Convectief seizoen trekt zich op gang in Europa
De piek in convectieve activiteit in Europa ligt in de zomer, en in de herfst langs de Middellandse Zee. In mei, met het stijgen van de temperaturen, neemt de convectie meestal al sterk toe. De weermodellen berekenen de laatste dagen een grote kans op verspreide buien met onweer in Europa tijdens de tweede helft van mei. Het convectief seizoen lijkt dan ook echt te starten.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Wat is convectie?
Convectieve stormen zijn typische fenomenen tijdens de lente en zomer in Europa, en zorgen regelmatig voor noodweer met impact voor maatschappijen. Convectie is een spontane verticale luchtbeweging door een (plaatselijke) verwarming van het aardoppervlak, door de zon. Warme lucht is lichter en zal stijgen, koelt vervolgens af en kan indien er condensatie optreedt leiden tot wolken en buien. Indien zo’n buien intens worden spreken we over convectieve stormen. De voorwaarde voor dergelijke stormen zijn dan ook vocht, een onstabiele atmosfeer, en voldoende opwarming (door de zon) in de troposferische grenslaag. En die laatste is meteen ook de reden dat convectieve stormen meer voorkomen in de lente en in de zomer, wanneer de zon krachtig is in Europa.
Convectief seizoen in Europa
Ingrediënten voor convectie zijn dus vocht, een onstabiele (temperatuur neemt sterk af met de hoogte) atmosfeer, en warmte van de zon. Onderstaande kaarten tonen de langjarige gemiddeldes van convectieve stormen in Europa. Tijdens de winter en de herfst focussen onweersbuien zich duidelijk op de Middellandse Zee. Daar zorgt het contrast tussen polaire lucht met het warme zeewater voor explosieve cocktails. Denk aan de typische “Gota Fria’s“.
In de lente breiden de onweersbuien zich meer uit richting heel Europa, met uitzondering van de Britse Eilanden en Scandinavië, waar het dan vaak nog te koel is. Tijdens de zomer zien we vooral in Centraal-Europa een grote dichtheid aan “uren met onweer”, duidend op een grote frequentie van convectieve stormen.
- Met deze windproof paraplu kunt u ook hevige buien trotseren!
Wat ook opvalt op bovenstaande kaart is de grote dichtheid aan tornado’s in de Benelux/Duitsland. Dat heeft enerzijds te maken met de omstandigheden die in deze gebieden vaak gunstiger zijn voor windhozen dan in het zuiden van Europa, maar anderzijds ook met de bevolkingsdichtheid, waardoor een windhoos veel sneller gerapporteerd wordt.
Piek in convectief seizoen
De kaart hieronder toont de gemiddelde periode met de piekfrequentie van onweer in Europa. Wat opvalt is dat hoe meer naar het noorden, hoe later in de lente/zomer de piek valt. Dat heeft te maken met de tijd die nodig is om de zee/lucht op te warmen na de winter. In de Benelux valt de piek gemiddeld in juli/augustus. Later in het westen door de nabijheid van de koelere Noordzee.
De kaart maakt ook duidelijk dat de meeste onweersbuien boven de Middellandse Zee voorkomen in de herfst. Deze buien worden veroorzaakt door het sterke contrast tussen de afkoelende lucht en de warme Noordzee na de zomer. In het oosten van de Middellandse Zee komen de meeste onweersbuien zelfs in de winter voor.
Tot slot valt het op dat in het zuidwesten van Europa de piek al vroeg in de lente ligt. Dat komt omdat de lucht hier in de zomer te droog is (en dus onvoldoende onstabiel) om convectie te triggeren.
Tijdstip van maximale intensiteit
Kijkend naar het gemiddelde tijdstip van de maximale intensiteit zien we in de Benelux een piek rond 15-17 utc. Dat is kort nadat de temperaturen hun hoogste waardes bereikt hebben. Boven de Middellandse Zee ligt de piek veel later, tijdens het tweede deel van de nacht, met dan vaak MCS-systemen die gevoed worden door het vocht van de zee.
- Zelf de weersomstandigheden in uw omgeving bijhouden? Dat kan met dit weerstation!
Kans op onweer neemt toe
De weermodellen tonen al enkele dagen dat de kans op onweer in Europa zal toenemen. Dat komt door de advectie van (sub) tropische lucht vanaf het noorden van Afrika waardoor Europa volstroomt met warme lucht in de troposferische grenslaag. In combinatie met de nabijheid van een hoogtetrog boven de Atlantische Oceaan zal de onstabiliteit daardoor toenemen en wordt de convectie bevorderd. Zodra de ingrediënten dan op het juiste moment worden samengevoegd ontstaat een explosieve cocktail die wellicht tijdens de tweede helft van mei voor onweersbuien van betekenis zal zorgen.
- Volg de onweerskansen mee via onze weerkaarten.
Bron: Mateusz TASZAREK, John T. ALLEN, Pieter GROENEMEIJER, Roger EDWARDS, Harold E. BROOKS, Vanna, CHMIELEWSKI AND Sven-Erik ENNOi: Severe Convective Storms across Europe and the United States. Part I: Climatology of Lightning, Large Hail, Severe Wind, and Tornadoes, Journal of Climate, 2020
Sommige linkjes bevatten affiliate
