Zwoele zaterdag met kans op hevig onweer

Na de lange droogte van de afgelopen maanden vertoeven we nu al een tijdje in een wisselvalliger en winderig weertype met regelmatig regen of buien. De komende dagen zal de aangevoerde lucht steeds zachter worden, maar doordat we ons in een vochtige luchtmassa bevinden zal de warmte ook gepaard gaan met de nodige onstabiliteit. Vooral op zaterdag vergroot daarbij toch wel aanzienlijk de kans op hevig onweer met alles erop en eraan. Maar wat mogen we precies verwachten? Komt het overal tot onweer? En moeten we vrezen voor wateroverlast, hagel of windschade?

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube
• Bekijk zelf de weerkaarten op onze onze site

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Synoptische bespreking van de weerkaarten

Op donderdag trok er in de ochtend en voormiddag een warmtefront over de Benelux. Daarachter zijn we terecht gekomen in een brede warme sector, waarbij er steeds zachtere en vochtige lucht tot bij ons geraakt.

Een omvangrijke hoogterug van hogedruk strekt zich uit van het Iberisch Schiereiland tot Scandinavië op vrijdag, met tijdelijke stabilisering als gevolg. Op zaterdag kantelt deze rug stilaan richting het Europese vasteland en wordt de hoogtestroming meer cyclonaal. Dat zal de onstabiliteit bevorderen.

Aan het oppervlak zien we op zaterdag over Frankrijk een thermisch lagedrukgebied naderen, dat zal in de late namiddag en avond de zuidoostelijke delen van de Benelux bereiken. De storingen rondom dit thermisch laag zullen een belangrijke trigger gaan vormen voor het ontstaan van mogelijk hevig onweer. De luchtmassa wordt potentieel erg onstabiel in de loop van zaterdag. Heel wat parameters staan op groen voor een portie stevig gekletter. Onweerliefhebbers zullen opnieuw hun hartje komen ophalen!

Kansen op hevig onweer nemen toe zaterdag

Onstabiele luchtmassa

Op zaterdag krijgen we te maken met wat we noemen ‘luchtmassa-onstabilieit’. De luchtmassa waarin we zullen vertoeven (maritiem (sub)tropisch) wordt potentieel erg onstabiel. Dat kunnen we zijn aan parameters zoals Theta-E en Theta-W die zeer hoge waarden aannemen boven onze streken, wat wil zeggen dat de luchtmassa niet enkel warm is maar ook heel vochtig. Dit zijn zeer goede onstabiliteitsindicatoren.

Diverse frontale systemen en thermische trog

Op de Theta-E kaarten herkennen we ook mooi de diverse frontale structuren zoals boven weergegeven op de synoptische weerkaart. Daarop zien we bijvoorbeeld dat een stationair front zich uitstrekt van over de Oceaan via Bretagne tot over Denemarken. Dit front zal pas zondagnacht over onze streken schuiven, ook de passage van dit front kan nog een trigger gaan vormen voor (onweers)buien tijdens de nacht naar zondag.

Verbonden aan een lagedrukgebied ten westen van Ierland ligt nog een koufront tussen Ierland en de UK. Boven de Benelux zien we zaterdag vooral een tong ontstaan van zeer vochtige en onstabiele lucht, ter herkennen aan de Theta-E waarden tussen 48 en 54°C. Dat zijn zeer hoge waarden en deze duiden de aanwezigheid aan van een ’thermische trog’ in de warme sector van het thermisch lagedrukgebied. Vooral het zuidoosten van de Benelux krijgt te maken met de hoogste luchtmassa-onstabiliteit. Dat gebeurt zelfs al tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag.

Onze weerkaart die het onweerrisico weergeeft op basis van weermodel GFS, geeft ook mooi weer hoe de onweerskansen groter zijn voor de zuidoostelijke delen van de Benelux, waar de meest onstabiele lucht zal overtrekken met de passage van het thermisch lagedrukgebied.

