De grillen van het klimaat van Namibië… van downburst tot zeemist

Het eerste deel van mijn reis in zuidelijk Afrika afgelopen april maakte ik kennis met de groene oase van de Okavangodelta in Botswana. Dit gebied, dat bekend staat als de grootste inlandse delta ter wereld, stond met stip op nummer 1 van te bezoeken natuurgebieden in de wereld. Ja, dan kan de rest alleen maar tegenvallen zou je denken. Zonder al te hoge verwachtingen staken we de grens over in de Caprivistrook, waar we meteen kennis maakten met de gravelwegen van Namibië. Stormchaser en reisblogger Paul Begijn vervolledigt zijn verslag over de weersomstandigheden in een deeltje van het betoverend mooie Afrika. 

Op de landkaart doet het wat vreemd aan, een lange strook land bestaand uit wetlands, bossen en steppes die dwars door Botswana loopt. Maar de Caprivistrook is toch echt Namibië. En dat merken niet alleen bezoekers, die verplicht een stop moeten maken voor de grenspost. Maar ook dieren kennen die grens, een grens die niet altijd zichtbaar is in het landschap. Waar de overheid van Botswana stroperij en jacht heeft uitgebannen, lopen dieren in Namibië niet veilig rond.

De rivier Chobe bij het Chobe Nationaal Park vormt letterlijk de grens tussen Botswana en Namibië. Aan de noordkant liggen de steppes waar boeren in Namibië het voor het zeggen hebben, aan de zuidkant de uitgestrekte bossen en vlaktes van het Chobe Nationaal Park, waar grootheden als de olifant en leeuwen de macht hebben. Het contrast is groot. Na verschillende incidenten met boeren kennen veel dieren de grens. Wie die grens overgaat, begeeft zich op gevaarlijk terrein.

Trofeeënjacht

Het voelt wat onprettig aan in het begin, maar in dit deel van de Okavango is het leven voor de dieren niet veilig. De zogenaamde trofeeënjacht is er populair, een business waar miljoenen in omgaan. Onder het mom van natuurbescherming, worden jaarlijks de zwakkere en oudere dieren aangewezen voor een genadeschot. De eigenaar van de eerste lodge vertelt er open over. Ook rond zijn terrein wordt er regelmatig gejaagd. De inkomsten gaan naar de bescherming van het park, althans, dat doet hij mij geloven. Veel tijd om me er in te verdiepen heb ik niet, want na een overnachting gaat de reis verder richting Etosha Nationaal Park.

Groene heuvels en opbollende cumulus

Het beeld dat ik van Namibië had kan meteen de prullenbak in, althans voor het noordelijk deel van het land. Geen droge savannes, kale vlaktes of gebergten, maar groene heuvels en opbollende cumuluswolken kenmerken het landschap in deze tijd van het jaar. En het zijn geen flauwe jongens, maar serieuze bloemkolen. Vooral richting het oosten zie ik de cumuli al snel het buienstadium bereiken. Mijn reis gaat echter verder naar het zuidwesten. Maar ook daar bollen de cumuli steeds verder op.

Aangekomen in Etosha Nationaal Park pakken donkere wolken zich steeds verder samen. De wolken zitten hier duidelijk op een hoger niveau en hebben een vrij hoge basis. Boven de vlaktes geeft het een machtig gezicht, hoge basissen met nu en dan een cg-bliksem die naar de grond gaat.Bij de eerste safari is het vizier meer gericht op de lucht dan op de aanwezige dieren. Ach, wat wil je ook, na Botswana ben ik ook wel lichtelijk verwend. Maar dat verandert als we in de late avondschermering oog in oog komen te staan met een cheetah met jong. Wat een prachtige tekening hebben deze dieren! En het onweer, dat is er inmiddels al niet meer. Zon weg, voeding weg.

Onstabiliteit

De dagen erna maak ik kennis met het wildlife van Etosha. Het nationaal park wordt gekenmerkt door grote zoutvlakten in het hart van het park, de zoutpan, grassteppen en bossen aan de randen. Het wildlife is verbluffend. We komen oog in oog te staan met een grote groep leeuwen die net terug is van een kill en hyena’s en jakhalzen die willen mee profiteren van de bui. Maar ook klimatologisch laat deze regio zich van z’n mooiste kant zien. April is immers een vrij onstabiele maand in Namibië.

