1 september 2017 - 5 min. lezen 3 reacties

Augustus trakteerde ons op allerlei moois: maansverduistering, meteorenregens en een zonsverduistering! September zal het moeilijk krijgen om met beter uit te pakken. Maar niet getreurd, er is altijd wel iets waar te nemen. 

Maankalender voor september

Maanfasen september 2017

Augustus sloot af met het eerste kwartier. Tegen 6 september mogen we de maan opnieuw in volle glorie waarnemen tijdens de volle maan. Daarna zien we de belichte zijde steeds minder en gaan we op 13 september naar het laatste kwartier. De belichte zijde is niet meer zichtbaar tijdens de nieuwe maan op 20 september.

Overzicht nachthemel september

1 september… de start van een nieuw schooljaar en tegelijk ook van de weerkundige herfst. De weerkundige herfst omvat de maanden september, oktober en november.

Rond 21u zien we alle grote manen van Jupiter ten oosten van de planeet. Van binnen naar buiten zijn dit Ganymedes, Io, Europa en Callisto. We vinden Jupiter terug in het westzuidwesten op 7° boven de horizon. Met een verrekijker is dit al waar te nemen.

Op dinsdag 5 september staat Neptunus in oppositie. Een perfect moment om Neptunus te bestuderen. De planeet staat redelijk dicht tegen de aarde en staat tegenover de zon, ideale omstandigheden dus. Toch voor wie een zeer goede verrekijker of telescoop heeft. Deze blauwe planeet staat echter zo ver weg van ons dat er zelfs met een sterke telescoop slechts weinig detail te zien is. Je vindt deze gasplaneet in het sterrenbeeld van de Waterman.

Neptunus
Neptunus (NASA)

Mercurius is stationair waardoor het lijkt alsof de planeet van richting veranderd en weer zijn normale beweegrichting aanneemt. Dit gebeurt tussen de benedenconjunctie en grootste westelijke elongatie van deze binnenplaneet.

Vrijdag 8 september is de planetoïde Julia in oppositie. Dit betekent dat de planetoïde recht tegenover de zon staat. Met een telescoop kan deze miniplaneet worden waargenomen in het sterrenbeeld Pegasus.

De planetaire nevel NGC7662, of ook wel Blue Snowball genoemd, is in deze periode van het jaar goed zichtbaar. We vinden de nevel terug in het sterrenbeeld Andromeda. Op woensdag 13 september rond 01.41u staat het object op 80° hoogte en dus bijna in het zenit. De beste waarnemingen zijn mogelijk rond nieuwe maan wanneer er minder lichthinder is.

NGC7662
NGC 7662 of de Blue Snowball. (NASA, Chandra, 10/10/2012)

Ook op 13 september staat de maan in het perigeum en dus het dichtst bij de aarde in haar baan. De afstand bedraagt 369.860 km. De maan is voor slechts 47% verlicht.

Op vrijdag 15 september zien we Mercurius in het perihelium van zijn baan. De afstand tot de zon is nu relatief klein: 46,001 miljoen kilometer. Wist je dat de zon vanaf Mercurius gezien 3,3 keer groter is dan vanaf de aarde? Ook ontvangt Mercurius 10,7 keer meer licht en warmte.

Op dinsdagochtend 19 september om 07.48u kunnen we de laatste maansikkel waarnemen. Daarna verdwijnt de maan uit ons zicht wanneer deze over gaat in de fase van de nieuwe maan. Op donderdag 21 september laat de maan aan de andere kant al weer een heel dun sikkeltje zien om 19.59u.

Vrijdag 22 september vindt de herfstequinox plaats. Dit is de start van de herfst. De zon trekt van het noorden naar het zuiden en komt zo recht boven de evenaar te staan. Vandaag duren dag en nacht (ongeveer) even lang. Daarna beginnen de dagen te korten en de nachten te lengen. De zomer klokt af met 93,65 dagen en de herfst start aan de 89,85 dagen van het seizoen. Het verschil in duur van de seizoenen is te wijten aan de ellipsvormige baan van de aarde om de zon. Op het zuidelijk halfrond start vandaag de lente.

Rond deze periode is het prima om de gasnevel NGC7822 waar te nemen. Deze bevindt zich in het sterrenbeeld Cepheus. In de week van 20 september, wanneer de maan niet zo fel schijnt, is deze beter waarneembaar vanaf een donkere plek. Een goede telescoop is echter wel van doen.

De maan staat in het apogeum van haar baan op woensdag 27 september. De maan staat nu het verst van de aarde. De afstand bedraagt 404.348 km. De maan kan nu kleiner lijken door de grotere afstand. Op dat moment is er een wassende maan en is deze slechts voor 48% verlicht.

Meteorenkalender

We starten de maand met de vallende sterren van de Aurigiden. Er worden tot 4 meteoren per uur verwacht. De maan zorgt echter voor veel licht. Op 12 september wordt het hoogtepunt van de ε-Eridaniden verwacht in het sterrenbeeld Eridanus.

De Pisciden zuid laten zich in het sterrenbeeld Vissen zien rond 17 september. We mogen hier ongeveer 2 meteoren per uur verwachten. De κ-Aquariden laten zich op 22 september zien vanuit de Waterman en brengen tot 3 meteoren per uur.

Tot slot zijn de Pisciden noord te zien in het sterrenbeeld Vissen, al brengt deze meteorenregen slechts 1 meteoor per uur. Maar ook al geven deze meteorenregens geen grote hoeveelheid vallende sterren, er is altijd een kans om vallende sterren te zien. In dat geval spreekt men van sporadische meteoren.

Aurigiden 2017
Op deze kaart zie je waar je best de Aurigiden kan waarnemen. (hemel.waarnemen.com)

Bronnen: NASA, hemel.waarnemen.com

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken