12 januari 2021 - 5 min. lezen
856 reacties 856

Na een koudere periode zorgde milde Atlantische zeelucht afgelopen begin deze week voor een verzachting. De tendens voor komende dagen is echter opnieuw kouder. Bovendien stijgen de sneeuwkansen, en niet alleen in de Ardennen. Op de lange termijn blijft het voorlopig afwachten wat het effect van de Sudden Stratospheric Warming zal zijn.

  • Samen met al onze fans, volgers en weerliefhebbers zijn we op weg naar 15.000 euro in de crowdfunding! 🏆

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Zachte episode tussen licht winterweer

Polaire lucht stroomde tijdens de eerste decade van januari over het westen van Europa. Het resultaat was licht winterweer in de Benelux met dankzij langdurige passages van wolkenvelden nooit echt koude nachten. In de Ardennen was (en is!) het een heel ander verhaal. Daar viel zowaar bijna 50 cm sneeuw en daalden de temperaturen tot strenge vorst. Koning Winter laat zich voelen!

In het zuidwesten van Europa (Spanje) werd het zelfs record koud met minima tot bijna -36°C in de Picos de Europa. In Madrid viel dan weer uitzonderlijk veel sneeuw. Met man en macht werden straten en luchthavens geruimd. De dag dat we dat nog eens zullen meemaken in de Benelux …

Afgelopen maandag en dinsdag zorgde markant zachtere lucht van over de Atlantische Oceaan voor een omslag naar zachter weer. Met temperaturen tot 8-9°C en tot meer dan 20 liter water per vierkante meter was de winter weer helemaal weggeveegd. Langdurig? Nee hoor!

Kouder en sneeuwkansen

De depressie die ons een flinke plens water opleverde schuift van het zuiden van Scandinavië door richting Oost-Europa. Tegelijk stijgt de luchtdruk boven Scandinavië. Het resultaat is dat er vanaf het noordoosten weer koudere lucht wordt aangevoerd. Een kleine randdepressie (secundaire laag) trekt donderdag over het zuidwesten van de Benelux richting de Alpen. Daar valt bijgevolg zeer veel sneeuw, tot meer dan een meter in de noordwest-stuw gebieden.

In de Alpen gaan de sneeuwsluizen helemaal openstaan komende dagen.

De grens tussen zachte lucht en koude lucht komt vervolgens precies diagonaal over de Benelux te liggen. De ‘battle’ tussen koude en zachte lucht wordt komende dagen boven de Benelux gespeeld.

Grens tussen koude en zachte lucht.

Dergelijke situaties leveren vaak sneeuwkansen op en dit is nu ook het geval. Donderdag stijgt de kans op sneeuw vanaf de Franse grens. Om nu precies te zeggen waar, wanneer en hoeveel, daar gaan we ons nog niet aan wagen. De onzekerheid is nog te groot en tienden van graden (de gekende isothermie) kunnen een groot verschil maken. Algemeen lijkt het zuidwesten van België wel de meeste kans te maken op sneeuw van betekenis.

Krijgt Sudden Stratospheric Warming een (winterse) uitwerking?

Het is opvallend dat de weermodellen flipperkast spelen. De verschillende opties swingen de pan uit van zacht weer tot extreem weer met koude temperaturen. Dit heeft alles te maken met de Sudden Stratospheric Warming, waardoor de gemiddelde zonale winden op 60°N en op 10 hPa hoogte oostelijk geworden zijn.

Als dat doordruppelt naar de troposfeer ontwikkelt er zich in quasi alle gevallen een Poolhoog en stijgt de kans op kouder weer op lagere breedtegraden. Het is echter de vraag waarnaar de koude lucht zal uitstromen. Gebeurt dat naar de Atlantische Oceaan, dan zwengelt de depressiemotor aan en belandt de Benelux in een zachte zuidwest circulatie, al dan niet tijdelijk.

Met deze configuratie krijgt de Benelux te maken met zachte lucht.

Kans op kouder weer vrij groot

Gebeurt dat naar Europa, dan belandt de Benelux in een ijskoude polaire luchtstroming. Voorlopig durf ik nog geen kant te kiezen. Daarvoor is de onzekerheid te groot. Dat is karakteristiek aan een volledig verstoorde luchtdrukconfiguratie. Het staat wel vast dat onze brongebieden een berg sneeuw gaan krijgen en de absolute diepvries zullen induiken.

Onze brongebieden duiken de echte winter in. (Effis)

Als de weerkaarten dan goed vallen zal Koning Winter er als de kippen bijzijn om de Benelux binnen te vallen. Op basis van onderstaande kansverdeling is de kans op kouder weer duidelijk groter dan de kans op zacht weer (NAO+ configuratie).

Kans op bepaalde weerregimes. (ECMWF)

Donderdag publiceren we met NoodweerBenelux een volledig artikel gewijd aan de stratosfeer en de polar vortex. Voorlopig houd ik het hier bij onderstaande grafiek. Deze toont een gemiddelde zonale oostenwind tot en met 21 januari. Nadien sterkt de polar vortex opnieuw aan en wordt deze gezonder. De periode van oostenwind lijkt wel zeker lang genoeg om een groot effect te hebben op het weer.

Evolutie van de Polar Vortex. (ECMWF)

Interessante tijden voor de winterliefhebbers

We mogen gerust stellen dat het interessante tijden zijn voor de winterliefhebbers. Er zijn verschillende dagen met sneeuwkansen aanwezig (donderdag – zaterdag) en ook de nachtvorst is present. Bovendien vertonen er zich ontwikkelingen aan de horizon die een echte winterprik in stelling kunnen brengen. Of dat er van komt? Wie weet. We volgen het samen met jullie op!

Zaterdag stijgt de kans op sneeuw in de hele Benelux.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

2 dagen geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

14 april 2024 - 6 min. lezen