U heeft het mogelijks al gemerkt, we krijgen dezer dagen te maken met veel lage bewolking en zelfs dichte mist. In dit artikel legt gastblogger Jeroen Maes uit hoe deze mist ontstaat en waarom die zo moeilijk verdwijnt. Mist is vaak erg fotogeniek, aarzel niet om eventuele mooie foto’s via social media of een ander medium met andere volgers te delen. Maar wees ook voorzichtig want de zichtbaarheid in mist kan op korte tijd sterk variëren!

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?

Mist onder een inversie

Over het algemeen is het in de troposfeer zo dat de temperatuur daalt met de hoogte. Echter kan het ook voorkomen dat een luchtlaag op een bepaalde hoogte warmer is dan de luchtlaag eronder, als dat gebeurt spreken we over inversie. Inversie ontstaat doorgaans nabij of in de kern van een hogedrukgebied. Dat komt omdat er daar weinig wind is, wind die voor menging van de luchtlagen zorgt en zo een eventuele inversie ongedaan kan maken.

Een gevolg van inversie kan zijn dat we heel lang, ook overdag, te maken hebben met (dichte) mist. Dit komt omdat er bij inversie geen uitwisseling is tussen de verschillende luchtlagen en vocht dus gewoon in de lagere luchtlagen blijft hangen.

• Foto’s met als achtergrond mist zijn vaak subliem! Check deze toestellen om een uniek moment vast te leggen. (aff.)
• Bewerken van de foto’s met contrast of subtiele belichting kan dan weer met Lightroom. Probeer het nu (aff.)

Het ontstaan van deze mist heeft voor een groot deel ook te maken met de oorzaken van de inversie. Er is erg weinig wind, lage temperaturen vanwege de voorgeschiedenis en vocht dat gevangen blijft zitten in de lagere luchtlagen dankzij de inversie. Wanneer de temperaturen dan dalen s’nachts wordt het dauwpunt snel bereikt en kan mist dus ontstaan.

Ook is er het fenomeen ‘smog’ in situaties met inversie. Met smog bedoelen we het fijn stof van de uitstoot van bijvoorbeeld de industrie maar ook van bijvoorbeeld auto’s. Mist kan alleen ontstaan als er deeltjes in de lucht zitten waar het gecondenseerde vocht zich aan kan vasthechten en dat gaat dus makkelijker als er meer fijn stof in de lucht zit. 

Bij ons in de Benelux komt dit fenomeen (langdurige mist bij inversie) vooral voor in de herfst en winter. De reden daarvoor is omdat de zon dan laag staat en weinig kracht heeft. De bodem kan niet voldoende opwarmen om de inversie op te ruimen.

Omdat lage bewolking opwarming door instraling tegenhoudt (en omgekeerd afkoeling door uitstraling) zien we vaak dat periodes met zo’n inversie erg koude dagen oplevert, koud qua maximumtemperatuur. Als het tegen de ochtend licht vriest kan het goed zijn dat de temperatuur niet of nauwelijks boven het vriespunt geraakt doorheen de dag.

Huidige situatie

Op dit moment hebben we te maken met subsidentie-inversie. Waarmee bedoeld wordt dat we onder een hogedrukgebied zitten, waar dalende luchtbewegingen plaatsvinden en waardoor de lucht dus onderweg opwarmt. Dat zorgt voor een inversie. 

• Leer meer over het weer met dit handig weerboekje (aff.)

Als we kijken naar de weerkaarten en soundings zien we dat de inversie vooral de komende dagen zal toenemen. We zien op de ‘actuele’ (dinsdagmiddag) soundings dat de temperatuur tot enkele duizenden meters hoog in de luchtkolom ongeveer gelijk is. Als we dat vergelijken met de sounding voor donderdagochtend zien we dat het onderin de luchtkolom een pak kouder is dan bijvoorbeeld op 1000-2000 meter. Dat betekent, geen uitwisseling (menging) van de lucht op de verschillende hoogten. Dat zal enerzijds leiden tot meer vervuiling in de lucht, anderzijds nemen ook de kansen op mist toe de komende dagen.

Als we naar de verschillende weermodellen kijken zien we vooral bij Harmonie zeer hardnekkige mist die de komende dagen, woensdag en donderdag, heel de dag zou blijven hangen.

Bij Arome zien we ook hardnekkige mist maar op iets minder grote schaal. België krijgt op 4 december 2019 nog zon op de middaguren. Voor donderdag zijn er nog geen kaarten beschikbaar bij Arome.

Weermodellen hebben het wel vaker lastig met mist en zeker hoe hardnekkig die juist is. Het zal de komende dagen blijken hoe dit precies verloopt. Sowieso moeten we alert blijven want (dichte) mist is zeker niet altijd zonder gevaar.