Overzicht nachthemel januari en februari 2016

Een nieuw jaar, een nieuw hemeloverzicht voor de komende 2 maanden. De nachten zijn lang en hopelijk de opklaringen breed. Januari heeft al meteen heel wat te bieden, zoals de meteorenzwerm de Boötiden en de komeet Catalina. We bekijken samen met u even de nachthemel van januari en februari. Vergeet niet om jullie eigen reacties en foto’s neer te zetten onderaan het artikel. Zo kunnen we van elkaar leren en genieten van wat de ruimte ons allemaal te bieden heeft.

• Meer weetjes over de ruimte: NoodweerBenelux

Overzicht nachthemel januari

Op het einde van 2 januari was de aarde het dichts bij de zon op ongeveer 147 miljoen kilometer, men noemt dit het perihelium. Een mooie samenstand van de maan, Mars en de ster Spica zien we 3 januari in het tweede deel van de nacht verschijnen in het oosten. Mars en Spica zijn bijna gelijk qua helderheid, maar kijk eens wat een kleurverschil.

Op 4 januari rond 6 uur kunnen we kijken naar het maximum van de meteorenzwerm de Boötiden. Bij gunstige weersomstandigheden kan men ongeveer 30 meteoren per uur waarnemen. Positief is dat ook de maan niet zal storen. 6 januari is het niet alleen Driekoningen, maar dan passeert een planetoïde de aarde op 4,8 miljoen kilometer en dat is in ruimtetermen ‘relatief’ dicht. Tijdens de ochtend van 7 januari zien we een samenstand in het zuidoosten van een zeer smalle maansikkel waarbij Saturnus en Venus er rechts van staan.

Tijdens de ochtend van 9 januari is er laag in het zuidoosten een zeer heldere stip te zien. Dit zijn namelijk Venus en Saturnus die zicht ten opzichte van de aarde zeer dicht bij elkaar bevinden. Op 17 januari 2016 staat de komeet Catalina het dichts bij de aarde, meer info hierover leest u hieronder. 26 januari gaat bij zonsopgang de maan onder in het westen, 3 graden ten noorden ervan staat Regulus. Tenslotte zien we in de nacht van 27 op 28 januari de maan met vlak daarboven de planeet Jupiter.

Wat de planeten betreft zien we Mercurius begin januari ’s avond in het zuidwesten. Jupiter zien we in de tweede helft van de nacht. Venus, Saturnus en Mars zien we ’s morgens.

Komeet Catalina

De komeet Catalina of C/2013 US10 zal de komende dagen in zichtbaarheid toenemen. Op 17 januari 2016 zal deze zich het dichts bij de aarde bevinden. De afstand aarde – komeet bedraagt dan 108 miljoen kilometer. Met een helderheid die geschat word met een magnitude +5,5 vertaalt zich dat bij gunstige weersomstandigheden dat de komeet zichtbaar is met een verrekijker of (kleine) telescoop. De komeet zal wellicht net niet helder genoeg zijn om met het blote oog waar te nemen. Echt wel eens de moeite dus om er een glimp van op te vangen want deze komeet zal zich wellicht maar éénmalig in ons zonnestelsel bevinden.

Catalina heeft een doorsnede van ongeveer 20 kilometer en de plasmastaart is ongeveer 800 000 kilometer lang. Deze komeet heeft naast een plasmastaart ook een stofstaart. De komeet zal ’s nachts zichtbaar zijn in het sterrenbeeld Jachthonden en vervolgens in de sterrenbeelden Grote Beer en Draak. De periode rond 11 januari is de komeet de hele nacht zichtbaar en is de kans dus het groots om ze te kunnen waarnemen bij goed weer.

• Interessant: zuurstof ontdekt op komeet 67P

Overzicht nachthemel februari

1 februari beginnen we in de ochtend met een nauwe samenstand van de maan die vlak boven de planeet Mars staat. Op 3 februari staat de maan dan weer links naast de planeet Saturnus en op 6 februari vinden we vlak voor zonsopkomst de smalle maansikkel terug in het zuidoosten met daaronder de planeet Venus. En voor wie zijn ogen wil ’testen’ die kan op 9 februari net na zonsondergang een zeer smalle maansikkel waarnemen in het WZW aan de horizon, rond 18:10 uur lokale tijd.

24 februari staat Jupiter in de nabijheid van de maan en op 26 februari zien we dan de maan opkomen waaronder we de veranderlijke ster Spica zien schitteren. Dit jaar hebben we ook een schrikkeljaar waarbij dus februari 1 dag langer duurt en we 29 februari kennen. En dan nog even kort voor februari het overzicht wat de planeten betreft. Mercurius zien we begin februari in de ochtendschemering, Jupiter bijna de hele nacht en Venus, Saturnus en Mars opnieuw s’ morgens.

Enkele weetjes

• Net als de aarde kent de planeet Mars ook seizoenen. Op 3 januari begint daar de astronomische zomer op het noordelijk halfrond.
• Elke nacht zijn er wel enkele meteoren te zien. In de volksmond ook wel “vallende sterren” genaamd. Bij een meteorenzwerm komen de meteoren uit dezelfde richting, uit de radiant van de zwerm. Maar soms zijn er dus ook te zien uit andere richtingen en zonder dat er een meteorenzwerm passeert. Dit zijn dan ‘sporadische meteoren’.

Bron: stellarium, astroblogs.nl, spacepage.be