26 januari 2018 - 5 min. lezen 0 reacties

Momenteel zijn we reeds in de laatste fase van de maand januari en de winter heeft zich nog steeds niet laten gelden in de Lage Landen. Integendeel, enkele dagen geleden werd het nog uitzonderlijk zacht voor deze tijd van het jaar. Van structureel winterweer was in de verste verte dus nog geen sprake. Ook de komende dagen blijft de winter ver zoek en blijven we onder aanvoer van vrij zachte en vochtige zeelucht. De langetermijntendensen zijn echter onzeker doch hoopvol. Begin februari kan dan wel eens een winterse verrassing opleveren, al moeten zoals steeds alle puzzelstukjes dan wel juist in elkaar passen…

Zachte januarimaand

Geen transportkou

De maand januari wordt in de volksmond ook wel de ‘vorstmaand‘ genoemd. Deze naam verwijst naar het feit dat klimatologisch gezien januari, samen met februari, (een van) de koudste wintermaand(en) is in de Lage Landen. Gemiddeld gesproken valt ook de koudste dag van het jaar ergens midden in januari. Dit komt doordat in januari klimatologisch gezien het weer vaak gedomineerd wordt door hogedrukgebieden die droge koude transporteren vanuit Oost-Europa tot bij ons.

Dat is de zogeheten ‘transportkoude‘. Dit jaar lijkt deze term ‘vorstmaand’ echter niet te kloppen, aangezien we tot nu toe een zeer zachte en vochtige januarimaand meemaakten met begin deze week zelfs record hoge maxima. Van winterkoude was en is er in de verste verte geen sprake.

Klimaatverandering?

Hoe komt het dan dat januari nu zo zacht is? Speelt de klimaatverandering hierin een rol? Het antwoord hierop is nee. Klimaat en weer mag je immers niet met elkaar verwisselen. Dat januari zo zacht verloopt en er dit jaar geen transportkoude op gang komt/kwam mogen we niet zomaar toeschrijven aan de opwarming van ons klimaat. Het klimaat zie je immers over een periode van 30 jaar en is in feite niets anders dan een verzameling van weerstatistieken over een periode van 30 jaar.

Het weer daarentegen, bekijken we dag per dag en kent een chaotisch verloop. Gemiddeld gesproken is januari dus vrij koud met een grote kans dat het in 30 jaar tijd meerdere malen tot strenge vorst komt in januari. In die 30 jaar kan het echter eveneens enkele keren vrij zacht zijn in januari, een situatie zoals die zich nu voordoet dus. Zachtere episodes in januari zijn dus zeker geen anomalie in de klimaatstatistieken, hoewel dat dus wel zo lijkt als je de term ‘vorstmaand’ hoort…

Structureel winterweer blijft voorlopig uit

Opnieuw zeer zacht zondag en maandag

De komende dagen verandert er niet zoveel in ons weerbeeld. We blijven onder aanvoer van vrij zachte en vochtige lucht die aangevoerd wordt van over zee. In een overwegend westelijke stroming worden er de komende dagen vaak veel wolken meegevoerd tot de Benelux met nu en dan ook eens de passage van (verzwakte) regenzones. Opmerkelijk opnieuw zijn de zeer zachte temperaturen. Op zondag en maandag zoeken de temperaturen opnieuw de 10 gradengrens op en mogen we maxima verwachten van 10 tot 12 graden.

anomalie
De kaart met temperatuuranomalieën ten opzichte van normaal op 1,5 km hoogte. Het wordt zo’n 12 graden te zacht!
geen structureel winterweer in de maak
In een westelijke stroming wordt zachte en vochtige lucht opnieuw naar ons toe gestuurd zondag en maandag.

Tijdelijk kouder tweede deel van de week

In het tweede deel van de week lijkt het weerbeeld toch enigszins wat te veranderen. Langs de noordoostelijke flank van het Azorenhoog wordt er dan opnieuw lucht aangevoerd van meer polaire oorsprong. De temperaturen zullen dan terug wat inleveren en komen uit op waarden tussen 5 en 8 graden. De kans op regen en buien wordt dan ook wel opnieuw groter. In de Ardennen kan de neerslag dan zelfs opnieuw een winters karakter aannemen. Echt structureel winterweer zit er ook dan niet in, gezien de nog steeds te hoge temperaturen.

polaire lucht
Tijdens het tweede deel van de week komen we opnieuw terecht in koelere luchtmassa’s van polaire oorsprong.

Toch nog transportkoude?

Op de lange termijn zien we in de pluimen een ietwat gunstige trend naar structureel winterweer. Hoewel er nog steeds zeer grote onzekerheid is omtrent deze periode, zien we scenario’s opduiken die een stille hint geven naar transportkoude. Dit zien we vooral in de controlerun van het Europese model die voor een zaagtand-curve gaat op de lange termijn met stevige vrieskou ‘s nachts en overdag temperaturen rond het vriespunt. Deze berekening onderstelt dan ook anti-cyclonale condities die transportkoude op gang brengt.

Ook in de Amerikaanse pluim zien we deze controleberekening verschijnen. Toch mogen we niet te euforisch omgaan met deze berekeningen, gezien de nog steeds onbetrouwbare termijn en het toch nog vrij grote aantal leden dat voor zachtere opties opteert… We weten immers ook dat de operationele en controleberekeningen sterk kunnen verschillen van dag tot dag. Het is dus afwachten en hopen dat de puzzelstukjes deze keer wel juist in elkaar passen!

pluim EC structureel winterweer in de maak?
Op de lange termijn bestaat een (kleine) kans op transportkoude. (Europees model)
pluim GFS structureel winterweer in de maak?
Op de lange termijn bestaat een kleine kans op transportkoude (Amerikaans model)

Heb je zelf ook een mening over de huidige weerkaarten? Neem deel aan onze discussiedraad om je belangrijke visie te delen met andere weeramateurs. Registreren gaat heel gemakkelijk via de connectie van sociale media. Veel plezier!

Samuel

Door Samuel

Afgestudeerd fysisch geograaf aan de KU Leuven in de specialisatie weer- en klimaat. Ik ben professioneel omgevings- en klimaatexpert en ben actief geweest als klimaatwetenschapper aan de KU Leuven. Al van kinds been af ben ik bijzonder gepassioneerd door weer en klimaat. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral actief als weeranalist en schrijf ik artikels over weer en klimaat.


Verder lezen

Alles bekijken