September 2023: Zeer zacht met normale neerslaghoeveelheid
De eerste maand van de meteorologische herfst, september 2023, zal de boeken ingaan als extreem zacht. De gemiddelde temperatuur ligt meer dan 3 graden boven normaal en september is daarmee zelfs warmer dan juli en augustus. September blijft evenwel koeler dan juni. De zon was deze maand vaak te zien. Voor de rest is het een vrij gemiddelde maand geworden.
- Weerliefhebber? Volg ons ook op Twitter en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Natte start van september
De eerste dag van september bevond de Benelux zich op het grensvlak tussen warme lucht in het zuiden en koelere lucht in het noorden. Dat zorgde voor een actieve slepende neerslagzone die vooral in België voor veel neerslag zorgde. In Ukkel viel meer dan 25 mm op een paar uur tijd, goed voor een waarschuwing. In De Bilt viel beduidend minder neerslag.
Eerste hittegolf ooit in september (BE)
Na de natte start ontstond een zeer geblokkeerd weerspatroon, een zogenaamde omegablokkade. Aan de voorzijde van een hoogtetrog voor de kust van Portugal ontstond een stevige WAA waardoor zachte lucht naar de Benelux werd gestuwd. Op meerdere dagen werd de tropische grens overschreden waardoor Ukkel kon spreken van een officiële hittegolf. In Nederland haalde De Bilt het net niet, maar werd wel een regionale hittegolf bereikt.
De keerzijde van dit weerpatroon was een uiterst wisselvallige periode voor Spanje en Griekenland, waarbij op korte tijd zeer veel neerslag viel. Deze extremen zullen zich in de toekomst waarschijnlijk nog vaker voordoen. Bij elke graad opwarming kan de lucht immers meer waterdamp bevatten (Clausius-Clapeyron vergelijking).
Tweede decade wisselvalliger, maar blijvend zacht
De overgang naar een iets minder warm weertype werd ingezet op 11 en 12 september. Op 11 september ontstonden reeds enkele buien, met onweer. De dag erna, op 12 september, trok een thermisch lagedrukgebied over het oosten van de Benelux, met daar lokaal veel neerslag tot gevolg. Ook in andere streken viel lokaal veel neerslag, maar in beide hoofdstations viel de neerslaghoeveelheid mee, behalve op 17 september. Toen viel ruim 15 mm in De Bilt.
- Herlees: onweerskansen 11 september en onweerskansen 16 september
Derde decade nat, met temperatuur onder en boven normaal
De laatste decade van september 2023 kan opgesplitst worden in twee delen. De eerste dagen (21 en 22 september) werden gekenmerkt door slepende neerslagzones. Zo viel in Ukkel op enkele dagen tijd 32,4 mm neerslag en in De Bilt 19,2 mm.
September 2023 in totaliteit
Wat betreft de gemiddelde temperaturen is 2023 echt uitzonderlijk. De gemiddelde maximumtemperaturen liggen boven 23 graden in De Bilt en Ukkel, terwijl de normaal ongeveer rond 19 graden ligt. Dit is maar liefst 4 graden boven de norm! Ook de gemiddelde temperatuur ligt ruim boven normaal (+3 °C). In Ukkel werd het record uit 2006 (18,4°C) verbroken en september 2023 is de warmste september uit de meetreeks (sinds 1833). De Bilt komt uit op een tweede plek sinds 1901. De hoge temperaturen hangen samen met een overwegend zuidoostelijke wind in september.
Qua neerslag zijn er grote verschillen op te merken tussen verschillende gebieden in de Benelux. Sommige regio’s haalden duidelijk meer neerslag dan normaal en sommige minder dan normaal. Ukkel haalde ongeveer de normale neerslaghoeveelheid voor september, terwijl De Bilt “slechts” 53 mm te verwerken kreeg. Grote verschillen!
| De Bilt (NL) | Ukkel (BE) | |
| Gem. Maxima || normaal || afwijking (°C) | 23,1 || 19,5 || +3,6 | 24,0 || 19,5 || +4,5 |
| Gem. Minima || normaal || afwijking (°C) | 12,0 || 10,0 || +2,0 | 14,1 || 11,3 || +2,8 |
| Gem. Temperatuur || normaal || afwijking (°C) | 17,5 || 14,7 || +2,8 | 18,8 || 15,2 || +3,6 |
| Neerslagtotaal (mm) || normaal || afwijking (mm) | 52,5 || 77,9 || -25,7 | 64,3 || 65,3 || +1 |
| Zonneschijnduur || normaal || afwijking (h) | 199 || 153 || +46 | 194 || 154 || +40 |
Overzicht september 2023
September 2023 is over het algemeen zonniger verlopen dan gemiddeld. Vooral in de eerste decade van de maand werd dagelijks meer dan 10 uur zonneschijn waargenomen. Ook de laatste dagen van de maand waren opnieuw vrij zonnig. We kwamen echter niet in de buurt van recordwaarden.
Conclusie
September 2023 was een zonnige en uitzonderlijk zachte maand. De neerslaghoeveelheid lag rond normaal, maar het aantal dagen met neerslag was lager dan normaal. Op verschillende dagen in de maand viel immers meer dan 10 mm neerslag door slepende fronten en onweersbuien.
