27 januari 2022 - 4 min. lezen
3 reacties 3

Het is jullie wellicht niet ontgaan. Januari 2022 wordt gekenmerkt door langdurig rustig en grijs weer. En dat hebben we te danken aan een krachtige hogedrukblokkade. Maar, hoe is die er gekomen? En is dit al vaker voorgekomen in het verleden? Januari 1992 en januari 1997 tonen de meeste gelijkenissen.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

De hogedrukblokkade van januari 2022

Hoe is de blokkade tot stand gekomen

Een blokkade is een langdurig en persistent systeem. De oorzaak van de hogedrukblokkade in januari 2022 is een rug – trog patroon over het noordelijk halfrond dat enorm “stilstaand” is sinds ongeveer 10 januari. Met andere woorden, de troggen en ruggen bewegen zich amper vooruit waardoor hun posities langdurig hetzelfde is: de situatie is geblokkeerd.

De MJO is langdurig in fase 7 geweest. (NOAA)

De blokkade en het stilstaand patroon zijn wellicht een gevolg van de langdurige tropische convectie over de westelijke Stille Oceaan, weergegeven door een MJO van fase 7. In een normale cyclus beweegt het zwaartepunt van de convectie zich over 30-60 dagen voort als een coherente golf van de Indische Oceaan, over het zuidoosten van Azië, naar de Stille Oceaan. Maar nu dus niet. Wetenschappers hebben een sterk vermoeden dat de langdurige MJO 7 fase heeft geleid tot trage en persistente luchtpatronen in de hogere troposfeer op het noordelijk halfrond.

Hogedrukblokkade

Op onderstaande kaart is te zien dat de luchtdrukafwijking over en ten westen van Europa duidelijk positief was tijdens de eerste 24 dagen van januari. Ten westen van Ierland was de luchtdruk zelfs meer dan 10 hPa hoger dan normaal. Het is dus duidelijk dat we met een persistent – stationair hogedrukgebied te maken hadden.

Voor de Benelux betekende dit erg rustig weer. Statistisch gezien is januari de meest winderige maand van het jaar, maar dit jaar duidelijk niet. Het was vaak grijs en mistig dankzij het vocht dat van over de Noordzee werd aangevoerd en geen kant uit kon onder de subsidentie inversie van het hoog.

De luchtdrukanomalie is duidelijk positief over West-Europa. (NOAA)

Gevolgen van de blokkade

De gevolgen voor de Benelux waren een erg rustige en sombere periode met veel mist. Maar ook elders in Europa waren er duidelijk gevolgen.

Zo kreeg Zuid-Oost Europa een forse winterinval met veel sneeuw. Deze geografische hoek van Europa ligt net aan de oostkant van het hoog met daardoor advectie van polaire lucht.

In het zuidwesten van Europa viel dan weer amper tot geen neerslag. Het regenseizoen in Spanje en Portugal is bezig, maar er werd bijna geen regen geregistreerd. En ook in de Sierra Nevada viel amper sneeuw (bijna record weinig). Enkel 1974-1975 was nog droger tot nu toe. Dit is uiteraard geen positief nieuws voor de watervoorraad in deze regio die normaal sterk wordt aangevuld in de wintermaanden.

In de Alpen zien we tot slot een totaal gebrek aan sneeuw aan de zuidkant van het massief. De skigebieden in Italië smeken om verse sneeuw!

Bizar weinig sneeuw aan de zuidkant van de Alpen. (SLF)

Gelijkenissen met het verleden

Dergelijke hogedrukblokkade in januari is in het verleden al vaker voorgekomen. Kijk maar naar de drukanomalie in 1992 en in 1997 (hieronder). Ook toen was het vaak grijs, rustig en droog weer. We kunnen dus wel stellen dat dergelijke blokkades van alle tijden zijn, al vermoeden wetenschappers dat het door klimaatverandering vaker kan voorkomen met dank aan een verzwakkende straalstroom.

Lander

Door Lander

Postdoc glaciologie/klimatologie aan de ETH Zürich en VUB. Ik woon deeltijds in Zwitserland/België. Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven / VUB in de specialisatie weer- en klimaat. Sinds jongs af aan gepassioneerd door weer en klimaat focus ik mij binnen het team op het schrijven van weerberichten, blogs en het ontwikkelen van onze weerkaarten.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

8 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen