21 februari 2023 - 6 min. lezen
5 reacties 5

Seizoensverwachtingen. Veel weerbureaus wagen zich aan een zeer complexe en vaak dubieuze prognose voor het seizoen. Denk maar aan de horrorwinters die ieder jaar in de media worden verwacht of de de verschroeiende zomerperiode. Bij NoodweerBenelux kiezen we er dan ook bewust voor om de trends en signalen voor een seizoen te bespreken en niet zozeer een harde stelling in te nemen. Na het seizoen kan dan geanalyseerd worden of de “lenteverwachting 2023” door de trends en signalen goed werd opgepikt. Ontdek hieronder een genuanceerde blik op het nieuwe seizoen na de winter.

Uit het onderzoek van NASA blijkt dat op veel plaatsen ten zuiden en ten oosten van de Benelux de vochtigheid/grondwaterstand opnieuw problematisch aan het worden is (rode kleur). Mocht er nu een warm en droog voorjaar 2023 komen, dan zal de droogtestress snel terrein winnen.

Naweeën van de Sudden Stratospheric Warming

Voor een seizoensverwachting is het belangrijk om te kijken naar diverse drivers die het weer kunnen bepalen. Dat kan zich afspelen hoog in de atmosfeer waarbij de stratosfeer één van de meest tot de verbeelding spekende luchtlagen is. Tijdens de winterperiode is de stratosfeer normaal gezien erg koud met een temperatuur van -50 tot -80°C.

Er kunnen doorheen het winterseizoen verstoringen ontstaan door beperkte warmings. Wanneer de stratosfeer helemaal de soep indraait, bijvoorbeeld bij een SSW, dan kunnen de gevolgen weken daarna nog te voelen zijn in de troposfeer.

Een enorme verstoring van de poolwervel vond plaats in de stratosfeer tussen 14 en 18 februari 2023. De poolwervel verdween van het toneel. Impact is vaak enkele weken later te zien op de weerkaarten.

Wat vertellen de andere teleconnecties?

Naast de stratosfeer hebben we ook teleconnecties zoals de MJO-index, PDO, QBO en de intensiteit van de straalstroom. Elk van deze parameters kan mondiaal voor grote impact zorgen. Het is algemeen de verwachting dat La Nina zal verzwakken in het 1e deel van 2023 en zal overschakelen naar een El Nino richting de 2e helft van 2023. Dat is mooi te zien op onderstaande prognose van het NOAA.

Momenteel is er nog een hoog percentage op een La Nina wat we ook kunnen verifiëren uit de 2e afbeelding. Ten westen van Zuid-Amerika is het zeewater van de Grote Oceaan te koud. Later in 2023 neemt het percentage toe voor een El Nino (rode balkjes).
Nabij de Evenaar, tussen Australië en Zuid-Amerika, is momenteel een La Nina actief. We zien dat deze wel aan het afzwakken is, want in het oostelijk deel van de rechthoek komt er warm zeewater tevoorschijn. De effecten zullen dus geleidelijk aan afnemen op mondiaal vlak.

Eerst koel, daarna warmer?

Het begin van de meteorologische lente 2023 zou dus volgens bovenstaand verhaal wel eens koeler kunnen verlopen dan normaal. De koude luchtmassa’s vanaf de Noordpool zoeken hun weg richting het zuiden en kunnen scherpe temperatuurcontrasten veroorzaken.

Dat is op zich niet onlogisch voor het lenteseizoen, want het is een typische periode waarin we evolueren van eerder koel weer op het noordelijk halfrond naar een warmere episode tijdens de zomer. Een soort overgangsperiode die gepaard kan gaan met winterse buien of de eerste heftige onweders.

Vooral tijdens de maanden april en mei zien we een overgang naar een meer convectief weerpatroon. Dat betekent de eerste zware onweersbuien afgewisseld met droge en zonnige momenten.

Belangrijk aandachtspunt bij de temperaturen zal de factor neerslag worden. We zien de afgelopen jaren vaak een typisch fenomeen ontstaan. De lente verloopt droog met vrij veel zon. Hierdoor droogt de toplaag van de bodem uit en kan hogedruk zich sneller vastgrijpen op Europa. Dit heeft een versterkend effect op de droogte en dus opnieuw op de temperatuur. Je kan het vergelijken met een in stand houdend patroon dat maar moeilijk doorbroken wordt.

Wanneer het tijdens de lente vaak droog weer is met veel zon, is de evapotranspiratie vaak maximaal waardoor de bodem snel wordt uitgeput. Geregeld neerslag is dan broodnodig om de droogtestress te counteren. Iets wat de afgelopen jaren niet gemakkelijk was.

Seasonal forecast lente 2023

Bepaalde partijen houden zich vaak bezig met het maken van seasonal forecasts. Dit zijn de seizoensverwachtingen die elke maand worden bijgesteld voor het betrokken seizoen. We adviseren om deze plaatjes vooral als indicatie te gebruiken en maandelijks te bekijken. Wanneer de kleur van temperatuur overwegend rood blijft in elke update, dan kunnen we ervan uitgaan dat er een procentuele kans bestaat die hoger is voor de warme variant dan voor een koeler weertype.

Percentage afwijking temperatuur voor maart tot mei 2023

Voor de periode van maart tot april zien we voor een groot deel van Europa, met uitzondering van Portugal een procentueel hogere kans op temperaturen boven normaal. Merk de gebieden op ten oosten van Denemarken en de regio rond de Zwarte Zee. Een sterke afwijking wordt voorspeld.

Percentage afwijking neerslag voor maart tot mei 2023

Wat de neerslag betreft is er niet meteen een éénduidig signaal in Europa. De regio in het zuiden van Frankrijk en het noorden van Spanje zou iets natter verlopen dan normaal. Dat zou geen slechte zaak zijn met het oog op de zomerperiode die daar vaak erg droog verloopt.

Percentage afwijking temperatuur voor april tot juni 2023

Wanneer we de periode april tot juni bestuderen, dan zien we dat het Europees continent grotendeels rood kleurt. Het sterk signaal nabij de Zwarte Zee is wat afgenomen en verplaatst zich naar Noord-Afrika. Delen van Scandinavië blijven extra gevoelig voor hogere temperaturen dan normaal.

Percentage afwijking neerslag voor april tot juni 2023

Wanneer we nog een maandje verder kijken, richting juni 2023. Dan zien we geen noemenswaardige afwijkingen van neerslag voorspeld door het IRI voor de Benelux. De gele dots boven Scandinavië blijven aanwezig waardoor de droogte wellicht plausibel is voor de betrokken regio.

Conclusie

Uit bovenstaande analyse, trends en signalen, zien we voor de lente 2023 eerder een tweedeling mogelijk. Als de SSW haar uitwerking heeft op de weerkaarten begin maart 2023, dan resulteert dat in een hogere kans in koeler weer dan normaal. Er is tevens een toenemende kans op blockings van hogedrukgebieden tussen Groenland en Scandinavië die de droogte kunnen doen accelereren.

Wanneer de effecten van de SSW uitgewerkt zijn, dan schakelen we mogelijk door de droogte en de nabijheid van hogedrukgebied over op een warmer weertype. Het IRI hint ook op dit scenario.

Nicolas

Door Nicolas

Bezieler van NoodweerBenelux. Een onuitputtelijke passie voor het weer zorgt ervoor dat ik iedere dag met veel plezier aan het werk mag gaan.


Verder lezen

Alles bekijken