Eerste DANA van het seizoen: hevige regenval in oostelijk Spanje

Daar gaan we weer. De eerste DANA van het seizoen 2025-2026 ligt in de startblokken. Zoals gewoonlijk, liggen vooral de oostelijke Mediterrane kusten van Spanje en de Balearen in de vuurlinie. De Spaanse weerdienst AEMET heeft de eerste DANA reeds een naam gegeven: Alice. Hevige regenval zal voorgenoemde gebieden treffen. Lokaal is 100 mm of meer niet uitgesloten. Het slechte weer begint donderdag al en voert ook de boventoon in het weekend. Dat wordt opletten geblazen voor wateroverlast, o.a. in Valencia en Murcia.

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deze koude-luchtdepressie op hoogte – in Spanje bekend als Depresión Aislada en Niveles Altos – zorgt dit weekend voor heftige en aanhoudende regenval langs de oostkust van Spanje en op de Balearen.

Volgens de voorspellingen maakt DANA Alice zich op zaterdag los van de straalstroom (in de herfst wordt die krachtiger in het noordelijk halfrond) die al vanaf woensdag via het noorden het Iberisch schiereiland binnentrekt. Daarmee begint een periode van onstabiel weer. In combinatie met vochtige oostenwinden (de “Levant”) kunnen zware buien en plaatselijke overstromingen ontstaan in het oosten van het land.

• DANA’s zijn schadelijker in de herfst, maar ook in juli kunnen ze nog fel uitpakken.

Woensdag: trog trekt over Spanje

Woensdag bereikt een “vaguada” – een langgerekte trog met koude lucht – het noorden van Spanje. In eerste instantie treft de eerste buiigheid de centrale gebieden, waaronder Madrid, het oosten van Castilië-La Mancha en Teruel. Naarmate de dag avanceert, schuiven de buien op naar de regio Valencia aan de oostkust (regio met provincies Valencia, Alicante en Castellón).

• Afhankelijk van de koers van de koudebel, kunnen ook de Canarische Eilanden een DANA over zich krijgen.

Donderdag: regenval in oosten, DANA Alice vormt zich

Donderdag verdiept de trog zich en neemt de instabiliteit toe. Dan komen Catalonië, regio Valencia, regio Murcia, het oosten van Andalusië, de Balearen en delen van Aragón onder invloed van onstuimig weer. De situatie wordt vanaf vrijdag meer acuut, wanneer de DANA zich daadwerkelijk afsnoert en een eigen systeem vormt: DANA Alice is geboren.

• Omdat in de herfst de Middellandse Zee nog warm is, kan noodweer ontstaan in Valencia, zoals bij de overstromingen van herfst 2024.

DANA Alice: hevige regenval en onweer

Tijdens het weekend positioneert de kern van de afgesnoerde hoogtelaag zich naar verwachting iets meer naar het zuiden. Tegelijkertijd houden de vochtige Levant-winden aan (uit de Middellandse Zee), waardoor de oostelijke kustgebieden regen en onweer over zich krijgen.

• Soorten wind: ontdek ook de bora en de sirocco.

De meteorologische diensten waarschuwen dat de regen lokaal zeer intens kan zijn en bovendien ook lang kan blijven duren. In de provincies Valencia en Alicante, met name in het zuiden van Valencia en het noorden van Alicante, lopen de neerslaghoeveelheden mogelijks op tot meer dan 100 millimeter in slechts twaalf uur tijd. Daarom is voor deze gebieden, evenals voor Ibiza en Formentera, een oranje weerwaarschuwing afgegeven.

De Balearen en oostelijk Spanje zwaarst getroffen

De Balearen zullen volgens de modellen het hele weekend door getroffen worden door regen en wind, met plaatselijk zware buien. Ook in Murcia, het zuiden van Catalonië en regio Valencia worden de grootste neerslaghoeveelheden verwacht.

• Ondanks veel droogte en meer dan een extreme hittegolf deze zomer, was er toch genoeg water in de stuwmeren dankzij een natte lente op het Iberisch Schiereiland. De ene na de andere DANA goot bakken water over het land.

Veranderingen in de neerslagverdeling nog mogelijk

De Spaanse weerdiensten benadrukken echter dat de situatie nog zeer onzeker blijft: kleine verschuivingen in de positie van de DANA kunnen de neerslagverdeling drastisch veranderen.

Mocht de koude luchtkern zich volledig losmaken en stationair blijven hangen, dan kan de instabiliteit tot zondag of zelfs langer aanhouden. In dat geval zouden ook andere regio’s, zoals Andalusië en het centrale binnenland, zwaardere regenval kunnen ondervinden.

DANA: Een veelvoorkomend gesel in Spanje

DANA’s zijn een berucht weerfenomeen in Spanje. Ze ontstaan wanneer koude lucht op hoogte wordt afgesnoerd van de straalstroom en boven warm, vochtig zeewater terechtkomt. De opstijgende, vochtige lucht veroorzaakt dan intense buien, vaak geconcentreerd in smalle pockets. Het is precies deze explosieve combinatie van koude lucht boven warme zee die zorgt voor de plotselinge hevigheid en onvoorspelbaarheid van het fenomeen.

• Andere fenomenen zoals bodemerosie stroomopwaarts van kustgebieden, kunnen overstromingen nog extra schadelijk maken.

Hoge CAPE voor de kust van Valencia

In de herfstperiode moeten DANA’s goed opgevolg worden omdat ze een zeer hoog risico op schade en overstromingen met zich meebrengen.

• Hoogtelagen komen niet alleen voor in Spanje. Ook aan de Westkust van Noord-Amerika kent men ze maar al te goed, alsook in Zuid-Afrika.

Plotselinge wateroverlast: aanzienlijk risico!

De weerdiensten roepen bewoners en lokale autoriteiten op om waakzaam te blijven, vooral in laaggelegen kustgebieden en nabij rivieren die snel kunnen overstromen. Het is nu nog te vroeg om exacte neerslaghoeveelheden te voorspellen, maar het risico op plotselinge wateroverlast is aanzienlijk.

Hoewel onzekerheid inherent is aan het gedrag van DANA’s, is één ding zeker: Alice bijt de spits af voor het stormseizoen in het westelijke Middellandse Zeegebied dit jaar!

Bron.