Zware regenval door restanten ex-tropische cyclonen

Wat een hemelwater op dit moment! Het heeft deze vrijdag vrijwel de gehele ochtend en middag onafgebroken geregend. Op veel plaatsen is er tussen de 30 en 50 mm gevallen. Voorlopig zijn we nog niet van de neerslag af, want ons weer blijft onder invloed van diepe depressies op de Atlantische Oceaan.

Het zijn veelal restanten van tropische cyclonen die in de straalstroom terecht komen en vervolgens als extra uitgediept lagedrukgebied naar West-Europa trekken. Zo volgt het ene gebied met zware regenval het andere op. Deze situatie blijft zeker nog een week in stand.

Ex-tropische cyclonen

Op dit moment is het orkaanseizoen op de Atlantische Oceaan in volle gang. Het zeewater in de gebieden rond de de Caraïben is nu op zijn warmst, zo tegen de 30°C. Dit is veel hoger dan gebruikelijk. Aangezien orkanen hun voeding halen uit de temperatuur van het zeewater (met de voorwaarde dat de oppervlaktetemperatuur minstens 27°C moet zijn), neemt de intensiteit van orkanen toe bij een hogere zeewatertemperatuur.

Dit gebeurt nu in het Caraïbisch gebied. We zien daar de ene na de andere tropische storm ontstaan. Het orkaanseizoen verloopt daarom een stuk drukker dan normaal in die contreien. Naast het verwoestende karakter van Irma, waarvan we de hartverscheurende beelden allemaal hebben kunnen zien, vormen ook Katia en José bedreigingen voor de regio. Zware regenval en ongekend harde wind laten sporen van vernieling na.

Vaak trekken tropische systemen eerst westelijk (evenwijdig met de oost-west-gerichte stroming rond de evenaar). Wanneer het Amerikaanse continent ten westen van deze stormen in zicht komt, botsen ze op droge lucht vanaf het vasteland. Hierdoor is verder westelijke verplaatsing niet meer mogelijk. Oostwaartse verplaatsing is evenmin mogelijk, aangezien de stroming rond de evenaar van oost naar west verloopt.

Een zuidelijke koers is ook niet mogelijk, omdat de corioliskracht (het draaiende vermogen van depressies) op de evenaar zelf afwezig is. En laat de evenaar nu net ten zuiden van het Caraïbisch gebied liggen.

Noordwaartse koers

De enige optie die dus overblijft voor tropische cyclonen, is noordwaarts koersen. Soms doen ze de zuidelijke staten van de VS aan, andere keren trekken ze parallel aan de oostkust van de VS naar het noorden toe. Op een gegeven moment komen de systemen boven minder warm zeewater terecht (onder 27°C) en verliezen ze hun tropische structuur.

De lagedrukkern blijft echter intact en komt ergens boven de Atlantische Oceaan in aanraking met de straalstroom. In veel gevallen wordt het ex-tropische lagedrukgebied opgenomen in de westcirculatie. Als ‘normaal’ lagedrukgebied trekt het vervolgens naar het oosten toe, richting West-Europa dus.

Het woord ‘normaal’ staat in bovenstaande alinea bewust tussen haakjes, want deze ex-tropische systemen brengen nog steeds zware regenval en een bovengemiddelde hoeveelheid wind met zich mee. Precies dit laatste gebeurt nu boven West-Europa: de straalstroom wordt momenteel flink gevoed door ex-tropische cyclonen. Daardoor zijn lagedrukgebieden veel dieper dan normaal en de straalstroom veel sterker.

Zware regenval houdt ook komende tijd aan

In de Benelux hoeven we grootschalig gezien weinig verandering te verwachten de komende tijd. Het blijft wisselvallig en te koel voor de tijd van het jaar.

Zaterdag is er meer ruimte voor de zon dan op vrijdag. Toch kunnen er in het eerste deel van de dag nog een aantal pittige buien voorkomen. Bij deze buien kan ook onweer voorkomen, ook hagel is mogelijk. De bovenlucht is namelijk behoorlijk koud, wat de onstabiliteit van de atmosfeer vergroot. In de tweede helft van de middag wordt het vanuit het westen wel op steeds meer plaatsen droog en breekt de zon vaker door.

Het wordt maximaal 16 of 17°C, wat enkele graden te koel is voor begin september. De wind is meestentijds matig en komt uit een westelijke richting. In de nacht naar zondag alleen in het westen nog een enkele lichte bui, elders droog. Met enkele opklaringen en een afnemende wind koelt het af naar 7 of 8°C landinwaarts.

Zondag hebben we even een adempauze wat wisselvalligheid betreft. De zon schijnt overdag regelmatig, afgewisseld met wat stapelwolken. Her en der kan er nog een enkele bui voorkomen, maar de meeste plekken houden het gewoon droog. Dit heeft een gunstig effect op de temperatuur: de maxima bedragen 18 of 19°C. Wel gaat de wind wat in kracht toenemen.

Overdag waait het matig tot vrij krachtig uit het zuidwesten. In de avond trekt de wind verder aan naar hard tot stormachtig aan zee. Tevens gaat het ’s avonds weer regenen vanuit het westen.

• Voor de actuele neerslag ga je naar de regenradar.

Stormachtige maandag

Maandag staat vooral in het teken van veel wind. De gehele ochtend en middag staat er aan zee een stormachtige zuidwestenwind (8 Beaufort) en is er sprake zware windstoten in de orde 80-100 km/u. Er vallen gedurende de dag weer stevige buien, waarbij een klap onweer wederom mogelijk is. Het wordt 17 of 18°C.

• Benieuwd waar het maandag het hardst gaat waaien? Bekijk de windverwachting op onze site.

Woensdag en donderdag storm?

Het ziet er niet naar uit dat de doorstaande wind en de zware regenval volgende week uit het weerbeeld verdwijnen. Dinsdag is weer een relatief rustige dag met minder wind en meer zonneschijn. Er kunnen nog steeds enkele buien vallen, de meeste in de kustprovincies. Woensdag en donderdag neemt de onstuimigheid weer toe. Er volgt een nieuwe diepe depressie waardoor de wind weer gaat aanwakkeren.

Woensdag en donderdag is er aan de kust misschien wel storm mogelijk: windkracht 9. Verder gaan de maxima verder omlaag: donderdag en vrijdag is het met 14-17°C ronduit koel. Daarna mogelijk weer wat hogere temperaturen, maar het is nog onzeker of het weer daarbij gaat verbeteren.