Overzicht nachthemel: augustus 2022

Iedere maand krijg je via dit handige overzicht een indruk van wat er allemaal aan de nachthemel te zien valt. Naast de meteorenzwerm van de Perseïden vallen ook diverse planeten extra goed op in augustus. Nu maar duimen dat het weerbeeld in de nachtperiode gunstig is om hemellichamen te spotten.

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbericht voor de komende dagen

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Augustus 2022

Maanfasen

Op 28 juli zagen we de schaduwzijde van de maan, de Nieuwe maan. Vanaf dan begon het licht van de maan stelselmatig opnieuw toe te nemen. Op 5 augustus is de rechterhelft van de maan opnieuw verlicht. Op vrijdag 12 augustus om 03.36u is het volle maan. Vanaf dan neemt het licht van de maan opnieuw af, zodat uiteindelijk op vrijdag 19 augustus opnieuw enkel de linkerhelft van de maan verlicht is. Op zaterdag 27 augustus is het terug nieuwe maan en zien we enkel de schaduwzijde van dit hemellichaam.

Nachthemel

Dinsdag 2 augustus en de nachten daarrond, is het een geschikt moment om de gasnevel NGC6992 te spotten aan de nachtelijke hemel. De nevel wordt ook wel Sluiernevel genoemd en is te zien in het sterrenbeeld Zwaan. Ze is een overblijfsel van een supernova die ongeveer 7000 jaar geleden in het sterrenbeeld ontplofte. Om het object te kunnen waarnemen heb je al een degelijke telescoop nodig.

Op woensdag 10 augustus staat onze maan in het perigeum van haar baan om de Aarde. Dit is het punt dat het dichtst bij onze planeet ligt. Door de afstand van ‘maar’ 359 duizend kilometer lijkt de maan groter dan normaal. De maan is vandaag voor ongeveer 95% verlicht en is gedurende de hele nacht zichtbaar.

Zondag 14 augustus en de nachten hierrond, is het een geschikt moment om de bolhoop M2 te spotten aan de nachtelijke hemel. Een bolhoop is een term die in de astronomie gebruikt wordt voor het aanduiden van een groep van enkele miljoenen sterren die tegelijkertijd en uit eenzelfde gaswolk zijn ontstaan. De vorm van een bolhoop is, zoals de term verraadt, meestal rond. De sterren die in zo’n bolvormige sterhoop voorkomen hebben dus ongeveer dezelfde leeftijd en staan bovendien op dezelfde afstand van onze zon. M2 is te vinden in het sterrenbeeld ‘Waterman’. Voor het waarnemen van deze bolhoop is een enkelvoudige verrekijker (op statief) al voldoende.

Nog op zondag 14 augustus is de planeet Saturnus in oppositie met onze Zon. Dit betekent dat de Aarde tussen de Zon en het object staat, in dit geval Saturnus en dat zij op één rechte lijn liggen t.o.v. elkaar. Hierdoor staat de Zon recht tegenover Saturnus. Wanneer de Zon ondergaat, wordt Saturnus zichtbaar en omgekeerd. De planeet is de hele nacht zichtbaar. Bovendien staat hij dichtbij onze planeet, waardoor de planeet helder en groot lijkt. Een verrekijker op statief is al voldoende om de beroemde ringen waar te nemen.

Op zondag 21 augustus staat de maan in het apogeum van haar baan rond de Aarde. De afstand van de Aarde tot de maan bedraagt dan 405 duizend kilometer, waardoor deze nu het verst van onze planeet verwijderd is. De maan lijkt nu kleiner dan normaal en is slechts voor 20% verlicht.

Zaterdag 27 augustus bereikt de planeet Mercurius de grootste oostelijke elongatie. Dit klinkt misschien als een moeilijk begrip. Elongatie is de hoek tussen een planeet en de zon, gezien vanaf de Aarde. Een oostelijke elongatie vindt plaats wanneer een hemellichaam zich ten oosten van de zon bevindt. Het hemellichaam gaat dan onder als de zon onder gaat.

Maandag 29 augustus en de dagen daarna zijn ideaal om de planetaire nevel NGC7293 waar te nemen. Deze nevel wordt ook wel de ‘Helixnevel’ genoemd en is zichtbaar in het sterrenbeeld ‘Waterman’. Voor het waarnemen is een degelijke telescoop nodig. De nevel is rond 02.00 het best zichtbaar op zo’n 17° boven de nachtelijke horizon.

Meteoren

Tijdens de maand augustus zijn er maar liefst zes meteorenzwermen actief die voor vallende sterren kunnen zorgen.

De Piscis Austriniden zijn actief van 15 juli tot en met 10 augustus. Het hoogtepunt viel dit jaar op 28 juli, dan waren er ongeveer 5 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. De dagen na het hoogtepunt zijn er nog steeds vallende sterren van deze zwerm te zien. De meteoren zijn heel de nacht te zien, laag boven de zuidoostelijke horizon.

Een tweede meteorenzwerm zijn de Southern δ-Aquariids. Deze zwerm is actief van 12 juli tot en met 23 augustus. Het hoogtepunt viel dit jaar op 30 juli, dan zijn er zo’n 25 vallende sterren per uur van deze zwerm te zien. De dagen na het hoogtepunt zijn er nog steeds vallende sterren van deze zwerm te zien. De meteoren lijken allemaal te vertrekken vanuit het sterrenbeeld Waterman. Ze gaan richting het noorden, westen of oosten, maar nooit naar het zuiden!

Daarnaast hebben we ook nog de bekendste en meest actieve meteorenzwerm van de zomer: de Perseïden! Deze zwerm is zichtbaar van 17 juli tot en met 24 augustus. Het maximum van deze zwerm wordt op 13 augustus bereikt. Er zijn dan zo’n 90 vallende sterren per uur van deze zwerm te zien! De meest zwakke meteoren zijn helaas nooit te zien, maar het loont zeker de moeite om tijdens heldere nachten eventjes naar boven te kijken! De meteoren vertrekken vanuit het sterrenbeeld Perseus dat zichtbaar is aan de noordoostelijke hemel. Het is volle maan op 13 augustus, waardoor de maan dit jaar een flinke stoorzender zal zijn. Hierdoor zullen enkel de meest heldere meteoren zichtbaar zijn.

De α-Capricorniden zijn actief van 3 juli tot en met 15 augustus. Het hoogtepunt viel net zoals bij de Southern δ-Aquariids dit jaar op 30 juli. Van deze zwerm zijn er ongeveer 5 vallende sterren per uur zichtbaar op de dag van het hoogtepunt. De dagen na het hoogtepunt zijn er nog steeds vallende sterren van deze zwerm te zien. De meteoren zijn traag, helder en oranje van kleur. Ze hebben tevens lange sporen.

Als volgende meteorenzwerm hebben we nog de κ-Cygniden die zichtbaar zijn van 3 tot en met 25 augustus. Het maximum van deze zwerm vindt plaats op 17 augustus. Er zijn dan ongeveer 3 vallende sterren per uur te zien van deze zwerm. De meteoren zijn samen met de Perseïden te spotten aan de nachtelijke hemel. Ze zijn zichtbaar vanuit het sterrenbeeld Zwaan.

Als laatste zwerm hebben we nog de Aurigiden. Deze zijn zichtbaar van 28 augustus tot en met 5 september. Het hoogtepunt valt echter maar volgende maand. De snelheid van deze meteoren is redelijk hoog.

Nu is het enkel nog hopen op heldere nachten …