Onstuimige weersituatie nadert de Benelux

Weerliefhebbers die houden van dynamisch weer met kans op flink wat wind, neerslag en zelfs onweer zitten komende 24u prima in de Benelux. Weermodellen zinspelen op een zeer complexe weersituatie waarbij een kleinschalig lagedrukgebied via Frankrijk de oversteek wil maken naar Denemarken. Dankzij de nabijheid van een verscherpende hoogtetrog ontstaat een zogenaamd RACY. Dit zijn kleinschalige depressies die op korte tijd explosief kunnen uitdiepen met schade tot gevolg.

• Actief op Youtube? Abonneer gratis op ons kanaal (25.000 abonnees)

Precaire weersituatie met kans op schade

Dit soort kleinschalige settings met een uitdiepend lagedrukgebied (Rapid Cyclogenesis) betekenen voor de Benelux meestal “alles of niets”. In het meest negatief scenario diept het lagedrukgebied fel uit en ontstaat een fel windveld met stormachtige windstoten die gemakkelijk 90 km/u kunnen overschrijden. Dergelijke systemen gaan ook vaak gepaard met grote neerslagsommen en verhogen de kans op wateroverlast. Het mag dus duidelijk zijn dat dit extra goed gemonitord moet worden.

Het systeem dat zal overtrekken wordt aangedreven door een “diffluente” hoogtetrog op 5.5 km hoogte met de straalstroom aan de linkerflank en met aan de voorzijde daarvan een maximum aan PVA (positive vorticity advection). Ook de jetstream is een extra trigger voor de dynamiek. Het complex lagedrukgebied kan fel uitdiepen aan de linker uitgang van een jetstreak en een rechteringang van een andere jetstreak.

De aanwezigheid van de jet zorgt bovendien ook nog eens voor de aanwezigheid van aanzienlijke windschering (tussen 30 en 50 knopen tussen 0 en 6km). Dat kan ervoor zorgen dat de koufronten die overtrekken erg actief kunnen worden, mogelijk opgelijnd tot een squall-line met stevige windstoten en onweer.

Het blijft echter niet beperkt tot de convectieve windstoten op het koufront, want door het samenknijpen van de isobaren aan de achterzijde van de depressiekernen, kan ook de windgradiënt fel toenemen (het zogenaamde “knijpveld”), met stevige rukwinden tot gevolg. Het zwaartepunt lijkt weggelegd voor de kustregio’s en het centrale en vooral noordelijke deel van Nederland.

• Hoe voorspel je windstoten bij onweersbuien?

Wanneer we verder inzoomen op het ICON-D2 weermodel, dan zien we de windstoten gemodelleerd in onderstaande weerkaart. We herkennen bijzondere waarden boven het noorden van Nederland waar de rukwinden kunnen pieken naar 100 tot 120 km/u. Momenteel houden we nog geen rekening met de extreem hoge uitschieters tot 140 km/u of meer, maar beschouwen dit wel als een aandachtspunt.

• Bekijk onze online weerkaarten gratis

Hoge neerslagsommen

Dergelijk kleinschalig systeem kan ook op korte tijd hoge neerslagsommen veroorzaken. Zeker als de depressiekern tijdelijk wat vertraging oploopt boven het noorden van Nederland en enkele uren stationair blijft. Weermodellen berekenen neerslagsommen die meestal tussen 10 en 30mm komen te liggen. Over het noorden van Nederland gaan berekeningen zelfs vlot boven 50 mm.

Situatie doet denken aan 28 mei 2000

Bovenstaande weersituatie heeft veel weg van de onstuimige setting op 28 mei 2000. In tegenstelling tot situaties in het verleden waarbij NWP-weermodellen nog niet bestonden was deze setting vrij goed opgepikt door weermodellen. Vooral Nederland had er toen veel last van met vliegverkeer op Schiphol dat vertraging opliep. Er werd zelfs tijdelijk 10 BFT gemeten. Of het op 5 juli 2023 zo’n vaart zal lopen is nog maar de vraag, maar de ingrediënten liggen alvast op tafel.

• Meer informatie over het kanaalrat op 28 mei 2000