23 december 2021 - 5 min. lezen
0 reacties 0

De kerstdagen vinden plaats aan het einde van december, aan het begin van de astronomische winter. Op veel plekken op het noordelijk halfrond begint het steeds kouder te worden. Vele mensen zien dan ook graag dat er een mooi wit tapijt ligt. Niet alleen in de Benelux is een witte Kerst gewild, ook in Noord-Amerika valt er geregeld sneeuw rond de feestdagen. Dit jaar lijkt Kerstmis qua weer een schril contrast te worden tussen warmterecords in het zuidoosten van de Verenigde Staten en het noordwesten van het continent, waar het de koudste Kerstmis in decennia lijkt te worden.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Mogelijk warmste december ooit in de continentale VS

Deze decembermaand begon al met zeer uitzonderlijke omstandigheden. Het was uitzonderlijk warm in grote delen van Noord-Amerika. Op 2 december bijvoorbeeld verbrak de Canadese provincie Brits-Columbia haar maandelijkse record met een maximumtemperatuur van 22,5°C. Ook in de Verenigde Staten was het erg warm voor de tijd van het jaar. Zowel de dagen als de nachten verliepen exceptioneel warm. Op sommige plaatsen was het 20 tot 25°C warmer dan normaal in begin december.

Hierna kwamen er nog meerdere perioden voor met de opstoot van zeer warme en vochtige lucht vanuit het zuiden. Zo ook rond 10 december. Een koufront verdreef hierna de warmte. Op de grens tussen de koude, droge arctische lucht en de warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico kwam het tot stevige buien. Er was zelfs een heuse ‘tornado outbreak‘ met veel krachtige tornado’s. Onder meer in Kentucky vielen veel doden en was de schade enorm.

De warme lucht bleef vervolgens in de buurt en ook in de dagen voor Kerstmis is het in grote delen van de Verenigde Staten opnieuw veel warmer dan gebruikelijk. Het gaat om temperaturen van 10 tot 20°C hoger dan normaal. Zo is het in de Great Plains (in het midden van de VS) op veel plekken rond de 15°C overdag, terwijl het kwik normaal rond het vriespunt ligt.

Alles bij elkaar genomen lijkt het dat erop de continentale Verenigde Staten – dit zijn de 48 staten die op het Noord-Amerikaanse continent ten zuiden van Canada liggen – afstevenen op de warmste decembermaand ooit gemeten. Ook de Kerst lijkt in dit deel van Noord-Amerika zeer warm te worden.

Ook Kerst verloopt in grote delen van Noord-Amerika zeer warm

Bekijken we de weerkaarten voor Eerste Kerstdag, dan zien we dat het patroon vrijwel ongewijzigd is. De zuidoostelijke helft van de VS kleurt rood op de kaart met de temperatuuranomalie. De warme lucht wordt vanuit het zuidwesten aangezogen door een lagedrukgebied dat midden boven Amerika ligt. Opnieuw is het daardoor veel warmer dan gemiddeld, met afwijkingen tot meer dan 20°C. In de zuidelijke staten zoals Texas, Oklahoma, Louisiana en Arkansas wordt het lokaal meer dan 25°C op 25 december. Dat doet eerder denken aan de zomer dan aan Kerstmis. Zelfs tot in het noordoosten van Canada is het abnormaal warm.

Extreme kou houdt het noordwesten in zijn greep

Tegelijkertijd is het in het noordwesten van het continent een heel ander verhaal. Boven het noordelijke deel van de Grote Oceaan bouwt zich de komende dagen een krachtig hogedrukgebied op. Hierdoor komt er een noordwestelijke stroming op gang. Die brengt extreem koude lucht naar het zuiden. In de loop van vrijdag 24 december daalt de temperatuur scherp. Tegelijkertijd vormt zich een klein lagedrukgebied voor de kust in de buurt Vancouver. Hierdoor komt er veel wind te staan en wordt er veel vocht richting het continent gevoerd.

Als gevolg hiervan is er kans op een sneeuwstorm met Kerstmis. Bovendien kan mogelijk de koudste Kerst ooit gemeten worden in bijvoorbeeld Vancouver. De temperatuur komt naar verwachting niet boven -1°C uit op 25 december. Het record voor maximumtemperatuur staat op -1,7°C, gemeten in 1924, 1964 en 1971. Het is waarschijnlijk dat het de koudste Kerstmis wordt in 50 jaar tijd. Ook in het noorden en noordwesten dringt de koude lucht door. Meer naar het binnenland ligt de temperatuur nog stukken lager dan aan de kust. Zelfs overdag komt de temperatuur hier niet boven de -10°C uit. Voor de regio zijn deze waarden uitzonderlijk. Het is er zo’n 20 tot 25°C kouder dan de klimatologische normaal. In schril contrast met de warmte in het oosten dus!

De temperatuurafwijking in Noord-Amerika op Eerste Kerstdag 2021. In de zuidwestelijke helft is het uitzonderlijk warm, terwijl er in het noordwesten juist een uitbraak van extreme koude plaatsvindt. (tropicaltidbits.com)

Typisch patroon voor La Niña

De kerstdagen zullen qua weerpatroon dus twee uitersten vertonen in Noord-Amerika. Deze bijzondere situatie is deels toe te schrijven aan de La Niña waar de aarde momenteel mee te maken heeft. Als gevolg hiervan ontstaat er namelijk een krachtig hogedrukgebied ten zuiden van Alaska. De Pacifische straalstroom gaat hierdoor meer meanderen. Koude lucht kan zo makkelijker afzakken naar het zuiden, zoals we ook deze Kerst zien. Aan de andere kant van Noord-Amerika kan juist zachte lucht makkelijker naar het noorden getransporteerd worden.

Een typische setting voor de wintermaanden tijdens een La Niña. (NOAA)

Pim

Door Pim

Student Bodem, Water, Atmosfeer aan de Wageningen Universiteit (Nederland). Van jongs af aan ben ik al gepassioneerd door het weer! Mijn focus ligt op het schrijven van artikels rond tropische stormen.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

6 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen