Terugblik sterrenkijkdagen VVS Capella

Elk jaar opnieuw schaart heel sterrenkundig minnend Vlaanderen zich achter de telescoop gedurende Sterrenkijkdagen. Deze kijkdagen zijn een initiatief van de Vereniging Voor Sterrenkunde, Meteorologie, Geofysica en Aanverwante wetenschappen, de ‘VVS’. De VVS werd in 1944 gesticht te Gent ten behoeve van de amateursterrenkundigen in Vlaanderen. Door de jaren heen is de VVS uitgegroeid tot het jaarlijkse Sterrenkijkdagen en is onderverdeeld in lokale afdelingen en verenigingen zoals Capella Hoegaarden.

• Wat kunnen we waarnemen in maart/april (nachthemel)

VVS Capella wint aan populariteit

Capella Hoegaarden (‘Capella’) is een lokale VVS-afdeling met als doelgebied de donkere gemeenten Hoegaarden en Boutersem. De lokale afdeling betaan uit een aantal enthousiaste waarnemers die een mooie mix van de verschillende waarneemdisciplines vertegenwoordigen. De twee bekendste disciplines zijn deep-sky en planeetwaarnemingen. Anderen gekende waarneemobjecten zijn onze zon en onze maan. Onder de leden bevinden zich zowel visuele waarnemers als astrofotografen.

• Bekijk de ruimte via remote observatory

Ook Capella doet jaarlijks mee de Sterrenkijkdagen en brengt zo astronomie en weerkunde dichter bij de bevolking. Zo ontving Capella afgelopen weekend ruim 200 deelnemers. De leden van Capella hadden hun kijkers opgesteld aan het Sint-Jans College Meldert, achteraan het kasteelgebouw van de Aalmoezeniers van de Arbeid.

Hoewel het op vrijdag grotendeels bewolkt was, kregen de bezoekers toch een aantal prachtige beelden te zien van de maan en van Jupiter tijdens de sporadische opklaringen. Binnen in het kasteelgebouw liep er een interactief planetariumprogramma dat meer duidelijkheid bracht over afstanden in de ruimte en de omvang van sterren. Dit event werd dan ook druk bijgewoond en compenseerde de aanwezige bewolking ruimschoots.

11 maart 2016 werd een succes!

Zaterdag 11 maart leverde ronduit een zeer heldere en prachtige sterrenhemel op. De prachtige en haarscherpe beelden van de maansikkel, Jupiter en objecten zoals de grote Orionnevel zorgden voor spektakel, verbazing en grote bewondering uit bij vele bezoekers.

In het kasteelgebouw ontdekten kinderen tussen 6 en 12 jaar op zaterdagavond al spelenderwijs het universum in een uitgewerkt “Kindercosmos”-programma.

Dat het weer een centraal punt inneemt tijdens de Sterrenkijkdagen is niet abnormaal. De ‘seeing’, zeg maar de kwaliteit van de luchtlagen, bepaalt of een astrofotograaf zijn ultieme shot kan maken of niet.

Wat betekent ‘seeing’ in de astronomie?

Het woord ‘seeing’ wordt in astronomische kringen zeer vaak in de mond genomen en gecatalogiseerd als goed of slecht. Het begrip verwijst naar de mate waarin een astronoom een helder en stabiel astronomisch object in zijn telescoop krijgt. Naarmate zo een object, zeg maar de planeet Jupiter of Saturnus, wazig is net alsof ze boven een verwarming hangen, dan is er sprake van een slechte seeing: het beeld is wazig en twinkelt.

Een goede seeing daarentegen geeft een helder een stabiel beeld op. De aardatmosfeer speelt hierin een zeer grote rol. Zo kan je na een warme zomerdag gevolgd door een heerlijk heldere avond opgezadeld zitten met een zeer slechte seeing. Na een hele dag opwarming, laat de aarde gedurende de avond en nacht al haar warmte los en zorgt voor turbulentie in de atmosfeer wat nefast is voor de astronomische seeing.

Naast ‘seeing’ is er ook de ‘helderheid’ of de ‘magnitude’ van een astronomisch object. Magnitudes worden uitgedrukt in positieve en negatieve cijfers. Hoe lager (negatief) de magnitude, hoe helderder het (weerkaatste) licht en hoe dichterbij het object staat ten opzichte van de waarnemer. Hoe hoger (positief) de magnitude, hoe zwakker het (weerkaatste) licht, dus hoe verder het object staat. Bij een zeer heldere en droge sterrenhemel is de zichtbaarheid van zwakkere objecten steevast beter.

• Wat is een stackprogramma?

Als referentie: de zon heeft magnitude -27, de maan krijgt -13. Venus heeft magnitude -4 en de helderste ster aan de nachthemel, Sirius Alfa uit het sterrenbeeld de Grote Hond, heeft een absolute magnitude van 11,3.

Foto’s Raf Wuytjens