Modderstroom in Italië door smelt en waterbom in de Alpen
0
Bardonecchia in regio Piemonte is het Alpenstadje dat gisteren zwaar is getroffen door een plotselinge en verwoestende modderstroom of flashfood. Ook twee jaar geleden in augustus 2023 veroorzaakte een modderstroom ravage. Na een urenlange intense regenval – een waterbom – trad de Merdovine-rivier buiten haar oevers en raasde door de gemeente. Deze modderstroom in Italië benadrukt nog maar eens hoe belangrijk het is zowel lokaal weer en een veranderend klimaat nauwgezet op te volgen.
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
“We worden steeds meer geconfronteerd met noodsituaties door extreem weer die we ooit als uitzonderlijk beschouwden, maar die nu steeds meer voorkomen”, zegt de president van de regio, Alberto Cirio.
- Italië krijgt het zwaar te verduren op de laatste dag van juni. Verder naar het zuiden werd het land namelijk ook getroffen door een aardbeving bij Napels van 4,6 op de schaal van Richter, de zwaarste daar sinds 40 jaar. Deze aardbeving is gelinkt aan de seismische activiteit in de Campi Flegrei die we eerder documenteerden.
Bardonecchia, een Alpendorp waar valleien samenkomen
Waar ligt Bardonecchia? De gemeente ligt vlakbij de Franse grens, op 90 km ten westen van Turijn. Het ligt bijna in de meest westelijke punt van Italië. In het alpenstadje komen vier grote bergvalleien samen, wat wil zeggen dat dit een vrij groot rivierbekken opvangt.
Een risicovolle geografie, en laat daar nu een waterbom op vallen.
- Vandaag Benelux: opletten voor hitte, krijg geen hitteslag!
Modderstroom in Italië: 1 man van 70 sterft
De modderstroom op 30 juni sleurde alles in haar pad mee: water, puin en voertuigen door straten, huizen en winkels. Er was nauwelijks tijd voor waarschuwen of evacueren. Bewoners werden opgeroepen binnen te blijven (maar niet in kelders) en verplaatsingen te vermijden.
Hulpdiensten rukten uit onder gevaarlijke omstandigheden om de ergst getroffen gebieden te bereiken, geïsoleerde mensen op te sporen en essentiële infrastructuur te bewaken. Vele wegen zijn onbegaanbaar door wateroverlast, modder en puin. Er is ook een dodelijk slachtoffer. Een man van 70 liet het leven.
- Waterbom in Italië op 13 april 2025.
Beelden op sociale media tonen modderstromen die pleinen overspoelen, meegesleurde auto’s en ondergelopen gebouwen. Ooggetuigen spreken van een oorverdovend geraas, gevolgd door een muur van zwarte modder en vuil water die in enkele minuten de gemeente overspoelde.
Modderstroom van 2023
Het is niet de eerste keer dat Bardonecchia wordt getroffen. Op 15 augustus 2023 veroorzaakte een modderstroom de evacuatie van meer dan 120 mensen, waaronder gasten van een hotel en personeel van het politiebureau. Toen werden nutsvoorzieningen beschadigd en werd een grootschalige hersteloperatie op poten gezet. De huidige ramp lijkt minstens even ernstig, zo niet erger.
- Koudebel Italië eerder in juni, onweer, hagel.
Oorzaken modderstroom
Smeltwater, onstabiele berghellingen: recept voor een ramp!
Wat deze modderstroom extra zorgwekkend maakt, is hoe ze is ontstaan. Een letale mix van verzadigde bodems, smelt in de Alpen van gletsjers en hevige regenval gingen aan de ramp vooraf. Door klimaatverandering zijn gletsjers en permafrost in de bergen boven Bardonecchia sterk teruggetrokken, wat de stabiliteit van berghellingen ondermijnt en water sneller laat afstromen. Hierdoor kunnen natuurlijke barrières het water niet meer vasthouden, met catastrofale gevolgen.
- Smeltende permafrost in Canada: bruine pap
Hydrologen en klimaatspecialisten waarschuwden al eerder voor de toenemende risico’s in bergachtige gebieden. Door de steile hellingen en smalle valleien rondom plaatjes als Bardonecchia en elders is het vrijwel onmogelijk om overtollig water op te vangen of af te remmen zodra deze op gang komen.
Noodtoestand uitgeroepen: 300 mensen voorlopig dakloos
Ongeveer 300 mensen zijn voorlopig dakloos. Het Rode Kruis coördineert noodopvang in scholen en sporthallen. Hulporganisaties brengen draagbare verlichting en waterzuiveringsapparatuur binnen. Dat is geen overbodige luxe, want vervuild water kan leiden tot maag- en darmziekten. Mensen worden ook behandeld voor onderkoeling, kneuzingen en ademhalingsproblemen.
- De wind kan uit alle richtingen blazen in Italië: sirocco en bora.
Het verkeer in de regio ligt plat. De snelweg tussen Bardonecchia en Turijn is deels ondergelopen of geblokkeerd door puin. Spoorverbindingen via de Frejus-tunnel zijn opgeschort in afwachting van inspectie. Alleen terreinwagens en helikopters kunnen nog hulpgoederen vervoeren.
De infrastructuur, huizen, het gemeentegebouw waaronder het politiebureau, hebben schade opgelopen. Bruggen over de Dora di Bardonecchia (de rivier stroomafwaarts van Bardonecchia) worden geïnspecteerd op structurele zwakte. Helikopters van de Italiaanse Civiele Bescherming zijn uitgerukt om schade in kaart te brengen en gestrande inwoners uit hoger gelegen gebieden in veiligheid te brengen.
Bardonecchia: ontoereikende infrastructuur in risicovolle geografie
De kwetsbaarheid van Bardonecchia is mede te wijten aan beperkte infrastructuur en een tekort aan adequate overstromingsmaatregelen. In andere Alpenregio’s zoals Zuid-Tirol en Trentino deden zich het afgelopen jaar soortgelijke rampen voor, wat leidde tot oproepen voor betere mitigatie en waarschuwingssystemen.
De schade aan huizen en bedrijven is aanzienlijk. De opruiming zal weken duren; heropbouw kan tot 2026 in beslag nemen. Veel gebouwen hebben geen volledige verzekering vanwege hoge kosten en risico’s.
Deze ramp onderstreept hoe snel bergdorpen kunnen worden overrompeld en hoe dringend er moet worden geïnvesteerd in preventie, noodhulp en klimaatbestendige infrastructuur.
Bron.