Flinke kou en veel zee-ijs in brongebieden
Na een week met op veel plekken in de Benelux (natte) sneeuw en enkele vorstnachten gaan de temperaturen de komende tijd geleidelijk weer omhoog. Dat geldt niet voor onze brongebieden. Dat zijn plekken vanuit waar zeer koude lucht op transport kan worden gezet naar de Benelux. In Scandinavië en vooral Rusland was het al lange tijd behoorlijk koud en deze vrieskou lijkt zich nog te gaan verscherpen. Daardoor is er bijvoorbeeld al veel meer ijsvorming aanwezig in de Botnische Golf dan normaal voor begin december.
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Temperaturen tot onder -50 graden
Afgelopen nacht zijn in Siberië temperaturen tot ver onder de -50 graden gemeten. Hoewel het daar ‘s winters altijd wel zeer koud is, zijn dit soort temperaturen ook voor die regio uitzonderlijk. In de plaats Imea werd een minimumtemperatuur genoteerd van -57,8 graden. Ter vergelijking, normaal is het er in de nacht ‘slechts’ ongeveer -45 graden. De recordwaarden voor begin december liggen zo tussen de -55 en -60 graden.
Ook dichter bij huis flink koud
Voor diepvriestemperaturen is een verre reis richting Siberië echter helemaal niet nodig. Zo worden voor de nacht naar dinsdag ook in Scandinavië op meerdere plekken temperaturen van -30 graden of lager verwacht. Afgelopen nacht was dat lokaal ook al het geval, met -33,1 in het Noorse Tynset. Omdat de zon er overdag maar heel weinig kracht heeft – als ze überhaupt boven de horizon komt – warmt het overdag ook maar nauwelijks op.
Afgelopen nacht werden in Noorwegen lokaal al minima onder -30 graden behaald (Meteociel).
Het is sowieso al langere tijd erg koud in het noordoosten van Europa. Op 27 november werd bijvoorbeeld een temperatuur van -34,2 graden gemeten in het Finse Savukoski Tulppio. Zo’n lage temperatuur in de maand november was in Finland al sinds 2002 niet meer voorgekomen.
De oorzaak daarvan was een combinatie van weinig wind en brede opklaringen voor een langere periode. In de lange nachten van dit jaargetijde kan het dan zeer snel afkoelen.
Na een koude maand oktober verliep ook de maand november in vrijwel heel Scandinavië beduidend kouder dan normaal met afwijkingen tussen ongeveer -2 en -5 graden ten opzichte van het gemiddelde tussen 1981 en 2010. Het was daarmee één van de weinige plekken wereldwijd met negatieve temperatuurafwijkingen in november.
November verliep in een groot deel van Europa aan de zachte kant, maar in Scandinavië was het juist zeer koud met afwijkingen tot ongeveer -5°C ten opzichte van normaal (Karsten Haustein).
Groot oppervlakte zee-ijs
Door alle kou van de afgelopen weken in Scandinavië groeit het zee-ijs in de Botnische Golf gestaag aan. Op 3 december was een oppervlakte van 25.000 km2 bedekt met ijs. Dat is meer dan zes keer zo veel als normaal (4.000 km2). Zo’n oppervlak wordt normaal pas tegen begin januari bereikt. Fun fact: gemiddeld bereikt het zee-ijs pas eind februari met maximale oppervlak, als de meteorologische winter al ten einde loopt.
Vooral in het noorden van de Botnische Golf is al flink wat zee-ijs aanwezig tot een dikte van lokaal 35 centimeter (SMHI/FMI).
