De poolwervel houdt de gemoederen bezig. Al een tijdje is de kracht van de poolwervel namelijk erg zwak. Zeer interessant voor de fervente winterliefhebbers. Met een sterke poolwervel (lagedrukgebied boven de Noordpool) is de aandrijfmotor voor de zonale westelijke straalstroom gegarandeerd. Hiermee beleven we zachte winters waarbij hogedrukblokkades nauwelijks voorkomen. Al enkele weken ligt de situatie echter compleet anders tegenover de winter van 2015-2016.
Geïnteresseerd in meer weetjes rond de Polar Vortex? Check dit boek
De poolwervel is verschoven naar West-Siberië en deze situatie vergroot de kans op een geblokkeerd stromingspatroon (blokkade of omegablokkade) waarbij, als de hogedrukgebieden exact goed komen te liggen, koud winterweer garant staat. Grote vraag is of de weermodellen hierin meegaan of dat het net als de afgelopen winters zacht blijft waarbij het maar niet wil lukken om winterse omstandigheden te genereren.
Vorm van de poolwervel
Normaal gesproken is de poolwervel overwegend rond van vorm. Als dit lagedrukgebied in een gezonde toestand verkeert, wordt de kou op grote hoogte, en ook aan de grond, vastgehouden rond de noordpool. Dit betekent dat winterweer in onze omgeving weinig kans maakt, maar niet helemaal uitgesloten is.
De straalstroom draait op volle toeren en afhankelijk van de ligging van de drukgebieden hebben we overwegend te maken met een zachte (zuid)westelijke luchtcirculaties. Dit is ook het stromingspatroon wat overwegend bij ons klimaat hoort. Vandaar de term: zachte winters en overwegend koele zomers.
In sommige gevallen is de poolwervel echter verbrokkeld of extreem zwak. Vaak gebeurt dit door een plotselinge opwarming in de stratosfeer. Zelfs een split is dan mogelijk. Tijdens deze situaties ontstaan er vaak “leuke dingen” op de weerkaarten waarbij menig winterhart sneller gaat kloppen. De straalstroom gaat meanderen en koude-uitbraken kunnen zomaar plaats vinden in West-Europa. De winters van 2009 tot en met 2012 waren hier goede voorbeelden van.
Het Europees weermodel ECMWF verwacht lage temperaturen
Gezien de huidige atmosferische omstandigheden verwacht het toonaangevende Europees weermodel een flinke afwijking naar beneden in de temperatuur in de loop van de maand december. Vooral in de periode van 15 tot 25 december. Normaal gesproken zijn deze voorspellingen zeer gevaarlijk op deze termijn, maar met de huidige configuratie wil ik daar best in mee gaan. Het lijkt immers wachten totdat de puzzelstukjes goed vallen. Momenteel hebben we al te maken met een omegablokkade. Echter is dit een zogeheten warmbloedig hogedrukgebied.
Winterliefhebbers zien liever transportkoude dan een laf bolwerk dat alleen maar wat inversie en stralingskoude produceert. Voor het echte vuurwerk mag er nog wel wat veranderen in de huidige constructie. We weten allemaal dat de wind daarvoor moet draaien naar oostelijke richtingen en dat kan gebeuren als we een hogedrukgebied kunnen intekenen boven IJsland of Scandinavië.
Het Europees weermodel lijkt dit te willen honoreren. Nu maar hopen dat deze virtuele voorpret ook werkelijkheid wordt! Het mag zeker gebeuren na 3 zachte winters, “we beg you”.
Temperatuur Noordpool extreem hoog
De temperatuur op de Noordpool is ook al een tijdje zeer opvallend te noemen. Er zijn de afgelopen dagen zelfs temperaturen gemeten van 20 graden boven de normale waardes. Wetenschappers slaan hierdoor alarm. Ook dit heeft te maken met de zwakke polar vortex. Normaal vinden er natuurlijk altijd schommelingen plaats in de temperatuur, maar de duur is toch wel opvallend. Ook dit heeft consequenties voor de temperatuurverdeling op het noordelijk halfrond. Zo is het in Rusland al een behoorlijke tijd bitter koud. Er is altijd het yin en yang effect. De winterliefhebbers hopen op een stunt van Koning Winter.
Sommige linkjes bevatten affiliate