Elfstedentocht 1942
De oudere bezoekers van deze website herkennen hem waarschijnlijk. De winter van 1941-1942 en zijn Elfstedentocht die eind januari werd verreden. Deze winterse periode was er ééntje van formaat met vooral bij de noorderburen zeer koude temperaturen. Met -27.4°C op 27 januari 1942 heeft Nederland nog steeds de recordwaarde te pakken. Hieronder ziet u de luchtdrukverdeling van toen.
Enerzijds het hogedrukgebied ter hoogte van Scandinavië en aan de rechterzijde ervan een koude luchtbel op weg richting het zuidwesten van Europa. Deze transportkou is vaak verantwoordelijk voor diepvriesmaxima.
Elfstedentocht 1942
De koude luchtbel heeft het westen van Europa bereikt. Ondertussen blijft een flink hogedrukgebied boven Scandinavië rondtollen. Op deze manier bereikte ijskoude arctische lucht onze omgeving met op vele plaatsen maxima rond -5°C.. De temperatuur zakte op 850 hPa (1499 m) tot zo’n -20°C in het noorden van Nederland. In België werd het op die hoogte -10°C. Hieronder de kaartjes voor het drukvlak 500 hPa en 850 hPa:
De Russische beer zorgt voor diepvriestemperaturen en sneeuw valt met bakken uit de lucht. Vele mensen en kinderen stierven door longontstekingen. Chaos was compleet toen ook de maand daarop de vrieskou bleef aanhouden.
Het vriest stenen uit de grond op 27 januari 1942
Zoals in het begin vermeldt, werd de laagste temperatuur in Nederland in deze nacht geregistreerd door Jaap Langedijk. Vriezen dat het kraakt is hier wel toepasselijk. Nuttig om te vermelden is dat in de jaren 90 en later ook na 2000 dergelijke kaarten bijna nooit meer werden berekend door de verschillende weermodellen. Waren de winters van vroeger dan toch nog een pak strenger?
Na de winter kwam de lente
De winterperiode van formaat had zijn tol geëist in de Lage Landen. Vele mensen stierven door de koude en later in januari vielen er sneeuwhoeveelheden tot een halve meter! De mensen konden zich nog nauwelijks verwarmen. Gelukkig was er maart,.. In deze maand verdwenen de extreme minima en moest het sneeuw allemaal smelten. Dat proces leverde op vele plaatsen wateroverlast en overstromingen op waardoor het menselijk leed zo mogelijk nog een graadje steeg! Snel vergeten die winter.
Bronnen informatie: knmi.nl en wikipedia.nl
