari tot de eerste depressie kwam, een record.

De eerste van deze twee ‘gematigde’ tropische stormen was Ashley. In eerste instantie werd gedacht dat veel wind op hoogte ervoor zou zorgen dat het systeem zich niet kon ontwikkelen. Echter verbeterden de atmosferische omstandigheden en op 26 september werd het lagedrukgebied een tropische depressie. De dag hierna bereikte het systeem een pieksnelheid van 75 km/u, waardoor het een gematigde tropische storm bleek. Deze kreeg de naam ‘Ashley’. De 28e loste tropische storm Ashley weer op als gevolg van droge lucht en veel windschering. Het systeem bleef ver van land verwijderd en veroorzaakte dan ook geen schade.

Niet veel later kwam het al tot de tweede tropische storm. Ook deze storm bleef ver van landoppervlakten verwijderd. Op 6 oktober ontwikkelde het systeem zich tot tropische depressie en op 8 oktober werd het een tropische storm met pieksnelheid van 65 km/u. De naam ‘Balita’ werd aan de storm toegewezen. Op 9 oktober was de storm zijn tropische eigenschappen verloren. Nadien bleef het rustig.

Verwachting voor tropische cyclonen dit seizoen

Nu de seizoenen begonnen zijn, is het voor veel mensen in de omringende landen belangrijk om te weten waar ze zich op moeten voorbereiden. Seizoensverwachtingen worden voor elk bassin opgesteld om zo een inschatting te kunnen maken van de te verwachten impact. Belangrijke factoren hiervoor zijn bijvoorbeeld de fase van ENSO (El Niño/La Niña) en de Southern Indian Ocean Dipole (SIOD).

Australische regio

In de Australische regio houdt het Australische Bureau of Meteorology (BOM) de tropische cyclonen in de gaten. De meteorologische dienst schat de kans op 73% dat het cycloonseizoen dit jaar actiever is dan normaal. Het gemiddelde ligt op 11 tropische cyclonen, op basis van het gemiddelde van alle seizoenen met betrouwbare metingen. Die begonnen in het seizoen van 1969-1970.

Een belangrijke factor die hieraan bijdraagt is de La Niña die voor de derde winter op rij actief is in de equatoriale regio van de Grote Oceaan. Deze zorgt voor een aanvoer van warmer zeewater richting het noorden en noordoosten van Australië. Dat geeft dan weer een grotere kans aan tropische lagedrukgebieden om tot ontwikkeling te komen.

Een negatieve fase van de IOD heeft als het ware hetzelfde effect, waarbij de stroming op de Indische Oceaan westelijk wordt en warm oppervlaktewater richting Australië wordt geblazen. Dit leidt tot een bovengemiddelde temperatuur voor de wateren rond het noordwesten van Australië. Volgens het BOM beïnvloedt dit effect de zeewatertemperatuur vooral af in het eerste deel van het seizoen.

Het BOM verwacht dat daarom ook elke subregio een actiever cycloonseizoen zal beleven, met meer tropische systemen dan gemiddeld. Tijdens een La Niña komt het vaak ook al vroeg in het seizoen tot de eerste storm. Dat werd dit jaar dus al geverifieerd.

South Pacific

Ook voor het cycloonseizoen in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan is La Niña de belangrijkste factor voor de seizoensverwachting. De La Niña houdt waarschijnlijk tenminste aan tot rond april of mei 2023. Daardoor houden de zeewatertemperaturen hun afwijkende waarden. Dit betekent voor het westelijke deel van dit bassin dat het water warmer is dan gemiddeld. Onder andere Nieuw-Zeeland, Papoea-Nieuw-Guinea en de eilandengroep Vanuatu moeten daardoor rekening houden met een groter aantal tropische cyclonen dan normaal. In de oostelijke helft van het bassin is het zeewater kouder dan gemiddeld en gebeurt er precies het omgekeerde. Daar worden minder tropische cyclonen dan normaal verwacht. Gemiddeld komen er jaarlijks in totaal 8 of 9 tropische cyclonen tot ontwikkeling. Dit jaar liggen de schattingen op 6 tot 10 cyclonen.

Zuidwestelijke Indische Oceaan

In dit bassin draagt Météo-France de verantwoordelijkheid voor het bijhouden van tropische cyclonen. In hun seizoensverwachting komt naar voren dat de kans groot is (60%) dat komend seizoen minder actief is dan het gemiddelde. De belangrijkste factor die hieraan bijdraagt is opnieuw La Niña. In het eerste deel van het seizoen (november tot en met januari) wordt de activiteit vooral in het westelijke deel van het bassin onderdrukt door een positieve SIOD. Dat is gunstig nieuws voor Madagaskar en Zuidoost-Afrika. Tegelijkertijd is het oostelijk deel actiever in deze maanden. Ook dit blijkt tot nu toe te kloppen, aangezien er hier reeds twee tropische stormen tot ontwikkeling kwamen.

In de tweede helft van het cycloonseizoen is de verwachting minder uitgesproken. De activiteit over het gehele bassin ligt dan rond normaal. Mogelijk ziet de regio rond Madagaskar een licht verhoogde activiteit.

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken
10

Natte lente na een El Niño-winter

3 dagen geleden - 7 min. lezen

Winters slotoffensief in de Alpen

4 dagen geleden - 4 min. lezen