20 juli 2020 - 5 min. lezen
0 reacties 0

Bij een wisselvallig weertype worden ze veelvuldig waargenomen. Regenbogen. Soms ziet men een enkele regenboog. Het kan ook voorkomen dat de regenboog helder genoeg is om een bijregenboog te produceren. En dan bestaat er ook nog het fenomeen dat de donkere band van Alexander wordt genoemd. Dit verschijnsel kan te zien zijn tijdens een dubbele regenboog.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]

Hoe ontstaat een regenboog?

Een regenboog vormt zich wanneer licht door waterdruppels gaat die in de atmosfeer hangen. Het licht verandert van richting als het door de waterdruppeltjes gaat.

Dit resulteert in twee processen: reflectie en breking.

Wanneer licht reflecteert op een waterdruppel, kaatst het eenvoudig terug in de tegenovergestelde richting van waar het vandaan kwam.

Wanneer licht breekt, verandert het van richting.

Regenbogen vormen zich doordat wit licht de waterdruppel binnenkomt, waar het in verschillende richtingen wordt verstrooid. Wanneer deze verstrooide lichtgolven de andere kant van de waterdruppel bereiken, reflecteren ze terug de druppel uit.

  • Het nieuwste boek van Lieven Scheire al in huis gehaald? Kom meer te weten over fysica in dit boek.

Omdat het witte licht in water wordt gescheiden, verschijnt het gebroken licht als afzonderlijke kleuren voor het menselijk oog. De kortere, blauwe en violette golven worden effectiever verstrooid dan de langere, oranje en rode golven. Violet licht kent een brekingshoek van 40°, terwijl dit voor de kleur rood 42° is.

Dit klinkt misschien wat moeilijk. Wat het eigenlijk betekent, is dat de violette kleur meer afgebogen wordt dan de andere kleuren. In de regenboog is dit ook terug te zien. De violette kleur zit aan de binnenkant. De rode kleur bevindt zich helemaal aan de buitenkant.

Een regenboog bevindt zich niet op een bepaalde afstand van de waarnemer, maar komt voort uit een optische illusie. Een regenboog is dus geen object en kan niet fysiek worden benaderd.

Zelfs als een waarnemer een andere waarnemer ziet die “onder” of “aan het einde” van een regenboog lijkt te staan, zal de tweede waarnemer een andere regenboog zien – verder weg – onder dezelfde hoek als die van de eerste waarnemer. De spreekwoordelijke pot goud aan het einde van een regenboog is dus helaas niet bereikbaar.

Close-up van een regenboog waar goed te zien is dat violet aan de binnenkant en rood aan de buitenkant zit

Hoe ontstaat een bijregenboog?

De regenboog uit de vorige paragraaf wordt ook wel de hoofdregenboog genoemd. Een bijregenboog of nevenregenboog is de tweede, wat fletsere, regenboog die zichtbaar is bij een dubbele regenboog.

Verrassend genoeg komt dit fenomeen eigenlijk vrijwel altijd voor, vooral op momenten dat de zon laag aan de hemel staat, zoals in de vroege ochtend of late namiddag. De bijregenboog is echter niet altijd zichtbaar voor het menselijk oog. De tweede regenboog is zwakker en meer ‘pastelkleurig’ van toon dan de hoofdregenboog. Dit heeft te maken met het vormingsproces van een bijregenboog.

In de hoofdregenboog reflecteert het licht eenmaal in een waterdruppel.

Bijregenbogen vormen zich wanneer licht tweemaal wordt gereflecteerd in een waterdruppel. Dit betekent dat de volgorde van de kleuren omgekeerd is in vergelijking met de hoofdregenboog.

Deze boog kent een fletsere kleur, omdat er meer licht ontsnapt uit twee reflecties in vergelijking met één.

De secundaire regenboog is ook verspreid over een groter gebied van de lucht. Hij is bijna twee keer zo breed als de primaire boog.

De bijregenboog bevindt zich ongeveer 10 graden boven de hoofdregenboog in de hemel.

De kleurvolgorde van buiten naar binnen voor de bijregenboog is dus als volgt: violet, indigo, blauw, groen, geel, oranje en rood.

Wat is de donkere band van Alexander?

Tussen de twee eerder genoemde regenbogen is soms een donkere, brede boog zichtbaar.

De donkere band van Alexander.

U vraagt zich misschien af waar dit fenomeen zijn naam aan te danken heeft. Misschien aan de naam van de Nederlandse Koning Willem-Alexander? Nee, het verschijnsel is genoemd naar de Griekse filosoof Alexander van Aphrodisias. Hij beschreef dit fenomeen al in 200 n.Chr.

De band vormt zich tussen de hoofd- en bijregenboog. Dus tussen de buitenste, rode band van de hoofdregenboog en de binnenste, opnieuw rode, band van de bijregenboog.

  • Wil je zelf het weer of de kans op een regenboog voorspellen? Kom in dit boek alles te weten over meteorologie.

Hiertussen vindt geen verstrooiing van licht plaats door de waterdruppels. Hierdoor doet de lucht donker aan, ook omdat hij is ingeklemd tussen twee heldere regenbogen.

De volgende keer dat u een dubbele regenboog ziet dus even goed kijken of u ook de donkere band van Alexander kunt spotten!

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

3 dagen geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

14 april 2024 - 6 min. lezen