Op weg naar recordhitte in de Alpen met vorstgrens op 5200 m?
0
De laatste dagen van juni 2025 brengen uitzonderlijke warmte met zich mee, vooral ook in de hogere Alpen. Onder invloed van een krachtige “heatdome”, stijgen de temperaturen in de Alpen naar extreme waarden. Volgens de weermodellen zou de vorstgrens op zaterdag 28 juni zelfs kunnen oplopen tot boven de 5000 meter, hoger dan de top van de Mont Blanc. Hoe uitzonderlijk is zo’n fenomeen, en wat betekent dit voor de gletsjers nadat de winter en lente al zeer sneeuwarm verliepen?
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Opbouw hogedrukgebied
Vanaf vrijdag neemt een hogedrukgebied opnieuw de overhand in Centraal-Europa, met verder stijgende luchtdruk de dagen erna. Deze weersituatie, die zich wel al vaker heeft voorgedaan in de tweede helft van juni, is ideaal voor hitte op alle hoogtes door twee samenwerkende factoren:
- Sterke subsidentie (dalende luchtbewegingen die opwarming veroorzaken)
- Aanvoer van zeer warme lucht vanuit het Iberisch Schiereiland met een diepe zuidenwind.
In de temperatuurvoorspellingen op ongeveer 6000 meter (500 hPa) is voor zaterdagavond een uitzonderlijk hoge waarde van -4,7 °C te zien, precies wanneer Zwitserland zich onder de kern van de heatdome bevindt (aangeduid als een blauwe luchtbel met een “H”).
Extreem warme luchtmassa’s tot op grote hoogte
Deze ontwikkeling zorgt voor een opmerkelijke opwarming, zelfs op grote hoogte. In de nacht van vrijdag op zaterdag wordt een recordbrekende 0 °C-isotherm verwacht rond 5200 meter, volgens het ICON-CH2-EPS-model. Onderstaand diagram toont ongeveer 16°C op 850 hPa en 0°C op 550 hPa. De atmosfeer krijgt dus een zeer zwakke thermische gradient.
Dit betekent dus dat het pas vriest boven 5200 m. Dergelijke isotherm van 0 °C boven de 5000 meter is in juni nog nooit gemeten in Payerne sinds het begin van de dagelijkse radiosondewaarnemingen. Het huidige junirecord staat op 4912 meter, gemeten op 18 juni 2017. De hoogste berg van de Alpen, de Mont Blanc, zal met zijn 4806 m, dus volledig in de positieve temperaturen vertoeven.
Juni 2025 op weg naar tweede warmste sinds het begin van de metingen
Met nog enkele dagen te gaan is juni 2025 goed op weg om de op één na warmste junimaand in Zwitserland te worden sinds het begin van de metingen in 1864, enkel overtroffen door juni 2003. De vooruitzichten tot maandag geven geen hoop op verkoeling; integendeel, de temperaturen, zowel overdag als ’s nachts, blijven verder stijgen.
Dat is trouwens niet alleen het geval in Zwitserland. De felste hitte lijkt voor Frankrijk en Spanje/Portugal bestemd. In Frankrijk worden op uitgebreide schaal temperaturen tot 40°C verwacht. In Spanje en Portugal kan het kwik zelfs stijgen tot 45°C.
En ook in de Benelux staan er zeer hoge temperaturen op het programma. Volgens verschillende weermodellen start er op vrijdag 27 juni een hittegolf welke zal pieken op maandag en dinsdag (en mogelijk ook nog woensdag) met dan maxima tot 35°C en meer.
Groot massa verlies van Alpen gletsjers in 2025
De gevolgen van de zeer hoge temperaturen en uitbundige zonneschijn zijn natuurlijk nefast voor de cryosfeer, de bevroren wereld. De beperkte hoeveelheden sneeuw die er afgelopen winter (en lente) op de alpengletsjers zijn gevallen smelten letterlijk als sneeuw voor de zon.
Wat overblijft is het blote ijs, dat nog 3 maanden zon en warmte zal moeten verdragen en dus onherroepelijk zal wegsmelten. IJs heeft een lager albedo (reflecterend vermogen) dan sneeuw wat wil zeggen dat er ook meer massa kan verloren gaan dan voor een met sneeuw bedekte gletsjer.
De vraag is dus al niet meer of 2024/2025 een zeer negatief zou worden voor de alpengletsjers, maar wel hoe extreem het zal zijn. Volgens recente observaties zullen de gletsjers begin juli al hun opgebouwde massa sinds 1 oktober kwijt zijn, en treden ze vanaf dan in netto massa verlies tot het einde van het massa balans jaar (eind september).