Wordt het daadwerkelijk kouder weer na Driekoningen?

Sinds een paar weken overheerst zacht weer en is er van winterweer totaal geen sprake. Het is daarbij ook sterk wisselvallig dankzij depressies vanaf de Atlantische Oceaan. Zo kwam het gisteren tot een zware westerstorm. Klimatologisch gezien vormt Driekoningen echter in veel jaren het omslagpunt van zacht naar kouder weer. Er zijn aanwijzingen dat het dit jaar ook het geval is: de kansen op kouder weer nemen toe. Maar wat zijn onze kansen nu precies? Een uiteenzetting aan de hand van de modellen.

• Volg ons ook op Facebook of Twitter
• Bekijk je ook onze weerfoto’s op Instagram?

Algemene weersverwachting

In alle weermodellen ontpopt zich de komende 24 uur een rug van hogedruk boven IJsland. Deze rug groeit in het weekend uit tot een volwaardig hogedrukgebied met de kern boven de Noorse Zee. Voor onze omgeving betekent dit dat de stroming vanaf zaterdag naar het noordoosten draait. Hiermee wordt koudere lucht aangevoerd. Op zondag en maandag is dit goed te merken, wanneer het ‘s nachts een graadje gaat vriezen en overdag niet warmer wordt dan 3 graden.

GFS – Amerikaans weermodel

De hoofdruns van dit model laten al enkele dagen hetzelfde beeld zien: het hogedrukgebied trekt snel oostwaarts en zakt vervolgens via Scandinavië weg richting de Zwarte Zee. Voor langdurige transportkou is dit het minst gunstig, aangezien hiermee warme lucht op hoogte mee kan komen richting de Benelux. Daarnaast liggen depressies op de Atlantische Oceaan op de loer, zodat het Scandinavische hogedrukgebied snel platgewalst wordt.

Is er dan helemaal geen kans op winterweer bij dit model? Jawel, een paar leden laten het Scandinavische hoog op zijn plek liggen en niet wegzakken. Dit zijn de winterse opties met overdag temperaturen rond het vriespunt en ‘s nachts lichte tot matige vorst. De eerlijkheid gebiedt echter te zeggen dat de kans hierop volgens GFS niet groter is dan 20%. Over het algemeen gaat het model voor maxima rond 5 graden en minima rond het vriespunt, niet echt winters dus.

ECMWF/GEM – Europees en Canadees weermodel

Verder met het Europese en Canadese weermodel. De afgelopen week liet ECMWF herhaaldelijk een stevig hoog boven Scandinavië zien vanaf 6 januari. De vorm van het hoog was lange tijd gunstiger dan bij GFS, waardoor warme bovenluchten geen kans zouden maken. De Europeaan zag zich daarin gesteund door het Canadese model GEM, dat ook een sterk en langdurig Noord-Europees hoog schetste.

Inmiddels kunnen we stellen dat de nieuwste runs, de ochtendruns van 4 januari, een stuk meer richting GFS gedraaid zijn en dus een stuk minder kansrijk zijn geworden voor mogelijk winterweer. In het ECMWF-ensemble van 4 januari 00z gaat nog maar 20% van de leden voor winterweer, waar dat in vorige ensembles nog 40-50% was. De meest waarschijnlijke uitkomst is een overwegend droog weerbeeld met overdag temperaturen rond 5 graden en ‘s nachts temperaturen rond het vriespunt. Niettemin zijn ECMWF en GEM wel over de gehele linie de meest kansrijke modellen geweest de afgelopen week.

UKMO – Britse weermodel

Ten slotte is er het Engelse weermodel UKMO. Dit model loopt maar 7 dagen vooruit, tegenover 10 bij ECMWF (hoofdrun) en ruim 14 dagen bij GFS. Daardoor hebben we pas de afgelopen dagen kunnen zien hoe UKMO de ontwikkeling van het Scandinavische hogedrukgebied inschat.

In eerste instantie koos UKMO voor dezelfde ontwikkeling als GFS, dus een hoog dat snel wegzakt richting het zuiden en daardoor geen kans op langdurige transportkou. Vervolgens trok UKMO meer bij richting ECMWF/GEM, wat met name te zien was in de ochtendrun van 3 januari. Toen koos het Engelse weermodel ook voor transportkou met een stevige noordoostelijke stroming. Inmiddels is het model weer teruggedraaid richting GFS en wordt de noordelijke blokkade weer minder sterk ingetekend.

Conclusie

Dat het kouder gaat worden vanaf het weekend. Het meest waarschijnlijke is een scenario met 5 graden overdag en rond het vriespunt in de nacht. De kans op doorzettend winterweer in een oostelijke stroming is echter niet groter dan 20%. Wat dat betreft zijn de modelruns flink verslechterd de afgelopen 24 uur. Uiteraard kan er nog flink wat veranderen, maar de kans op langdurig winterweer is op dit moment klein. De temperaturen worden eerder normaal voor de tijd van het jaar.