Europese aardkorst zeer actief eind 2020
Het borrelt in de Europese aardkorst de laatste dagen. Een krachtige aardbeving, een aardverschuiving en een pruttelende Etna. Allemaal gevolgen van processen in de aardkorst. In deze blog gaan we langs drie landen die hier de afgelopen tijd mee te maken hebben gehad. Kroatië, Noorwegen en Italië.
- Bekijk onze succesvolle crowdfunding waarin we reeds meer dan 20.000 euro hebben ingezameld! 🏆
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Krachtige aardbeving in Kroatië
Op dinsdag 29 december 2020 werd Kroatië getroffen door een zware aardbeving. De beving had een kracht van 6,3 op de schaal van Richter. Daarmee wordt deze geclassificeerd als een krachtige aardbeving. De beving vond plaats op ongeveer 50 kilometer van de hoofdstad Zagreb. Daar bleven de gevolgen beperkt tot het uitvallen van de stroom.
De stad Petrinja bevond zich dichtbij het epicentrum en is zwaar getroffen. Ook de omliggende plaatsen Sisak en Glina kregen het zwaar te verduren. Helaas vielen er ook slachtoffers. 7 mensen overleefden de aardbeving niet. Nog eens 26 mensen raakten gewond. Dit aantal zal nog verder oplopen. De beving zou tot in Zuid-Duitsland gevoeld zijn.
Een aardbeving wordt meestal gedreven door processen in de aardkorst. Dit kan zijn door middel van platentektoniek. Dit wil zeggen dat de beweging van twee platen in de aardkorst een aardbeving tot gevolg kan hebben. Er zijn drie verschillende plaatbewegingen:
- Convergent: de twee platen bewegen naar elkaar toe. De plaat met de hoogste dichtheid duikt onder de andere plaat. Dit heet subductie. Dit zorgt bijvoorbeeld voor de vorming van gebergten. Maar ook voor vulkanisme en aardbevingen.
- Divergent: de platen bewegen van elkaar weg. De ‘leegte’ die ontstaat wordt opgevuld.
- Transform: de platen bewegen langs elkaar. Hier vinden we ondiepe aardbevingen terug. Een voorbeeld van een stad langs een transforme breuklijn is Los Angeles.
Na de krachtige aardbeving is het gebied in Kroatië binnen 12 uur nog eens 3 keer getroffen door een aardbeving met een magnitude van 4,5-5 op de schaal van Richter.
- Actuele aardbevingen kunt u vinden op deze pagina!
Aardverschuiving in Noorwegen
Van Zuid-Europa trekken we naar Noord-Europa, naar Noorwegen. Daar werd het dorp Ask opgeschrikt door een aardverschuiving. Ask ligt ongeveer 25 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad van Noorwegen, Oslo. De 900 inwoners werden geëvacueerd, omdat men bang was voor een volgende aardverschuiving. Een aantal huizen werden begraven onder de modder. Op dit moment worden nog 10 mensen vermist. Maar doordat het Kerstvakantie is, weten de lokale autoriteiten niet of deze mensen aanwezig waren in hun huis ten tijde van de aardverschuiving. 10 mensen raakten gewond.
Aardverschuivingen komen in Noorwegen vaker voor. Sommigen komen voort uit activiteit in de aardkorst, zoals aardbevingen. Een aardverschuiving is dus niet hetzelfde als een aardbeving. Een aardbeving is (meestal) echter niet de oorzaak van een aardverschuiving in Noorwegen. Aardbevingen komen namelijk voor aan de rand van een plaat, door één van de drie eerder genoemde bewegingen. Noorwegen ligt op de Euraziatische Plaat, maar niet aan de rand.
Zogenoemde vlugge klei is de oorzaak van de aardverschuivingen in Noorwegen. Dit is een zeer instabiele vorm van klei. Klei wordt van origine afgezet in een maritiem klimaat. In Noorwegen was dit aan een zee. Zeewater bevat een hoge concentratie aan zout. In zout zit natrium, wat zich aan de kleideeltjes bindt. Nu speelt zeewater echter geen rol meer in het binnenland van Noorwegen. Het zeewater is vervangen door regenwater. En regenwater bevat veel minder natrium. Hierdoor verliest het van origine zo sterke klei zijn sterkte. En na verloop van tijd is vlugge klei ontstaan.
Etna uitgebarsten
De Etna is de bekendste vulkaan van Europa. En hij is nog steeds actief. Dit bleek opnieuw half december, toen er een uitbarsting plaatsvond. Alleen de Stromboli is op dit moment actiever in Europa. Zoals eerder vermeld ontstaan vulkanen door een convergente plaatbeweging. Dit is bij de Etna ook het geval. De Afrikaanse Plaat duikt onder de Euraziatische Plaat. Dit is trouwens ook de reden dat Italië veel trillingen van de aardkorst kent.
Op 13 december, vlak voor middernacht, barstte de vulkaan uit. De volgende dag was een imposante rookpluim te zien. Omliggende plaatsen werden bedekt onder een laagje as. Verder ondervond men niet veel hinder van de uitbarsting. Het vliegveld van Catania (Sicilië) bleef gewoon open. Sinds 14 december blijft de Etna vuur en rook spuwen. Ook op 21 december was er een flinke uitbarsting. Sindsdien lijkt de activiteit langzaam toe te nemen.