Onweerparameters hinten naar hevig onweer

CAPE en Lifted Index

De onstabiele luchtmassa zal een belangrijke basis vormen voor het ontstaan van onweer zaterdag. Dat de atmosfeer potentieel explosief is, geven de hoge CAPE-waarden aan. De oppervlaktewaardes stijgen naar zeer hoge waarden van 1000-2000 J/kg, lokaal zelfs meer in het uiterste zuidoosten. Dat betekent dat de atmosfeer beladen is met heel wat potentiële energie. Deze zal worden opgebouwd door de onstabiele lucht in combinatie met hoge temperaturen.

Door de dagelijkse gang zal het kwik de hoogte inschieten naar waarden boven de zomerse grens van 25°C. Sommige weermodellen laten zelfs een zwoele 27 tot 29°C toe over het oosten van de Benelux. Deze warmte zal ook een belangrijke trigger vormen om onweer te doen ontstaan door dagelijkse gang in overlap met de onstabiele luchtmassa. Ook het reliëf kan een rol gaan spelen als extra trigger voor convectie door de geïnduceerde stijgbewegingen als gevolg van de topografie.

Naast hoge CAPE-waarden zien we eveneens een sterke negatieve Lifted Index. Ook dit is een duidelijke onstabiliteitsindicator. In het zuidoosten van de Benelux daalt deze waarde naar -4 tot -7. Dat geeft aan dat de kans op zwaar onweer groot is, en voornamelijk ook dat er een aanzienlijke hagelkans is, o.m. door de grote onstabiliteitsdiepte. De wolkentoppen zullen potentieel kilometers hoog reiken, met temperaturen onder -60°C.

Dynamiek zorgt voor hagelkansen

De hagelkans wordt ook mooi weergegeven door ons model gebaseerd op GFS. Deze laat zaterdag zelfs potentieel grote hagel toe van enkele centimeters. Deze kaart is zeker niet letterlijk te nemen, maar het is wel indicatief voor wat mogelijk is. De kans op hagel achten we zeer groot, mede door de sterke onstabiliteit (hoge CAPE en lage LI) en ook omdat er behoorlijk wat dynamiek aanwezig is in de atmosfeer! De dynamiek kunnen we inschatten op basis van de windschering in de onderste luchtlagen.

Supercells?

Zaterdagnamiddag en -avond zou er een behoorlijke portie windschering aanwezig zijn in de onderste luchtlagen. In de meest onstabiele zone in het zuidoosten lopen de waarden tussen 0 en 6 kilometer hoogte op naar 30-40 knopen. Lokaal zelfs tot 50 knopen. In de onderste kilometer zou de windschering zo’n 10 tot 30 knopen bedragen. Dat is meer dan voldoende voor goed georganiseerde multicellen en zelfs voldoende om een supercell te produceren. Mogelijk ontstaat er zelfs een MCS.

Ook de relatieve heliciteit toont vrij hoge waarden tot lokaal 200-300 m²/s². De overlap tussen hoge CAPE, de hoge mate aan windschering en aanzienlijke heliciteit geven de potentie aan tot het ontstaan van een stevige supercell met rotatie. We sluiten zelfs een lokale windhoos niet uit. Ook is er een risico op hevige valwinden. De windstoten kunnen makkelijk oplopen tot 60-70 km/u. Sommige weermodellen geven lokaal windstoten aan tot 90-100 km/u onder de zwaarste buien. Dat is niet ongewoon voor een supercell.

Veel neerslag op korte tijd

Ook de neerslaghoeveelheid is een aandachtspunt. De PW-waarden lopen op naar 30-40 millimeter, waardoor in de stevigste buien een hele plens water naar beneden kan vallen op korte tijd. Daarbij is dus ook een risico op wateroverlast.

Kortom, zaterdag gaan we de weersituatie goed in het oog moeten houden. De atmosfeer wordt behoorlijk onstabiel en dynamisch, waardoor hevig onweer kan ontstaan met alles erop en eraan. De focus lijkt te liggen op de oostelijke en zuidoostelijke delen van de Benelux wat het hevig onweer betreft. Het uiterste noordwesten ontsnapt wellicht de dans.

De komende dagen blijven we voor jullie de weersituatie nauwlettend opvolgen en volgen ook de nodige waarschuwingen indien nodig. Stay tuned!