Winterse signalen deel 3: Spannende ontwikkelingen
We beleven ongezien spannende tijden wat betreft het weer voor Kerstmis. Zacht? Of toch kouder met sneeuwkansen? Ondertussen hebben de meeste modellen de zachte kant gekozen, maar er heerst nog steeds onzekerheid. Het noorden van Nederland heeft de meeste kans op een kouder weertype. Volgende week tonen de modellen ondertussen koudere weerkaarten, met dank aan een poging van de Groenlandblokkade om zich zuidwaarts uit te breiden. Hoog tijd dus voor een blik op de laatste weerkaarten en op de winterse signalen. Stilaan begint er ook in de stratosfeer iets te rommelen …
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Kortstondig koud
Een kleine, mobiele hogedrukrug levert ons deze week kortstondig winterweer op. Afgelopen weekend was het nog boterzacht, dinsdagochtend vroor het tot -10°C. Deze snelle overgang toont dat De Winter eigenlijk niet ver zit. Als de brongebieden koud genoeg zijn is er niet veel nodig om Koning Winter de Benelux te laten veroveren.
Kleine hogedrukrug en brede opklaringen
Deze koude episode bij het begin van de astronomische winter hebben we te danken te danken aan twee lagedrukgebieden (één ten westen van Ierland en één boven Noord-Oost Europa) met daartussen een (mobiele) hogedrukrug. De Benelux vertoeft aan de oostkant van de rug met daardoor aanvoer van origine koude lucht. Met opklaringen is er dan ‘s nachts niet veel nodig om het kwik onderuit te doen gaan.
In de Alpen liggen de lage wolkenvelden die we de voorbije dagen ook kregen als een deken in de valleien. Als je daar dan bovengaat levert het vaak feeërieke foto’s op. “Oben blau, unten grau” zeggen ze in Duitsland.
Zachte lucht rukt op maar koude lucht vecht terug
Het koude weer is geen lang leven beschoren. Het lagedrukgebied ten westen van Ierland schuift snel dichterbij en knijpt de hogedrukrug toe. De wind in de Benelux draait daardoor opnieuw naar het zuidwesten en uit die hoek wordt de aangevoerde lucht beduidend zachter. Wellicht vriest het nog op donderdagochtend in veel regio’s, maar stijgt het kwik dan ‘s avonds tot 7-8°C. Het kan rap gaan, ook met de zachte lucht!
Op vrijdag zijn de dubbele cijfers zelfs weer binnen bereik zoals het Amerikaanse weermodel GFS toont:
Waar komt de grens?
De koude lucht laat zich echter niet ver terugdringen. Op onderstaande kaart is te zien hoe het laag ten westen van Europa naar het zuidoosten kantelt. Dat komt omdat de hogedruk tussen Scandinavië en Groenland een poging doet zich zuidelijk uit te breiden. De straalstroom kantelt hierdoor richting Noord-Afrika.
Wat volgt is dat op Kerstmis en 2e kerstdag de koude lucht stilaan weer naar het zuiden migreert. Eerst over het noorden van Nederland, dan het midden van Nederland, … tot waar de koude lucht geraakt op Kerstmis is nog een vraagteken. Voorlopig tonen de meeste modellen weermodellen de grens tussen zachte en koudere lucht ergens over Nederland.
Wat het allemaal nog extra spannend maakt, is dat er op de grens neerslag kan vallen. Aan de noordkant van de grens (in de koude lucht) is dat sneeuw, aan de zuidkant regen. Bent u nog mee?
Het is de onzekerheid in de precieze positie van de grens tussen de zachte en koude die de weermodellen al enkele dagen parten speelt en de weeranalisten hoofdpijn bezorgt. Dan weer noordelijk, dan weer zuidelijk … Consistent is geen enkel model.
Een voorlopige conclusie lijkt dat het noorden van Nederland een grote kans heeft op een koude Kerstmis met sneeuwkansen, maar dat Kerstmis elders in de Benelux vrij zacht (en nat) verloopt. Beweegt alles naar het zuiden, dan breidt de zone met sneeuwkansen en kouder weer ook uit het naar het zuiden. We volgen het op.
Volgende week algemeen kouder?
Na het weekend neemt de onzekerheid af (straf, maar het kan). Het lagedrukgebied neigt zich dan af te splitsen van zijn grote broer nabij New Foundland en beweegt oostwaarts. Tussen deze twee in kan dan een nieuwe hogedrukrug ontstaan (de witte stippellijn) met aan de oostkant daarvan koude lucht die naar de Benelux kan stromen.
Dit levert tussen Kerstmis en Nieuwjaar een koudere periode op in de Benelux zoals onderstaande weerpluim laat zien. Er is wel een groot verschil tussen het noordoosten van de Benelux (die bevoorrecht liggen voor kouder weer) en het zuidwesten (meer invloed van zachtere lucht).
Winterse signalen
Dan kijken we tot slot nog naar 2 winterse signalen.
MJO
De MJO-voorspelling van ECMWF en GFS tonen een consistente waarde van 7 voor de komende 2 weken. Dit is nog steeds een erg gunstig winters signaal. Met de MJO in deze fase wordt de vorming van hogedruk tussen Scandinavië en Groenland sterk bevorderd. Iets wat we nu bovendien al duidelijk zien op de weerkaarten.
- Komende week publiceren we een extra artikel met uitleg over de MJO index.
Polar Vortex
De stratosferische Polar Vortex (SPV) was tot nu toe sterk, en sterker dan normaal. Daar lijkt verandering in de komen. De langetermijnprognoses tonen een uitstrekking van de SPV in januari die langs de Siberische kant aangevallen wordt door een zachte lucht migratie. Die kan een forse klap geven aan de sterkte en eventueel leiden tot een SSW later in de maand januari.
- Leer meer over de Polar Vortex via dit artikel.
Voorlopig is dat allemaal ver weg, maar de kansen beginnen toe te nemen.
