Krijgen we een heuse sneeuwverrassing woensdag en donderdag?

Al enkele dagen houden we met argusogen de weerkaarten in de gaten, want het belooft spannend te worden op woensdag en donderdag. Alle weermodellen tonen reeds enkele dagen mooie sneeuwkansen voor de Benelux door een slepende neerslagzone die komt opzetten uit het zuiden. Sommige modellen berekenen zelfs een heuse ‘sneeuwbom’ over het zuiden van de Benelux. Vooral België lijkt een grote kans te maken op een sneeuwverrassing.

Maar zoals steeds betreft het een zeer precaire situatie waarbij het afwachten blijft tot het laatste moment. Want een kleine verschuiving van de positie van de storing kan een wereld van verschil betekenen voor wat betreft de neerslagsoort: wordt het regen, smeltende sneeuw of sneeuw? En welke regio’s maken het meeste kans op een sneeuwverrassing? We werpen een blik op de laatste nieuwe runs van de weermodellen voor jullie.

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Luchtmassagrens over het zuiden van de Benelux

De weermodellen komen nu al enkele dagen met een spannende sneeuwsituatie op de proppen. Dat het spannend is op de weerkaarten blijkt duidelijk uit de verhoogde activiteit op onze discussiedraad. Die staat roodgloeiend! Maar wat staat er exact te gebeuren? We zoomen even in op de laatste ontwikkelingen op de weerkaarten voor jullie. Mogelijk krijgen we een sneeuwverrassing!

Op woensdag zien we een omvangrijk lateraal uitgerekt lagedrukgebied naderen van over de Atlantische Oceaan. Dit lagedrukgebied ontwikkelt een dubbele kern waarvan een eerste uitloper woensdagavond via het noorden van Frankrijk over het zuiden van België en Luxemburg zal trekken. Een tweede depressiekern schuift donderdagnacht voorbij en het geheel trekt vervolgens op donderdag door richting Duitsland en Polen.

Doorheen het lagedrukgebied loopt een duidelijke luchtmassagrens (LMG) dus wederom in de buurt van de Benelux komt te liggen. Al ziet het ernaar uit dat de grens vrij zuidelijk komt te liggen. Deze grens markeert de overgang tussen koude polaire lucht ten noorden en zachtere oceaanlucht ten zuiden. Verbonden aan het lagedrukgebied zal op woensdagavond een warmtefront vanuit het zuiden over de Benelux trekken.

Aan de noordflank daarvan bevindt zich de koudere polaire lucht met nog koude bovenlucht. Aan de achterzijde van dit warmtefront zit zachtere (boven)lucht die zeer traag wat noordwaarts zal oprukken woensdagavond. De warme bovenlucht zal zich vooral manifesteren over het zuiden van België, voornamelijk over de provincie Luxemburg.

Het gehele frontale systeem golft ietwat (met enige activering) en occludeert over het zuiden van de Benelux. De meest actieve neerslag bevindt zich onder de golf/het occlusiepunt. In het verlengde van het warmtefront ligt een langgerekt occlusiefront dat stilaan wat zal verbrokkelen donderdagnacht. Met het arriveren van de tweede depressiekern zal dit oude occlusiefront weer wat gaan activeren donderdagochtend en wat indraaien rond de tweede depressiekern.

Rondom het lagedrukgebied ontwikkelt zich zo een nieuwe frontale structuur. Tegelijk zal met dit tweede front ook weer koudere polaire lucht van noordwest naar zuidoost uitzakken over de Benelux. De zachte bovenlucht wordt dan opnieuw zuidwaarts verdreven.

Krijgen we een sneeuwverrassing op woensdag en donderdag?

De nabijheid van de luchtmassagrens maakt de voorspellingen voor woensdag en donderdag erg onzeker, want een kleine verschuiving van de systemen en bijhorende temperatuurgrenzen kunnen een wereld van verschil gaan betekenen! We bespreken kort even de situatie op basis van de huidige prognoses van diverse weermodellen.

