Wat betekent een Médicane?
We kennen orkanen als een verwoestend weerfenomeen dat vaak veel schade en leed aanricht. Tropische cyclonen beperken zich vooral tot de tropische zeeën en oceanen, zoals de noordelijke Atlantische Oceaan. Vergelijkbare stormen komen echter ook voor veel dichter bij de Benelux, namelijk boven de Middellandse Zee. Dit natuurfenomeen wordt meestal aangeduid met de term médicane en kan net als tropische cyclonen zeer verwoestend zijn. Ontdek in dit artikel wat een médicane precies is, wanneer ze het vaakst ontstaan in de Middellandse Zee en wat de impact ervan is.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen in binnen- en buitenland
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Wat betekent een Médicane?
Medicane is als het ware een samentrekking van de Engelse woorden ‘Mediterranean’ en ‘hurricane’. Een medicane betekent dan ook niet meer dan ‘Mediterrane orkaan’. Dit type storm is specifiek voor de regio rond de Middellandse Zee en kan daar gedurende het hele jaar tot ontwikkeling komen. De piek ligt tijdens het eind van de zomer en in de herfstmaanden. Dan is het zeewater namelijk erg warm, terwijl de bovenlucht al flink afkoelt.
De temperatuur bedraagt in augustus gemiddeld zo’n 21 tot lokaal 29°C. Ook richting het einde van de herfst is het zeewater meestal nog warm met temperaturen rond 20°C. Het contrast met de koude bovenlucht is groot, waardoor convectie wordt gestimuleerd.
Voor het ontstaan van een tropische cycloon is normaal gezien zeewater nodig van minimaal 26°C. Omdat de Middellandse Zee in de zomer en de herfst dusdanig ver opwarmt, is er genoeg voedingsbodem voor het ontstaan van een (sub)tropisch systeem. De ontstaanswijze is dan ook vrijwel dezelfde als bij een tropische cycloon.
Gebied met intense onweersbuien
Een verstoring in het luchtdrukpatroon zorgt voor convectie en het ontstaan van zware buien. Vervolgens kunnen de buien zich onder de juiste omstandigheden organiseren, waardoor er banden van buien rondom de kern (het oog) van het lagedrukgebied gaan tollen.
Bij medicanes gaat dit proces op dezelfde manier in zijn werk. Vaak worden ze beïnvloed door de aanwezigheid van een trog, een bel met extra koude lucht op hoogte die de convectie doet toenemen. Hieruit ontstaan boven het warme zeewater forse buien, die zich bij weinig windschering kunnen organiseren. De omstandigheden zijn niet vaak gunstig, dus medicanes komen maar weinig voor. Gemiddeld gaat het om één à twee stormen per jaar.
Herfstseizoen zorgt meestal voor een piek
Doorgaans zijn medicanes pittige stormen. Ze bereiken gemakkelijk windsnelheden die in de categorie tropische storm vallen. Het gaat dan om doorstaande windsnelheden van 63 tot 118 km/u die over één minuut gemiddeld worden gemeten. In een enkel geval kan een medicane daadwerkelijk orkaankracht bereiken, waarbij er een windsnelheid van minstens 119 km/u wordt geregistreerd.
Medicanes komen voor in het gehele Middellandse Zeegebied. Vaak worden Zuid-Europese landen getroffen, hoewel er ook weleens landfalls zijn geweest in bijvoorbeeld Libië. De zwaarste medicane van de afgelopen decennia is medicane Ianos. Deze richtte veel schade aan in Italië, maar vooral in Griekenland. Ianos ging op 18 september 2020 aan land in Griekenland met windsnelheden van 159 km/u. Daarmee is deze medicane even krachtig als een orkaan van de tweede categorie op de schaal van Saffir-Simpson.
Naast de wind komen er ook stevige buien tot ontwikkeling bij een medicane. Deze zorgen in korte tijd voor zeer veel neerslag. In combinatie met de orografie van de Zuid-Europese landen en de eilanden in de Middellandse Zee zorgt dit dikwijls voor problemen en wateroverlast. Naar verwachting zorgt klimaatverandering voor een lichte afname in medicanes. Wel worden de stormen sterker.
