Weertendens mei 2018 (deel 1)

April is ondertussen al enkele dagen geleden beëindigd. Lang leken we af te stevenen op een droge voorjaarsmaand maar met de passage van een actieve en venijnige depressie viel er toch er nog veel extra neerslag. Daarna startte mei aarzelend met iets te koele temperaturen maar ondertussen heeft het lenteweer zich herstelt en schakelen we zelfs over op een zomerse periode. Hoelang houdt het zonnige weer aan? Wat doen de temperaturen? Jullie lezen het allemaal in deze weersverwachting van mei 2018. 

• Volg de eerste meldingen van onweer via onze Facebookpagina.
• Gebruik je actief Twitter? Via hashtag #NWBNLX kan je alles volgen.

Warm en stabiel (zomer)weer

Mei is vaak de echte overgangsmaand naar de zomer. Temperaturen tot 25°C komen quasi jaarlijks voor en de zon laat zich graag zien. Toch moeten we nog steeds rekening houden met kans op vorst tijdens heldere en windstille nachten. In die opvatting worden de zogenaamde IJsheiligen (vrijdag 11 tot dinsdag 15 mei) dikwijls genoemd.

4 mei was het nog zover. Geen vorst in thermometerhut maar wel aan de grond, tot -3°C lokaal! Het fenomeen dat daarvoor zorgt is de stralingsafkoeling waardoor de lucht vanaf de grond afkoelt. Met weinig wind wordt de lucht amper gemengd en is het het koudst aan de grond. Dat is mooi te herkennen op het skew-T diagram.

Straalstroom beïnvloedt ons weer

We beginnen het artikel met een blik op de straalstroom. Deze band met een krachtige luchtstroming op ongeveer 250 hPa is in feite zeer belangrijk voor het weertype bij ons. We zien op de kaart dat de straalstroom zich momenteel ten noordwesten van Europa bevindt. Twee grote en enkele kleine jetstreaks meanderen mooi rond Groenland met daartussen een lagedrukgebied.

Boven Europa bevindt zich een hogedrukrug, aan de linkerkant begrensd door een jetstreak. Deze duwt eigenlijk de rug naar het noorden waardoor het hogedrukgebied zich verder ontwikkelt boven Europa wat vaak “een opbouwend hoog” wordt genoemd.

Komende dagen zien we een trog naderen en schuift de straalstroom op richting Europa. Het gebied met hogedrukopbouw verplaatst zich naar Noord-Oost-Europa en wij komen meer onder de invloed van uitdiepende lagedruk nabij Schotland.

Een blik op de straalstroom geeft ons meteen indicaties over het weerpatroon dat we mogen verwachten. Vandaag en de volgende dagen bouwt een hogedrukgebied zich op over Europa. Volgende week verplaatst dit stilaan naar het noordoosten en krijgt lagedruk meer vat op onze regio.

Wat zeggen de weerkaarten?

Een rug van hoge luchtdruk ligt morgen vanaf de Azoren over de Britse Eilanden tot voorbij Denemarken. België en Nederland bevinden zich aan de juiste kant (ten zuiden) van de as met een luchtstroming uit het droge oost-noordoosten. Uit die hoek moeten we nu niet meteen 30°C verwachten, maar met de kracht van de zon en het gebrek aan wolken is 25°C zeker mogelijk. Voor de vorming van wolken of eventueel buien is de lucht te droog en te stabiel. Elke verticale beweging wordt onderdrukt door de subsidentie van de hoge luchtdruk.

Subsidentie is het fenomeen waarbij bij hoge luchtdruk de lucht daalt in plaats van stijgt. Alle vorming van wolken wordt zo onderdrukt en de temperaturen stijgen in een kurkdroge lucht. Op een profiel is dat te herkennen door een brede buik tussen 700 en 850 hPa waarbij de temperatuur en de dauwpunttemperatuur ver uit elkaar gaan (droge lucht).

Zoals te zien was op de kaarten van de straalstroom verplaatst het hogedrukgebied zich in de loop van de week meer naar het noord(oosten) van Europa. Bij ons draait de wind in eerste instantie naar het zuidoosten waardoor het kwik nog een paar graden hoger kan klimmen.

Tegelijk met de hogere temperaturen gaat ook de onstabiliteit omhoog. De aangevoerde lucht uit het zuidoosten bevat immers meer vocht en bovendien laat de Atlantische Oceaan zich ook stilaan gelden. De KO-index, een goede indicatie voor de onstabiliteit, gaat vanaf dinsdag dan ook sterk omhoog, zeker boven Frankrijk. In België en Nederland houden we het nog volledig droog en zonnig.

Vanaf woensdag worden de weerkaarten (althans voor de weerliefhebber) interessanter. Een actieve depressie trekt richting Groot-Brittannië en neemt een hele portie koude lucht met zich mee. Woensdag bevindt het grootste deel van de Benelux zich nog in relatief warme lucht maar vanaf donderdag zetten de temperaturen een hele stap terug. Ook de kans op een bui of wat regen zal dan toenemen, maar voorlopig lijken grote neerslaghoeveelheden uit te blijven.

Vanaf vrijdag zien we de invloed van hoge luchtdruk alweer toenemen op de pluimverwachting. Het Hemelvaartweekend ziet er naar mijn mening dus zeker niet zo slecht uit!

Samengevat kunnen we stellen dat het alvast tot dinsdag stabiel lente/zomerweer wordt en het elke dag een graadje warmer wordt. Woensdag en donderdag bereikt koelere lucht ons land met kans op een bui (woensdag mogelijk met onweer in het zuidoosten). De rest van het Hemelvaartweekend verloopt zeker niet zo slecht met nieuwe hoge luchtdruk en temperaturen rond de normalen voor de tijd van het jaar.