Opnieuw tropische lucht op komst naar de Benelux. Halen we deze keer wel een hittegolf?

De zomer houdt stevig stand in de Benelux. Na een warme tweede helft van juni lijkt ook het slot van de maand opnieuw gekenmerkt te worden door een opstoot van tropische lucht. De weerkaarten tonen een nieuwe golf van warmte die vanuit het zuiden onze regio bereikt, met mogelijk een hittegolf tot gevolg. Hoe warm wordt het precies? En is er al zicht op verfrissing, of blijft de hitte aanhouden tot in juli?

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Lokaal tropische woensdag, gevolgd door (onweers)buien

Vandaag, woensdag 25 juni krijgen we een voorproefje van de warmte die ons komend weekend en nadien te wachten staat. Vanuit het zuiden stroomt warme lucht de Benelux binnen, aangevoerd aan de westkant van een hogedrukgebied boven Centraal-Europa, en aan de voorzijde van een lagedrukgebied ten westen van Schotland. Landinwaarts stijgt het kwik tot 26-30°C. Tijdens de nacht op donderdag zal de warmere en onstabiele lucht alweer verdreven worden naar het oosten, met potentieel hevige buien en een klap onweer.

Op donderdag volgt dan tijdelijk een afkoeling. Een zwakke storing schuift over vanuit het westen en zorgt voor meer bewolking, wat regen of onweer en flink wat wind. De aanvoer van warmere lucht wordt kort onderbroken, en het kwik zakt terug naar waarden tussen 19 en 23°C.

Stilaan warmer tijdens het weekend

Vrijdag keert de rust in de atmosfeer terug dankzij de uitbreiding van het Azorenhoog tot over Frankrijk. Hierdoor stijgt de luchtdruk en vormt zich opnieuw een blokkade die de wisselvalligheid van de Atlantische Oceaan op afstand houdt, ver ten westen van het Europese vasteland. In de Benelux resulteert dat in overwegend droog weer, met een afwisseling van zon en stapelwolken. De temperaturen gaan daarbij opnieuw in de lift en klimmen naar aangename waarden tussen 24 en 27 graden.

Zaterdag ontwikkelt de uitloper van het Azorenhoog zich tot een afzonderlijke hogedrukkern die zich boven Frankrijk nestelt. Aan de noordflank daarvan komt een westelijke luchtstroming op gang over onze regio. Het blijft daarbij droog met een mix van zon en stapelwolken die zich horizontaal uitspreiden (convective infill). De temperaturen lopen verder op en bereiken zomerse waarden tussen 25 en lokaal 30 graden.

Tropisch einde van juni

Op zondag verplaatst dit hogedrukgebied zich verder oostwaarts richting Centraal-Europa. Hierdoor komt de Benelux aan de westflank van de hogedrukrug te liggen, waar zachtere en vooral warmere lucht wordt aangevoerd. Op het 850 hPa-niveau stijgen de temperaturen tot 15 à 20°C, een signaal van diep tropische luchtmassa’s die vanuit Spanje via Frankrijk onze regio bereiken. Aan de grond kan dit zich zondag al vertalen in maxima van 30 tot lokaal 34°C. In het noorden van Nederland blijft het iets koeler, omdat de overgang naar de warmere luchtmassa daar trager verloopt.

Maandag en dinsdag beloven de warmste dagen van deze episode te worden. De as van het hogedrukgebied schuift dan nog enkele honderden kilometers oostwaarts, waardoor de aanvoer van tropische lucht nog efficiënter verloopt. Dit resulteert in dagtemperaturen van 31 tot lokaal zelfs 36°C, met ook zwoele nachten waarin het kwik amper onder de 18 à 20°C zakt. Sommige weermodellen laten de hitte op dinsdag al naar het oosten wegtrekken, terwijl andere de warme luchtmassa nog tot woensdag boven de Benelux houden. De komende modelruns zullen dit bevestigen.

Spanje en Portugal krijgen te maken met temperatuur tot 25-30°C op 850 hPa. Dit kan resulteren in maxima rond 45°C en zelfs nog iets hoger. Het record staat op 47.7°C, dus dat wordt wellicht niet verbroken.

Kan er een hittegolf komen?

De kans op een officiële hittegolf is reëel. Hiervoor moeten we vijf opeenvolgende dagen boven 25°C hebben, waarvan minstens drie dagen boven 30°C. Als vrijdag warm genoeg verloopt, komt die grens dinsdag al in zicht. Indien we vrijdag maxima onder 25°C krijgen zal ook woensdag nog warm moeten worden. Het is dus absoluut nog geen zekerheid, maar de kans zit er wel in.

Waarom wordt het alweer zo warm?

Het sleutelbegrip voor het aanhoudend warme weer is een atmosferische blokkade: een krachtig hogedrukgebied boven Europa dat de doortocht van koelere storingen verhindert. Sinds mei is zo’n hogedrukkern herhaaldelijk actief boven het Europese vasteland, eerst boven Frankrijk en Spanje, nu meer richting Centraal-Europa. Hierdoor blijft de westelijke circulatie geblokkeerd, mede doordat het Azorenhoog zich ongewoon ver naar het noordoosten uitbreidt.

Een aanvullende factor is de recente activiteit van de Madden-Julian Oscillation (MJO) in fase 5/6/7, met versterkte convectie boven de westelijke Stille Oceaan. Die verstoring werkt door op de straalstroom, die noordelijker wordt gestuurd en rugvorming (hogedruk) boven Europa mogelijk maakt. De MJO fungeert daarbij als een soort aansteker voor grootschalige atmosferische golfpatronen die het Europese weer langdurig kunnen beïnvloeden.

Voorlopig lijkt het patroon van een zeer NO-gelegen Azorenhoog nog niet meteen voorbij. De hoge temperaturen in Zuidwest en Centraal-Europa zouden dan ook nog wel eens een hele tijd in juli kunnen aanhoudend.