November 2022 verliep zacht en zonnig
De meteorologische herfst zit erop! November, de slotmaand van de herfst, volgde het patroon van oktober. Het was vrijwel de hele maand warmer dan gemiddeld en de zon kwam regelmatig achter de wolken vandaan. Qua neerslag was er een groot verschil tussen de westelijke kustprovincies en het binnenland, zoals we overigens wel vaker zien in de herfst. Hoe verhoudt het weer in november 2022 zich tot de klimatologische gemiddelden?
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Zacht en wisselvallig begin van de maand
Oktober 2022 eindigde op een zeer zachte noot en dit patroon werd begin november voorgezet. Zo was 1 november ook meteen de warmste dag van de maand in Ukkel en De Bilt. De temperatuur steeg er tot 17,4°C en 16,9°C, respectievelijk. Tot en met 3 november was het zacht met maxima rond 15°C en minima rond 10°C en vrij wisselvallig.
Vanaf 4 november stabiliseerde het weer door een hogedrukgebied dat zich opbouwde boven het centrale deel van Europa. Het werd droog en zonnig weer. In de heldere nachten kon het flink afkoelen, maar tot vorst kwam het enkel in de Ardennen.
Hierna keerden we al snel terug naar het wisselvallige regime onder invloed van lagedrukgebieden. De temperatuur steeg zowel overdag als ‘s nachts ruim boven normaal. Slechts af en toe scheen de zon. Het volgende hogedrukgebied bouwde zich vanaf de 10e op boven het Alpengebied. Daardoor werd het opnieuw zonnig en droog. Met heldere luchten warmde het overdag flink op, maar in de nacht koelde het flink af, vooral in het weekend van 12 en 13 november.
De hoogste temperaturen van de maand werden ook in dat weekend gemeten. Voor België en Nederland waren die respectievelijk 20,7°C op de 12e in Stembert en 18,5°C op de 13e in Ell. Daarentegen was het ‘s nachts koud, met vooral in de Ardennen lichte vorst. De laagste temperatuur van november in België werd in de ochtend van de 14e bereikt, toen het in Steffeshausen afkoelde tot -3,5°C. Hierna brak van 15 t/m 18 november opnieuw een zeer wisselvallige periode aan, met aanhoudend zacht weer en van tijd tot tijd flink wat wind. De natste dagen van de maand waren de 17e, toen er in De Kooy (NL) 39,3 mm viel, en de 18e, toen de pluviometer in Herent (BE) 40,4 mm regen te verwerken kreeg.
Kortstondige eerste kou-inval
Het weer op 19 en 20 november 2022 springt wellicht het meest uit de boot. Voor het eerst in dit winterhalfjaar deed koude lucht een serieuze poging om de Benelux te veroveren. Waar lagedrukgebieden in eerste instantie ten noorden van ons langstrokken, trok de kern van een lagedrukgebied nu door tot over Duitsland en Polen. Tegelijkertijd bouwde hogedruk zich op boven Scandinavië en zo kon koude lucht vanaf het poolgebied afzakken naar het zuiden. Op de Atlantische Oceaan lag echter nog wel een lagedrukgebied dat tegengas gaf.
Uiteindelijk kwam de kou vanaf het noordoosten Nederland binnen en rukte gestaag op. De temperatuur daalde hier sterk en niet veel later werd de aangevoerde lucht veel droger, waardoor het breed opklaarde. Echter kwam het koufront op 19 november tot stilstand ter hoogte van het Rivierengebied in Nederland. Het zorgde voor een scherpe tweedeling boven de Benelux. In het midden en noorden van Nederland was het helder en koud. In de nacht kwam het daar op veel plekken tot matige vorst, met als uitschieter KNMI-station Twenthe, waar het op de 20e afkoelde tot -8,8°C. De Bilt kwam op dezelfde dag tot -7,0°C. Overdag was het ook koud voor midden november met slechts 2 tot 4°C.
