18 mei 2020 - 6 min. lezen
2 reacties 2

Ieder jaar zien we dit probleem opduiken. In 2019 was er ontzettend veel overlast van de eikenprocessierups in de Benelux, vooral in Nederland. Veel mensen hadden last van de kenmerkende jeuk die optreedt na contact met de haren van de rups. Daarnaast hield ook de buxusmot flink huis met schade aan planten en gewassen. Voor dit jaar hebben we opnieuw slecht nieuws: door de zachte winter staan zowel de eikenprocessierups als de buxusmot in de startblokken om de Benelux weer flinke overlast te bezorgen.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]

Wat is de eikenprocessierups?

De eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) is het rupsstadium van de eikenprocessievlinder. Deze rupsen bevinden zich al enkele decennia in de Benelux en trekken langzaam op van Noord-België naar Noord-Nederland. Dit onder invloed van een opwarmend klimaat.

In Wallonië komt de eikenprocessierups nog niet voor. Ook kustprovincies lijken op dit moment minder te worden aangedaan door de rupsen. De overlast die de brandharen van de rups kunnen veroorzaken was al in de Romeinse tijd bekend, wat ruim 2000 jaar geleden is!

  • Het klimaat verandert, dat is wel duidelijk. Wil je er graag meer over weten en wat de gevolgen zijn voor de toekomst? Dit EHBO-boek klimaatverandering is een must-have voor de boekencollectie.

Normaliter komen de eerste rupsen begin april uit het ei. Ook dit jaar was dat het geval. Op maandagmorgen 6 april werden de eerste rupsen waargenomen in Ede.

De eikenprocessierups vervelt vijf keer voordat de verpopping plaatsvindt. Na de derde vervelling bevinden de eikenprocessierupsen zich in het vierde larvestadium en dan verschijnen de brandharen. De rupsen laten deze brandharen los, die na een zwerftocht door de lucht, ergens neerkomen.

Wanneer deze haartjes precies op uw huid terechtkomen, kan dit flinke klachten veroorzaken. Denk hierbij aan pijnlijke jeuk en irritatie aan ogen en luchtwegen. Ze kunnen ook door kleding heen gaan.Elke eikenprocessierups heeft in het vierde stadium rond de 700.000 brandharen. Vooral op eiken die nu vol in blad staan, zijn veelal rupsen in dit larvestadium te vinden. Dergelijke rupsen zijn te zien van halverwege mei tot begin juli.

Op 11 mei werden de eerste eikenprocessierupsen die zich in het vierde larvestadium bevinden, geobserveerd met dus brandharen. Grootschalige overlast wordt pas verwacht als eikenprocessierups-nesten gevormd zijn.

  • Heb jij een mooie tuin met prachtige buxusbollen? Hou ze in een prima condities met deze HEALTH-MIX!

Naar verwachting kunnen de eerste nesten rond 20 mei waargenomen worden. Toename van de overlast is pas in juni te verwachten, als het merendeel van de nesten is gevormd. Het is nu nog niet duidelijk hoe groot het aantal eikenprocessierupsen dit jaar zal zijn.

De lange, witte zichtbare haren zijn niet de gevaarlijke brandharen (Luc Hoogenstein)

Wat is de buxusmot?

De rups van de buxusmot (Cydalimma perspectalis) eet graag hele struiken en haagjes kaal. In het slechtste geval blijven er alleen nog ‘geraamtes’ van struiken over.

De buxusmot werd voor het eerst waargenomen in 2007 in de Benelux. In 2018 kwam de buxusmot al in heel Europa voor.

Toch lijkt de buxusmot over zijn hoogtepunt heen te zijn. En dat heeft hij deels aan zichzelf te wijten. De buxusmot eet namelijk, logischerwijs, voornamelijk buxusplanten. Doordat de buxusmot de afgelopen jaren flink heeft huisgehouden, zijn er een stuk minder buxusplanten om van te eten. Veel mensen kiezen tegenwoordig ook voor een ander soort plant dan de buxussen. De buxussen die nog overblijven worden goed beschermd en onderhouden door hun eigenaars.

Ook hebben vogels, zoals de kool- en pimpelmezen en eksters sinds kort hun oog laten vallen op de rupsen van de buxusmot. Hierdoor is de buxusmot mogelijk over zijn hoogtepunt heen.

We zullen de buxusmot niet meer kwijtraken, maar waarschijnlijk zal de schade de komende jaren wel minder worden, dankzij natuurlijke vijanden.

In april werd de rups van de buxusmot al waargenomen in België (Michiel Bonte)

Tips om de eikenprocessierups te verdelgen

Veel gemeenten zijn op dit moment al bezig om de overlast van de eikenprocessierups zo klein mogelijk te houden.

  1. Er is een proef gedaan met het ophangen van nestkastjes voor o.a. mezen die de eikenprocessierups opeet
  2. Er zijn bollen aangeplant waar roofinsecten op afkomen die dol zijn op de eikenprocessierups
  3. Onder eiken worden de bermen minder gemaaid om roofinsecten te lokken die de eikenprocessierups graag opeten
  4. Een aantal eiken is behandeld met aaltjes. Deze wormpjes zorgen ervoor dat de eikenprocessierups dood gaat
  5. Nesten worden in een vroeg stadium weggezogen
  • Sommige mensen hebben ook last van larven in hun gazon. Deze zorgen voor kale plekken die tijdens hitte-periodes ook nog eens verzanden. Ga dit snel te lijf met deze BSI-mix van 6 kg.

Mocht u last krijgen van klachten zoals pijnlijke jeuk en irritatie aan de ogen en luchtwegen, dan kunt u de volgende dingen doen:

  • Niet krabben of wrijven, door krabben wordt de jeuk alleen maar erger
  • Spoel de huid en/of ogen goed met lauw water
  • Of strip de huid met plakband (dit geldt ook voor mannen, waar het extra pijnlijk zal zijn 😉
  • Was je kleding (op 60 graden)
  • Een crème met menthol kan de jeuk wat verlichten (vermijd de ogen en de slijmvliezen)

In de meeste gevallen zijn de klachten na twee weken verdwenen.

Tips om de buxusmot te bestrijden!

  1. Met een monitoringsval worden de mannetjes aangetrokken. Hierdoor zal dus de bevruchting van de vrouwtjes terug lopen
  2. Als de rups al in de haag zit, kunt u proberen om deze er met de hand uit te halen, vergeet niet de pop ook mee te nemen
  3. Gooi de rupsen nooit op de composthoop of in de GFT bak. De rupsen kunnen daar weer uitkruipen en zich terug begeven naar uw, of andermans, buxus.
De buxusmot heeft flink huis gehouden in Zeewolde (Peter Polak)

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken

Schadelijke nachtvorst op komst

3 uur geleden - 2 min. lezen
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

3 dagen geleden - 5 min. lezen