Bespreking ECMWF en GFS

Op woensdagnamiddag vertoeven we in polaire lucht, maar zijn de temperaturen nog ruim positief met tot +3 of +4°C aan de grond. Op hoogte vriest het enkele graden. De eerste neerslag van het aankomend warmtefront kan dus als regen vallen bij zeer lichte intensiteit. Zuidelijker zien we door activering van het front dat de neerslag steeds meer transformeert naar (smeltende) sneeuw, zowel door een band met koudere bovenlucht alsook door het isothermische effect met afkoeling van de luchtkolom door de vallende matige tot intense sneeuwval. De initieel smeltende sneeuwval zal daardoor ook in een brede zone kunnen overgaan in droge sneeuw na een tijdje door toenemende intensiteit en het effect van isothermie.

• Lees hier wat isothermie precies is.

Het meest zuidelijk zien we terug een zone ontstaan met regen. Dat is precies de zone waar de bovenlucht is opgewarmd achter het warmtefront, ten zuiden van de nulgradengrens op 850 hPa. De sneeuwverrassing is dus weggelegd voor de zone waar het front het actiefst is ten noorden van de nulgradengrens. En dat maakt de precieze verwachting net erg onzeker, want alle modellen leggen deze grenzen nét iets anders.

Zo zien we duidelijk dat voorlopig tijdens de avondruns op 6 januari het Europese model het meest zuidelijk zit en het Amerikaans model beduidend noordelijker. Dit laatste model laat dus de meeste sneeuw zien voorlopig over een groot deel van Vlaanderen en zuid-Nederland en vooral regen over het zuiden van België. Het Europese model laat meer sneeuw zien over het centrale deel van België (minder noordelijk) en laat ook de zone met regen iets zuidelijker uitkomen.

Fijnmazige modelupdates

Ook de eerste fijnmazige updates zijn inmiddels beschikbaar voor woensdag. Daarop zien we dat ook de fijnmazige modellen zoals HARMONIE en AROME de winterse neerslagzone vrij noordelijk en actief berekenen. Ook daar zien we wel nog verschillen. Zo laat AROME vooral natte sneeuw zien en enkel sneeuw over de Hoge Venen, terwijl HARMONIE wel droge sneeuw laat zien door een sterker isothermisch effect. AROME ziet iets zuidelijker, HARMONIE iets noordelijker, dit heeft ook een effect op de regen in het zuiden van België die prominenter is bij HARMONIE.

Het lijkt wel vast te staan dat de beste sneeuwkansen voor België weggelegd zijn, en dat het uiterste zuiden van België hoogstwaarschijnlijk een tijdlang met regen te maken zal krijgen. De eerste neerslag zal hoofdzakelijk vloeibaar zijn en smelten door positieve temperaturen aan de grond (m.u.v. de hoge Ardennen waar het snel zal vriezen). Maar door isothermische effecten en hogere neerslagintensiteit zal er stilaan een zone ontstaan met droge sneeuwval die kan accumuleren met regionaal een sneeuwtapijt tot enkele centimeters dik. In deze zone kan het kwik woensdagavond en donderdagnacht richting het vriespunt zakken. Dat zou wel eens een heuse sneeuwverrassing kunnen opleveren.

• Lees hier alles over de natuurkunde achter sneeuw en het sneeuwdek!

Op de Hoge Venen kan er mogelijk een dik pak sneeuw bijvallen (als de zachte lucht niet te ver noordelijk opschuift). Ook over het centrale deel van België lijkt er toch wel wat sneeuw te kunnen gaan vallen. Komende dagen zullen meer details brengen qua accumulatiehoeveelheden en de exacte locatie van de verschillende neerslagtypes. Waar krijgen we een sneeuwverrassing? En waar draait het uit op een flop? Kunnen we spreken van een sneeuwbom op sommige plekken? We blijven het opvolgen voor jullie! De komende runs zijn te bespreken onderaan in de discussiedraad.