30 januari 2016 - 5 min. lezen 124 reacties

De maand februari staat bijna op de kalender en qua winterweer is het droevig gesteld. Het is de derde winter op rij die nog niets fatsoenlijks heeft laten zien. Gelukkig hebben we de sprokkelmaand nog. Dat is een echte wintermaand waarbij het vaker lukt om nog iets van winterweer te laten zien. In deze maand zijn namelijk de meeste Elfstedentochten verreden in Nederland. Statistisch gezien is februari ook de wintermaand met de minste hoeveelheid neerslag.

De invloed van hogedrukgebieden is in het algemeen dan net wat sterker en komt het tot een blokkade, dan is het meteen prijs. Hoe staan we er nu voor? Zit er nog iets in het vat of kunnen we de winter van 2015-2016 al definitief afschrijven?

Opwarming stratosfeer in februari

opwarming stratosfeer februari
De hoop op winterweer van betekenis is gevestigd op de opwarming in de stratosfeer. Op de animatieloop zie je de poolwervel duidelijk een flinke knauw krijgen. Op 6 februari zitten we zelfs tegen een officiële SSW aan. Toch lijkt de opwarming daarna af te nemen.

Het spannendste de komende dagen wat we volgen op de weerkaarten, is de opwarming in de stratosfeer. Daar hebben wij al een uitgebreid artikel over geschreven. Of het nu wel of niet tot een officiële SSW komt laat ik in dit bericht nog even in het midden. Opvallend is wel de enorme omwenteling van de poolwervel. De effecten daarvan zijn niet meteen duidelijk naar wat dat betekent voor onze omgeving. Wat we wel zo goed als zeker weten, is dat dit wel een uitwerking gaat krijgen op de weerkaarten in een later stadium. Alleen is de vraag waar? De grootste kans op (langdurig) winterweer is er voor ons als de poolwervel zich splitst.

Komt er een split in de poolwervel?

split poolwervel
De animatieloop van de luchtdruk en de temperatuur op 850 hPa (1500 meter hoogte) op het noordelijk halfrond. Op 5 februari zien we een poolhoog (aangeduid met het cijfer 1) terug. Het noorden en oosten van de VS hebben te maken met koud winterweer door uitstroom van koude lucht. Interessant voor ons wordt het op 14 februari. De poolwervel lijkt dan te splitten. Zo kan zeer koude lucht zuidwaarts uitstromen en de Benelux bereiken.

De uitwerking van een SSW duurt meestal minimaal 2 weken. In een enkel geval zien we al wat terug op de weerkaarten binnen een week. Het frappante is dat het Amerikaans weermodel stuurt op een mogelijke split in de poolwervel rond 14 februari. Dit mogen we, gezien de termijn, zeker nog niet serieus nemen. Ik toon deze ontwikkeling meer met de intentie om de weerkaarten te leren begrijpen.

Zo is duidelijk het verschil te zien waar de koude polaire lucht zich kan gaan uitstromen. In dit geval door de split dus gunstig voor de Benelux. De poolwervel breekt in deze verwachting helemaal open. Dat is een mogelijkheid gezien de opwarming in de stratosfeer. De kans is net zo groot dat het helemaal niets wordt. Er zijn namelijk ook aanwijzingen dat de koude uitbraken zich meer gaan situeren rond de (noord)oostkust van de VS. Dat hebben we de afgelopen winters ook al gezien.

A0-index

AO-index
De AO-index zit momenteel dik in de plus. Hiermee is de poolwervel actief en de straalstroom sterk. Op termijn zien we een tweedeling. Sommige oplossingen -die in de minderheid zijn- kiezen voor een afzwakking van de poolwervel. Hogedrukblokkades maken dan meer kans.

De AO-index, graadmeter voor de sterkte van de poolwervel, zit momenteel dik in de plus. Een sterke straalstroom is hiermee het gevolg en dat merken we de komende dagen. Hogedrukgebieden maken geen schijn van kans en als er eens eentje passeert is het een trekhoog. Dat is een hogedrukgebied, zonder ankers, dat niet op haar plaats kan blijven. Het verhaaltje is bekend. Eerst moet de poolwervel minder krachtig worden voor winterse hogedrukgebieden in onze omgeving.

Straalstroom

Jetstream
De straalstroom op volle toeren boven onze omgeving. Dat moet echt veranderen willen we nog winterweer in februari krijgen.

De straalstroom gaat de komende dagen op volle toeren vooruit. Een westcirculatie met wisselvallig en meestal zacht weer is het gevolg. Toch wordt het niet meer zo warm als eerst. Regelmatig zakt maritiem polaire lucht uit, omdat de wind meer westelijk wordt dan zuidelijk. Zo kan dat zelfs op de toppen van de Ardennen wat winterse neerslag geven als er een koufront passeert. Warmte- en koudefronten volgen zich met zo’n straalstroom rap op. Dit zorgt van tijd tot tijd voor flink wat neerslag.

Tijdens het passeren van een trekhoog is het dan weer even wat droger en zeker in de nacht tijdelijk wat kouder. Dit heeft natuurlijk niets te maken met winterweer en zo’n westcirculatie kan het heel lang uithouden. Het is dan ook maar te hopen dat de opwarming in de stratosfeer nog wat verrassingen voor ons in petto heeft. Zo niet, dan kunnen we de winter van 2015-2016 definitief afschrijven. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen koudere periodes (met sneeuw) meer kunnen voorkomen.

Ensembles Midden-Nederland

Ensembles Midden-Nederland
De ensembles (Midden-Nederland) van het Amerikaans weermodel spreken boekdelen. Wisselvallig, nat en geen winterweer te bekennen. Pas helemaal op het einde zien we een minuscuul lichtpuntje.

Ten slotte de ensembles van het Amerikaans weermodel voor Midden-Nederland. We gaan voorlopig verder met het wisselvallige weer waarbij de winter voorlopig geen kans maakt. Pas op 14 februari zien we het eerste lichtpuntje. Of dat nog op tijd is voor structureel winterweer? Ik ben er bang voor.

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

16 uur geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

4 dagen geleden - 6 min. lezen
7 Prognose

Weersverwachting komende dagen: fris en wisselvallig

4 dagen geleden - 5 min. lezen