Tropische storm zorgt voor grote onzekerheid op de weerkaarten

Een tropische storm zorgt voor grote onzekerheid op de weerkaarten. Alle scenario’s, variërend van boterzacht (zoals in december) tot volop winters, liggen momenteel op tafel. Er is sprake van een grote onzekerheid binnen de diverse weermodellen. Na de grootschalige ijzel in Noord-Nederland van eerder deze week is de rust bij ons echter wedergekeerd.

De temperaturen liggen weer overal ruim boven normaal en het weerbeeld dat hierbij hoort is licht wisselvallig. Soms schijnt de zon flink, maar op andere momenten is het langdurig grijs en regent het. Heel spannend wordt de verwachting voor de komende pakweg 14 dagen.

• Volg ons op Facebook voor extra winterupdates: NoodweerBenelux
• Bekijk mooie weerfoto’s via Instagram

Tropische storm “Alex”

Een tropische storm die zich op de Atlantische Oceaan vormt, komt maar weinig voor in de maand januari. Tropische systemen gedijen namelijk gemakkelijk boven warm zeewater. In deze tijd van het jaar maakt de temperatuur van de zeëen/oceanen normaal gesproken een flinke daling door (dankzij het voortschrijden van de winter). Dit is dus niet gunstig voor de vorming/verplaatsing van tropische stormen.

Des te bijzonderder is het dat er op dit moment wél een systeem op de Atlantische Oceaan rondtolt dat sterke overeenkomsten vertoont met die van een tropisch systeem. Sinds het begin van de weermetingen is het slechts vijf keer eerder voorgekomen dat een lagedrukgebied op de Atlantische Oceaan wist uit te groeien tot een tropische depressie. Dat was in 1938, 1951, 1954, 1978 en onlangs in 2006.

Koude lucht op hoogte zorgt zondag voor onstabiel weer

Polaire lucht stroomt zondagochtend uit over de Benelux, na passage van een koufront, van oorsprong een Cold Air Development (CAD). De lucht is op hoogte koud, met een temperatuur van rond -33 graden op het 500 hPa vlak (5,5 km hoogte). Dit zorgt voor triggering van diverse buien die ook nog eens kunnen gaan clusteren. Aan de kust treedt ook nog eens kustconvergentie op waardoor juist daar flinke buienexemplaren te verwachten zijn. Het relatief warme zeewater is namelijk een ideale voedingsbron voor de buien.

Dynamische luchten dus morgen, vooral aan de kust. Later gaan de buien, tijdens het passeren van een front, ook verder landinwaarts vallen. Tijdens deze buien is er kans op onweer en korrelhagel. De temperatuur ligt overdag tussen de 6 en de 8 graden. Fotogeniek weer voor de weerliefhebber.

Maandag en dinsdag wisselvallig met regenbuien

Maandag en dinsdag is het nog niet zo spannend op de weerkaarten. Het lagedrukgebied trekt net ten noorden van Nederland verder oostwaarts. Vooral dinsdag kan het hierbij nog flink waaien. Bewolking overheerst en er vallen enkele regenbuien. De maxima schommelen tussen 5 en 8 graden. Nog steeds is het dan vrij zacht voor de tijd van het jaar.

Vanaf woensdag wordt de verwachting onzeker

De verwachting voor woensdag en verder vooruit is vrij onzeker. Uit restanten van de tropische depressie is een nieuwe kern ontstaan (voor het gemak even de naam “Alex” gegeven op de weerkaart) die zachtere lucht wil laten opstomen naar het noorden. Tegelijkertijd zakken polaire luchtmassa’s af naar het zuiden. De weermodellen tonen al enige tijd de optie van die koudere lucht. Echter toen “Alex” in beeld kwam, wisten ze het even niet meer. De diverse berekeningen gaan alle kanten op. Dat is niet gek. (Ex) tropische cyclonen kunnen de boel flink in de war gooien. Daar staan ze om bekend.

De weermodellen hebben het hier altijd moeilijk mee omdat er andere weersituaties uit voort kunnen vloeien. Zulke systemen zorgen in de herfst nog wel eens voor een nazomertje. Ook wel Oudewijvenzomer genoemd.

Wel of geen blokkade?

Donderdag zien we in het Europees weermodel een winterse setting ontstaan met kans op sneeuw. De verwachting is echter complex om diverse redenen. Op de Atlantische Oceaan zien we door warmteadvectie (WA) een hogedrukgebied ontstaan dat de oceaan deels op slot gooit. Voor het verder uitstromen van de polaire lucht is dit een ideale situatie. De lucht wordt namelijk gedwongen om naar het zuiden uit te stromen.

Wij komen dus steeds dieper in de koudere lucht te zitten die vooral op hoogte koud is. De vraag blijft echter hoe ver dit hogedrukgebied kan aanpunten met Groenland? Hoe hoger, hoe beter, want dan kan de koude lucht steeds dieper naar het zuiden trekken. Komt dit niet goed uit de verf, dan zal de verwachting compleet anders kunnen verlopen. De stroming zal dan meer uit het westen komen en hiermee komen we niet genoeg in de koude lucht terecht voor echt winterse situaties.

Donderdag sneeuw van betekenis?

Donderdag gaan we verder met de complexiteit. We zoomen even in op de Benelux en boven België zien we een klein apart laagje liggen. Dat laagje gaat nu precies bepalen wat de neerslagsoort gaat doen. Bij een aflandige wind is de sneeuwkans groot, maar zodra de wind meer aanlandig wordt, krijgen we eerder te maken met de vloeibare vorm.

Vooral dieper landinwaarts is in zo’n situatie nog een mix mogelijk van sneeuw en regen of in gunstige gevallen, smeltende sneeuw. De Ardennen zijn door hun reliëf altijd de winnaar. De kans op winterse neerslag is daar groot. Verder kunnen we nu nog zeker niet zeggen hoeveel sneeuw er gaat vallen. Ten eerste moet deze weerkaart eerst maar eens uitkomen en ten tweede, sneeuw is in onze regio vaak nowcasten. De voorspelling is dan vaak pas op het laatste moment zeker. (1 of 2 dagen van te voren)

Kansen op winterse neerslag?

Net zoals de weerpluim heeft het KNMI in een staafdiagram de kansen op sneeuw uiteengezet. Dit zijn alle oplossingen (members) in de pluim verzameld. Hieruit kun je dan een kansverwachting herleiden. Deze mogelijkheid kun je ook doen met de verwachte temperatuur, wind en andere weerselementen. Een zeer handige tool die wij nu kunnen gebruiken om te kijken of de komende winteraanval kans van slagen heeft. Zo zien we dat we donderdag voor Midden-Nederland ongeveer 40% kans hebben op sneeuw. Dat lijkt misschien weinig, maar de ervaring leert als het weermodel 40% kans of meer laat zien, dat die kans reëel genoeg is. In de praktijk ligt die kans percentage dus nog iets hoger.

Verdere verloop van de temperatuur op termijn

De kans op nachtvorst neemt flink toe, vooral na donderdag. Hoewel de term officieel nachtvorst heet, we tonen hier immers de minimum temperatuur, valt deze vaak tijdens of net na zonsopkomst. In deze tijd van het jaar staat de zon nog laag en kunnen we dan ook langer “profiteren” van die lage temperaturen. Zo zal het kwik in de loop van de week in de avond al onder het vriespunt duiken om pas in de loop van de ochtend er weer bovenuit te komen. Althans dat is onze verwachting. Het staafdiagram toont zeker voor enkele dagen nachtvorst. Die kansen liggen boven de 50%. Zaterdag zelfs op 95%. Nu is dit wel rechtstreekse modeluitvoer, zonder correctie van de meteoroloog.

Komt de verwachte omschreven weersituatie niet tot stand, dan kun je die 95% kans wel vergeten. Volgt u het nog? We zeggen niet voor niets dat het weer zeer complex is. Weerkaarten en grafieken lezen kan iedereen, maar een goede weersverwachting uitgeven dat is een ander verhaal. Zo zit een eventueel sneeuwdek nu ook nog niet goed in de berekeningen. Als de sneeuw blijft liggen dan kan de temperatuur, zowel overdag als ‘s nachts, zomaar flink lager uit gaan komen. Dit is geen ondenkbaar scenario als de puzzelstukjes goed vallen. Koude lucht zit immers dichtbij. Ook van deze situatie zien we enkele oplossingen in de weermodellen terug, maar we willen nog niet te ver vooruitkijken.

Is de tropische storm op de oceaan ons gunstig gezind?

Of Koning Winter nu wel voet aan de grond kan zetten of dat het bij enige tijd winters kwakkelweer blijft, is nog steeds niet te beantwoorden. Dat ligt eraan of die tropische storm op de oceaan ons gunstig gezind is. Alle puzzelstukjes moeten dan goed vallen. De weermodellen weten hier geen raad mee. Door de exacte positie van die tropische storm is de lange termijn voorspelling al snel onbetrouwbaar. Maandag of dinsdag zullen we pas weten wat de uiteindelijke weersituatie gaat worden.

Ondanks dat vele parameters nu op groen licht staan, zoals een rustige stratosfeer en een minder krachtige poolwervel, zullen we toch moeten afwachten. Vandaar dat we in dit artikel nu eens niet te ver vooruitblikken en maar eens rustig achterover gaan leunen. Zodra de kogel door de kerk is, plaatsen we weer een nieuw artikel. Graag jullie waardevolle reacties onderaan dit bericht. Er staan spannende tijden te wachten. Omdat dit ook voor ons geldt, hebben er 2 auteurs gewerkt aan dit artikel: Dexy en Arjan. Hopelijk is het naar uw smaak.

• Bron
• KNMI.nl en Accuweather