Waar Botswana de winter inrolt en daarmee de droge tijd, pakken donkere wolken zich samen in de binnenlanden van Namibië. De meeste onweders zijn eencellig en behoren daarmee tot de categorie warmteonweders die vooral later op de dag ontstaan. Bij het invallen van de avond gaat de activiteit er snel uit.

• Wat is het verschil tussen een warmteonweer, een Spanish Plume en Ostgewitter?
• Warmteonweer brengt ook gevaren met zich mee. Lees hier meer.

Downburst in de bergen

Kunnen zogenaamde single cells dan niet heftig uitpakken? Over het algemeen is de kans wel kleiner omdat de organisatiegraad veel lager ligt dan bij multicells of opgelijnde buien. Wel is er kans op veel water in korte tijd doordat de buien zich nauwelijks verplaatsen en op downburstachtige taferelen. Dat laatste maak ik mee op mijn doorreis naar Damaraland. Terwijl we de asfaltwegen achter ons laten en de weg overgaat in gravel, rijden we het ruige en over het algemeen drogere landschap van Damaraland binnen.

In het bergachtige gebied wordt de lucht gitzwart. Op dat moment lijkt het alsof we wegrijden van de bui, maar na een tijdje stuurt onze navigatie ons dwars door de bui. Het is ineens aardedonker. Zware regen belemmert het uitzicht terwijl de auto hevig door elkaar wordt geschut door zware windstoten vanaf de bergzijde. We voelen ons allesbehalve veilig. We zetten de auto tijdelijk stil omdat het zicht zo slecht is en de dalen vol beginnen lopen met water. Tussendoor wordt de hemel opgelicht door bliksem. Nabije inslagen waarvan we de knal echter maar als een dof geluid horen door de zware regenval. Na tien minuten is het geweld voorbij, en breekt de zon door de wolken. De locals zijn als een kind zo blij met de hevige regenval. In een gebied waar regen schaars is, hebben ze voor de komende weken weer een extra reservoir kunnen bijvullen.

Regen in de woestijn

Nog geen half uur later komen we aan op de bestemming: het ruige landschap met rode bergen van Damaraland. Hier is geen druppel gevallen. Maar aan de hoge grassen te zien heeft ook dit deel van Namibië optimaal kunnen meegenieten van de regentijd. Ook het kunstmatige bassin voor woestijnolifanten is goed bijgevuld. Zij kunnen hun nomadenbestaan voorlopig even opzij zetten. De komende maanden zijn ze hier op de juiste plek voor een verkoelend bad.

20 mm in een jaar

De laatste week van mijn reis maak ik kennis met de veelzijdige landschappen van Namibië. Een van de opmerkelijkste plekken is toch wel de Namibwoestijn aan de Atlantisch Oceaan bij Swakopmund en Walvisbaai. Binnen een kwartier tijd rijd je van 32 graden naar amper 16 graden waar inwoners de helft van de tijd moeten dealen met zeemist. Het doet mistroostig aan. De zeemist, die boven de stad deels oplost door de droge woestijn in het achterland, trekt als een spook door de straten van Swakopmund.

Door het grote verschil tussen het koude zeewater van de Atlantische Oceaan en de hitte in het binnenland, ontstaat hier vaak een zeewind en zeemist. Regen valt er heel weinig, slechts 20 mm op een jaar. Er is dan ook weinig leven, maar wie goed kijkt ontdekt zelfs dat er in de woestijn nog volop leven is. Verschillende soorten spinnen, kameleons en slangen hebben hun leven aangepast aan de droge omstandigheden. Ze zijn in staat om vocht en dauw op te vangen en daarmee water op te drinken.

Ik sluit mijn reis in Namibië af in de prachtige omgeving van Sossusvlei. Ook deze plek kan gortdroog zijn, maar dit jaargetijde is alles even anders. Van die kurkdroge woestijn is even geen sprake, alles ademt leven.

We sluiten af met een prachtige zonsondergang in de omgeving van Sossusvlei. Door een combinatie van het vocht van de buien en het rode dat op de wind hoog in de lucht wordt getransporteerd, krijg je de meest prachtige kleuren.