13 december 2021 - 4 min. lezen
0 reacties 0

Onweer, we kennen het allemaal, lichtflitsen gevolgd door (zware) donderslagen. Voor velen een schrik, voor anderen een deugd. In dit artikel laten we specialist Bart De Bruyn aan het woord die alles kent van onweersbuien en hoe ze ontstaan in de lage landen. We geven ook enkele extra tips mee voor de onweerliefhebber wat je moet doen als het hevig onweer is met kans op blikseminslagen!

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Wat is onweer eigenlijk?

Naarmate de dag vordert warmt het op. Deze warme lucht stijgt tot het niveau dat die op een koudere luchtlaag stoot. De warme lucht koelt snel af en condenseert en op die manier ontstaan wolken. Hoe warmer het is, hoe sneller de stijging van lucht en hoe meer condensatie er zal plaatsvinden. Als er vervolgens geen droge luchtlagen zitten hoger in de atmosfeer kunnen de wolken flink doorgroeien en kunnen zo tot het cumulonimbus stadium komen.

  • Ontdek meer extreme weerfenomenen op onze planeet in dit boek!
Fraaie donderwolk boven de Noordzee met een bliksem in de wolkentop!

Hierbij krijgt de wolk zijn typische ‘aambeeld’ vorm. Dit komt doordat de lucht maar tot een bepaalde hoogte kan stijgen en dan alleen nog horizontaal kan uitstrijken. Eens de gecondenseerde lucht zo hoog gekomen is zal deze volledig bevroren zijn. Eens deze ijsdeeltjes uit de updraftzone zijn (de luchtkolom waar de warmte stijgt) valt de opwaartse stuwkracht zowaar weg en zal dat deeltje bijgevolg beginnen dalen. Op deze manier vallen de deeltjes als druppels en begint het te regenen.

  • Met dit stormglas zie je weersveranderingen op eerste hand aankomen!

Waarom zien we een bliksem bij onweer?

Een bliksem ontstaat door een potentiaalverschil in de wolk of tussen de wolk en de grond. De updraft (stijgende luchtkolom) van een onweer doet positief geladen druppels (ijs) tot de top stijgen, hierdoor raakt de top van de wolk positief geladen en het midden (of onderkant) negatief geladen. Door het toenemen van de negatieve lading onderin de wolk reageert de grond door positief te laden. Hierdoor kan een ‘vonk’ of blikseminslag ontstaan (CG – Cloud to Ground).  Dit kan uiteraard ook gewoon in de wolk gebeuren en dan hebben we het over een IC (Intracloud) of CC (Cloud to Cloud).

Prachtige Cloud to Cloud bliksem!

Zeldzame bliksem tijdens onweer!

In eerder zeldzame gevallen kan het ook gebeuren dat in de uitspreiding van het aambeeld bovenin de atmosfeer de wolk zo positief geladen is dat die contact maakt met de negatief geladen grond en zo een CG+ genereert. Dit is een positieve CG ontlading. Deze zijn veel gevaarlijker om dat deze uit de top van het aambeeld komen en een veel grotere elektrische lading hebben. Ook kunnen deze kilometers uit het onweer inslaan. Hier spreekt men dan van een blikseminslag bij heldere hemel.

Na de bliksen ontstaat een donder

Deze kunnen heel spectaculair uitpakken en soms zelfs auto-alarmen doen afgaan. Donder is niet meer dan zeer snel opgewarmde lucht (door de bliksemontlading) die bijgevolg zeer snel zal uitzetten. Dat plotse uitzetten creëert een schokgolf door de lucht die wij als donder horen. Hoe dichter je bij deze ontlading zat, hoe luider de knal zal zijn. Vaak hoor je echter niet gewoon een knal, maar eerder enkele knallen gevolgd door (luid) gerommel. Dat heeft te maken met het feit dat bliksems soms kilometers lang zijn en elk deeltje van die bliksem een andere afstand heeft tot jou.

Je hoort dus voor een langere tijd de uitzetting van de lucht van die ontlading, en dat kan soms lange donders produceren. Hoewel sommige mensen vooral bang zijn van de donder, is dit het minst gevaarlijk. Het gevaarlijkste is uiteraard de ontlading zelf.  

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken