Hoe uitzonderlijk waren de windstoten van storm Eunice?
Afgelopen vrijdag en zaterdag trok storm Eunice over de Benelux, wat gepaard ging met zeer zware windstoten. Ook tijdens de komende dagen moeten we alweer rekening houden met stormachtige episodes. De storm zorgde er zelfs voor dat wij als weerdienst een code rood waarschuwing de wereld instuurden, en ook het KNMI kondigde een weeralarm aan voor windstoten tot boven 120-140 km/h langsheen de kustgebieden. De storm zorgde dan ook voor veel schade. Maar hoe uitzonderlijk waren die windstoten nu? Zijn er in het verleden nog zwaardere stormen geweest? En is er een link met de klimaatverandering? In deze blog bekijken we kort hoe de windstoten van storm Eunice zich verhouden tot stormen in het verleden.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Maximale windstoten storm Eunice
De storm Eunice zorgde in grote delen van West-Europa voor overlast omdat de storm uitpakte met ongezien hoge windsnelheden. Om een representatieve waarde te hebben voor de gemeten windsnelheid zijn er echter enkele voorwaarden waaraan moet worden voldaan. De belangrijkste hierbij zijn dat de wind gemeten moet worden op 10 meter hoogte in een open gebied, en dat er steeds gemiddelde waarden genomen moet worden over een periode van 3 seconden. Wanneer deze regels toegepast worden, wordt een gemeten waarde representatief geacht.
Over de Britse Eilanden werd daarbij zelfs de hoogste windstoot ooit geregistreerd, met een maximale waarde van 196 km/h. Ook over Cap Gris-Nez (Frankrijk) werd een ongezien hoge windstoot gemeten van 176 km/h. De storm zorgde in deze gebieden dan ook voor een boel schade.
Ook bij ons in de Benelux werden zeer zware rukwinden gemeten. Over België werd de volgende top 3 geregistreerd:
- 1. Oostduinkerke (139 km/h)
- 2. Oostende (133 km/h)
- 3. Veurne (131 km/h)
In Nederland werden zelfs nog iets hogere windstoten gemeten:
- 1. Cabauw (145 km/h)
- 2. Houtribdijk (145 km/h)
- 3. Hoek van Holland (141 km/h)
Hoe uitzonderlijk waren de windstoten van storm Eunice?
Hoe uitzonderlijk waren de windstoten van storm Eunice nu? We kunnen daarvoor nog een stapje verder gaan en bekijken hoe vaak een windstoot van een bepaalde grootte-orde overschreden werd in het verleden. Daar kunnen we dan de windstoten van storm Eunice mee vergelijken. Helaas zijn lange en uitgebreide tijdsreeksen van de windsnelheid niet snel beschikbaar. Om de hoofdvraag van het artikel duidelijker te beantwoorden gebruiken we daarom dan ook data voor De Bilt (KNMI) tussen 1951 en 2020, omdat dit de langste meetreeks is die, naar onze kennis, vrij beschikbaar is. Tijdens storm Eunice werd hier een maximale windstoot van 112 km/h gemeten.
Hiermee berekenden we vervolgens een overschrijdingskans voor bepaalde windstoten. Met andere woorden, we zochten de kans dat een windstoot van, in dit geval, 112 km/h wordt overschreden in De Bilt.
Daarin zien we dat windstoten 80 km/h vrij zeldzaam zijn indien we ze elke dag tussen 1951 en 2020 in rekening brengen. De kans dat op een willekeurige dag een maximale windstoot van ongeveer 35 km/h wordt gehaald is ongeveer 50%. De zwarte stippellijnen geven de kans weer dat een windstoot van 112 km/h wordt overschreden. Voor De Bilt komt hieruit voort dat de kans hierop slechts 0.6% bedraagt! Windstoten hoger dan 112 km/h zijn in De Bilt dan ook maar op 18 dagen voorgekomen op een totaal aantal dagen van 25450 dagen tussen 1951 en 2020.
Alhoewel er dus zeer zware windstoten werden gemeten, werden geen record hoge waarden bereikt in de Benelux. De records voor de hoogste windstoot ooit gemeten, die voortkomt uit een stormdepressie, staan nog steeds op 168 km/h op 25 januari 1990 (Bevekom) voor België en 162 km/h op Vlissingen (Nederland) op 6 november 1921.
Desondanks dat er geen records gebroken werden qua windsnelheid in de Benelux, kan storm Eunice toch bij de zwaardere stormen van de afgelopen 70 jaar worden geklasseerd.
Is er een link met klimaatverandering?
De link met klimaatverandering is momenteel nog onduidelijk. Er zijn namelijk enkele effecten die elkaar kunnen versterken of elkaar juist kunnen tegenwerken.
Enerzijds zou de opwarming van de polen een minder sterke straalstroom impliceren, doordat het temperatuurverschil tussen de polen en de evenaar kleiner wordt. Een zwakkere straalstroom betekent dan minder zware stormen. Anderzijds zouden door het warme zeewater meer ex-orkanen en stormdepressies zich kunnen vormen of (her)intensifiëren. En zo zijn er nog een aantal andere complexe fysische processen die met elkaar in interactie treden.
Een duidelijke trend in de meetreeksen is er echter niet, en ook gesofisticeerde klimaatmodellen geven momenteel nog geen duidelijkheid. Het netto-effect van al deze processen is momenteel daarom nog onduidelijk.