In Zuid-Nederland, België en Luxemburg was het bewolkt en grijs en ook een heel stuk minder koud. Op Belgisch grondgebied kwam het enkel in het uiterste noorden tot lichte vorst. Elders bleef het kwik (ruim) boven nul, zo dook de thermometer in Ukkel niet onder 2,3°C (op 19 november). De 20e begon het koufront zich opnieuw terug te trekken naar het noordoosten en steeg de temperatuur uiteindelijk overal weer tot een graad of 8. De winter liet in het oosten van Nederland wel een laagje sneeuw achter, lokaal viel er zo’n 4 cm.
Grijs en mistig einde van november
Na de korte winterprik werd de stroming zuidwestelijk en steeg de temperatuur weer tot enkele graden boven de norm. Lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan zorgden voor storingen met regen en veel bewolking. De laatste dagen van november kwamen we vaker onder invloed van hogedruk die zich ten oosten en zuidoosten van ons bevond. Er was desondanks veel vocht aanwezig, maar weinig wind. Ook hogerop in de atmosfeer was er weinig stroming. Daardoor bleef de vochtige lucht aan de grond hangen, was het grijs en kwam er mist en lage bewolking voor. Op 29 en 30 november zagen we de zon vrijwel nergens en lag de temperatuur rond de normale waarde.
In totaal was november 2022 zeer zacht en zonnig met grote verschillen qua neerslag
Temperatuur
Als we de balans voor november 2022 opmaken, zien we dat het een zeer zachte maand was. Door de zuidwestelijke aanvoer, die vrijwel de hele maand domineerde, lag de temperatuur slechts op enkele dagen onder de norm. In vergelijking met de gemiddelde maandtemperatuur was de afwijking het grootst in het zuidoosten, waar het zo’n 2 tot 3°C warmer was dan normaal. Aan de westkust was het ongeveer 1 tot 1,5 graad warmer dan in een gemiddelde novembermaand.
De Bilt kwam uit op een gemiddelde temperatuur van 8,6°C tegen 7,0°C normaal en in Ukkel was het gemiddeld 9,1°C tegen 7,2°C normaal. Het aantal vorstdagen lag onder normaal, met in De Bilt 3 dagen met een minimum onder het vriespunt (normaal: 4,7 dagen). Hiervan waren twee dagen met matige vorst, wat dan weer een stuk meer is dan normaal (0,4 dagen). In Ukkel vroor het helemaal niet in november, terwijl er normaal 3,5 vorstdagen zijn.
Neerslag
Tijdens november 2022 was het vaak wisselvallig weer met bijna elke dag wel wat regen of buien ergens in de Benelux. Alleen van 10 t/m 14 en op 26 november was het (zo goed als) droog. Zoals we wel vaker zien in de herfstmaanden ontving de westelijke kuststrook een stuk meer neerslag dan in het binnenland. Echter was het verschil dit keer veel groter dan gebruikelijk. In het westen en noordwesten was het duidelijker natter dan gemiddeld met op uitgebreide schaal meer dan 100 mm regen. In de oostelijke helft van de Benelux viel over het algemeen zo’n 45 tot 70 mm neerslag, wat iets minder is dan het gemiddelde.
November was vrij nat voor De Bilt, er viel daar in totaal 98,1 mm neerslag tegen 81 mm normaal. Voor Ukkel lag de neerslagsom iets onder de norm met 64,6 mm in totaal (normaal: 76,2 mm). Tot sneeuw kwam het op beide hoofdstations niet.
Zonneschijn
Opmerkelijk genoeg was er, ondanks het wisselvallige regime waarin we ons bevonden, relatief veel ruimte voor de zon. Vooral in de oostelijke provincies was november erg zonnig. Enkel in het uiterste zuiden van België was het iets somberder dan normaal. In De Bilt komt november 2022 op de vierde plek in het rijtje van zonnigste novembermaanden met een totaal van 98,1 uur tegen 67,4 uur normaal. Ook in Ukkel scheen de zon vaker dan gemiddeld. Ze was er 70,2 uren te zien (normaal: 65,8 uren). Vooral op de eerste twee dagen van de maand was het zonnig, net zoals van de 11e t/m de 14e en de periode 24 t/m 26 november.
