11 oktober 2021 - 6 min. lezen
0 reacties 0

In de categorie wetenschappelijk onderzoek lichten we deze week twee studies toe die de trends onderzochten van extreme sneeuwval in de Franse Alpen. Neemt de hoeveelheid extreme sneeuwval toe of af en zijn er ruimtelijke patronen? De trade-off tussen een toename van de extreme neerslag en een toename van de gemiddelde temperatuur blijkt allesbepalend, met een cruciale invloed van de opwarmende Middellandse Zee.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Gevaar van extreme sneeuwval

Het monitoren en voorspellen van extreme sneeuwval in de Alpen is belangrijk, aangezien het slachtoffers en grote economische schade kan veroorzaken. Denk aan lawines, toerisme, communicatiesystemen, elektriciteitsvoorziening, etc. Door klimaatverandering kan de extreme sneeuwval toenemen (al dan niet tijdelijk) zolang het koud genoeg is. Veranderingen in extreme sneeuwval hangen af van een afweging tussen trends in extreme neerslag en verandering in de temperatuur.

In de studie, waarvan we hieronder de resultaten bespreken, werd gebruikt gemaakt van de dagelijkse maximale hoeveelheid sneeuwval, gemeten in de Franse Alpen (gebied tussen de Middellandse Zee in het zuiden en het Meer van Genève in het noorden).

Afname onder 2000 meter, toename boven 2000 meter

Statistische analyses tonen aan dat onder 2000 meter, de extreme sneeuwval afneemt. Boven 2000 meter neemt de extreme sneeuwval toe in de meeste bergmassieven. Dit kan verklaard worden door het de temperaturen. Boven 2000 meter is het (voorlopig nog) koud genoeg om de toename van extreme neerslag te laten leiden tot extreme sneeuwval. Onder 2000 meter neemt de extreme neerslag wel toe, maar daar zorgen de hogere temperaturen ervoor dat deze neerslag niet als sneeuw valt, maar in vloeibare vorm.

Onder 2000 meter kennen de meeste bergmassieven een (significante) afname van de hoeveelheid extreme sneeuwval. Boven 2000 meter neemt de hoeveelheid extreme sneeuwval toe. (Le Roux et al., 2021)

Als we de resultaten in een ruimtelijk kader bekijken, valt het op dat de meeste gebieden met een afnemende trend zich in het noorden bevinden, terwijl de gebieden met een toenemende trend zich in het zuiden bevinden. Dit toont dat de hoogte (~ temperatuur) niet de enige factor is die toename/afname verklaart. Dynamische veranderingen hebben ook een bijdrage (m.a.w. heterogene verandering in de locatie van extreme neerslag). De hypothese is dan ook dat de extreme neerslag meer toeneemt in de gebieden beïnvloed door de Middellandse Zee circulatie dan in de gebieden beïnvloed door de Atlantische circulatie.

Ruimtelijke verdeling van de extreme sneeuwvalt trends. (Le Roux et al., 2021)

Toenemende extreme neerslag in de gebieden langs de Middellandse Zee werd dan ook reeds geobserveerd in andere studies. De reden hiervoor is dat de Middellandse Zee sneller opwarmt dan eender welke andere zee/oceaan, wat de convectiviteit in de hand werkt.

  • Wil je meer te weten komen over de interessante fysische processen op aarde? Bestel dan dit boek.

Wisselend patroon doorheen het jaar

Het patroon van de neerslagveranderingen is duidelijk verschillend doorheen het jaar. In de herfst neemt de frequentie van extreme neerslag en de neerslag zelf toe in de meeste gebieden langs de Middellandse Zee. Het meeste in het Cevennen-massief, gekend omwille van de Episode Cevenol. Richting het noorden neemt de invloed van de Middellandse Zee af en verkleint het effect. Tijdens de winter zien we algemeen een afname van de hoeveelheid extreme neerslag.

In het winterseizoen neemt de Atlantische invloed het meestal over van de Middellandse Zee behalve voor het westen van de Provence. In de lente en in de zomer zien we in de gebieden langs de Middellandse Zee een afname van het aantal extremen. Dit wordt veroorzaakt door een afname van de Middellandse Zee invloed en een verhoging van de invloed van de hogedruk.

Trends in extreme neerslag voor elke seizoen (blauw is toename, rood is afname). (Blanchet et al., 2021)

Gevolgen in de Alpen

Dorpen in gebieden met een toename in extreme sneeuwval moeten afdoende maatregelen nemen om zich voldoende te beschermen. Het aantal dorpen is echter beperkt, vermits de toename vooral in de hoger gelegen gebieden wordt geobserveerd. Echter, verschillende van de grootste skigebieden ter wereld liggen wel in deze zone en zullen rekening moeten houden met een toenemend risico op lawines. Algemeen wordt verwacht dat de frequentie van extreme sneeuwval events vooral boven 2500-3000 nog zal blijven toenemen.

Samenvatting

Samengevat tonen statistische analyses aan dat extreme sneeuwval in de Franse Alpen toeneemt boven 2000-2500 meter, en significant afneemt onder 2000 meter. Dit komt door een trade-off tussen een toename in extreme neerslag en een toename in gemiddelde temperaturen. Boven 2000-2500 meter is het (voorlopig) nog koud genoeg om de extreme neerslag ‘s winters onder vaste vorm te laten vallen.

De grootste toename in de extreme neerslag is gelokaliseerd in de bergmassieven dichter bij de Middellandse Zee en vooral in de herfst. Dit komt door het snel opwarmen van de Middellandse Zee die daardoor meer energie bevat voor convectieve stormen. Tijdens de winter daalt de extreme sneeuwval in het grootste deel van de Franse Alpen. In de lente en in de zomer zien we vooral in de gebieden langs de Middellandse Zee een sterke afname. Dit wordt veroorzaakt door een sterker Middellands hogedrukgebied tijdens deze periode.

Bronnen:

Le Roux, E., Evin, G., Eckert, N., Blanchet, J., and Morin, S.: Elevation-dependent trends in extreme snowfall in the French Alps from 1959 to 2019, The Cryosphere, 15, 4335–4356, https://doi.org/10.5194/tc-15-4335-2021, 2021.

Blanchet J., Blanc A., Creutin J.D.: Explaining recent trends in extreme precipitation in the Southwestern Alps by changes in atmospheric influences, Weather and Climate Extremes, 33, https://doi.org/10.1016/j.wace.2021.100356, 2021

Sommige linkjes bevatten affiliate

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.

Reacties zijn gesloten.


Verder lezen

Alles bekijken
10

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen